10 soruda İŞİD nedir?

İŞİD NE İSTİYOR?

Irak Şam İslam Devleti, Irak ve Suriye’de faaliyet gösteren silahlı bir grup. Ancak Yemen, Tunus, Libya, Mısır ve hatta Filipinlerde bile kendisine biat etmiş başka silahlı örgütlerle de işbirliği içinde. 29 Haziran 2014’de hilafet ilan etti. Taraftarları, dünyada kendi anlayışlarına göre İslami bir düzen kurmak istiyor, bu konudaki bazı kehanetlere göre hareket ettiklerini düşünüyor. Ancak örgütün lider kadrosunun amaçları belli değil. Özellikle kuruluş aşamasında, Suriye ve İran istihbaratlarıyla en azından taktik işbirliği yaptığından şüpheleniliyor.

İŞİD NE ZAMAN KURULDU?

Örgüt 2004 yılında " Tevhid ve Cihat" adıyla Ürdünlü Ebu Musab Zerkavi tarafından Irak'ta kuruldu. Sonrasında Usame Bin Ladin liderliğindeki El Kaide'ye katıldı. El Kaide'ye katıldıktan sonra adını "Mezopotamya El Kaidesi" olarak değiştirdi.

İLK LİDERLERİ KİMLERDİ?

2005'de yayınlanan bir videoda Zerkavi, "Mücahitler Şurası Konseyi'ni kurduklarını açıkladı. Irak'ta Zerkavi 7 Haziran 2006'da ABD güçlerince düzenlenen bir operasyonda öldürüldü. Yerine Ebu Hamza El Mhacir geçti. 2006 yılının sonlarında El Kaide'ye yakın Ebu Ömer El Bağdadi ise liderliğini yaptığı " Irak İslam Devleti"ni kurduklarını açıkladı.

ŞİMDİKİ LİDERİ KİM?

Nisan 2010'da ABD ve Irak güçleri Sisar bölhesinde Ebu Ömer El Bağdadi ve Ömer Hamza El Muhacir'in kaldıkları eve ortak operasyon düzenledi. Operasyonda her ikisi de öldürüldü. Ebu Bekir El Bağdadi örgütün yeni lideri oldu. Kendisini de halife ilan etti.

MALİ KAYNAKLARI NELER?

ABD Hazine Bakanlığı Terörizm ve mali İstihbarat Müsteşarı David Cohen’in geçen yıl verdiği bilgiye göre, IŞİD, sanıldığının aksine bağışçılardan çok fazla destek almıyor. Kendi mali kaynaklarını oluşturmuş durumda. Bu kaynakların başında da petrol satışı var. Tahminlere göre petrol satışından günde bir milyon dolarlık gelir elde ediyor. Tarihi eser kaçakçılığı da başka önemli bir gelir kaynağı. Musul’u ele geçirdiğinde de şehirdeki bankalardaki paralara el koydu. Yalnızca 2013 yılında rehinelerin serbest bırakılması karşılığında da 20 milyon dolar aldı.

IŞİD'İN TAKTİĞİ NE?

IŞİD, Irak ve Suriye topraklarında ilan ettiği devlet için ‘kalıcı ol ve genişle’ sloganını kullanıyor. Yayılmaya çalıştığı ya da etkisi altına almak istediği alanlarda da, etnik ve mezhebi ayrımları körükleme taktiği izliyor.

IŞİD EL KAİDE'NİN BİR KOLU MU?

Nisan 2013'te El Kaide, Suriye'deki IŞİD'i tanımadığını ilan etti ve örgütün Suriye'yi terk etmesini istedi. El Kaide, Suriye'deki temsilcisinin Nusra Cephesi olduğunu açıkladı. Nusra Cephesi ve IŞİD arasında birçok cephede çatışmalar yaşandı.

NERELERİ KONTROL EDİYOR?

Irak ile Suriye'de çok büyük bir alanı kontrol altında tutuyor. Irak'ın en büyük ikinci kenti olan Musul örgütün kontrolünde. Suriye'nin kuzeyinde Amerikan'ın hava desteğini alan PYD'ye karşı gerileme yaşasa da hala çok geniş bir alan kontrol örgütün elinde.

ASKERİ GÜCÜ NE KADAR?

Bu konuda net bir bilgi yok. Ancak CIA, 2014’de Irak ve Suriye’deki silahlı militan sayısının 31 bine yaklaştığını duyurmuştu. Bir kısmı yabancı savaşçı. Tahminler 80 değişik ülkeden geldikleri yönünde. Yerelde de IŞİD’e destek veren aşiretler ve kişiler var.

SURİYE REJİMİ İLE İŞBİRLİĞİ VAR MI?

Suriye muhalefeti IŞİD'in Suriye'de devrimin sabote edilmesi için Şam yönetimince desteklendiğini iddia ediyor. Şam rejimi Suriye'de muhaliflerin elindeki bölgelere düzenli olarak varil bombası atarken, IŞİD'in kontrolündeki bölgelere saldırmıyor. IŞİD, Rakka'da çıkardığı petrolü Suriye rejimine satıyor.