Fosil yakıt endüstrisinden kaynaklanan küresel karbon emisyonları koronavirüs salgını nedeniyle bu yıl rekor bir düzeyde; 2.5 milyar ton azalabilir. Toplamda yüzde 5'lik bir azalma anlamına gelen bu rakam, şimdiye dek fosil yakıtlara olan talep bakımından kayıtlara geçen en büyük düşüşü de ifade ediyor.
Koronavirüs nedeniyle seyahat, iş ve sanayi üzerindeki benzeri görülmemiş kısıtlamaların, 2020’de küresel enerji sisteminden milyarlarca varil petrol, trilyonlarca metreküp gaz ve milyonlarca ton kömürü çekmesi bekleniyor. Guardian’dan Jillian Ambrose‘un aktardığına göre bu, fosil yakıt endüstrisinin CO2 emisyonlarında kaydedilen en büyük düşüşe yol açacak.
İklim uzmanları, fosil yakıtlardan ve çimento üretiminden kaynaklanan küresel karbon emisyonlarının 2020’de, geçen yıl tahmin edilen 36,8 milyar ton karbondioksitten daha fazla artmasını bekliyordu. Bunun yerine, emisyonlar yaklaşık on yıl içindeki en düşük seviyelerine, yani yaklaşık yüzde 5 veya 2,5 milyar ton kadar düşebilir.
Ancak Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Dr. Fatih Birol, fosil yakıtlardan kaynaklanan emisyonlardaki keskin düşüşün, iklim zaferi olarak görülmemesi konusunda uyarıyor:
Bu düşüş, iklim politikaları açısından doğru hükümet kararları sonucu değil, binlerce insanın geçim kaynaklarını kaybettiği ekonomik çöküş nedeniyle gerçekleşiyor. Emisyonların azalmasını görmek istememizin nedeni, daha yaşanabilir bir gezegen ve daha mutlu, daha sağlıklı insanlar istememizdir.”
Norveçli bir enerji danışmanlığı firması olan Rystad Energy tarafından yapılan fosil yakıt analizi, ülkenin GSYİH’sında keskin bir daralma tespit etti ve ani uçuşların ve araçların durmasıyla dünyanın küresel finans tarafından tetiklenen petrol talebindeki düşüşün, 2008 yılındaki krizin beş katından fazla olabileceğine işaret etti.
Analistler, ham petrol talebinin bu yıl ortalama 11 milyon varil veya toplamda 4 milyar varil azalacağını tahmin ediyorlar. Rystad’a göre, bu tek başına bu yıl küresel iklim krizine katkıda bulunacak olan 1.8 milyar ton CO2 emisyonunu azaltacak.
Ayrıca elektrik kullanımında ve ağır sanayide, her biri fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonlarının sırasıyla 200 milyon ton ve 500 milyon ton civarında ortadan kalkmasıyla gaz ve kömür talebinin yaklaşık yüzde 2,3 oranında azalması bekleniyor.
Rystad’ın kıdemli uzmanı Erik Holm Reiso şunları söylüyor: “Koronavirüs pandemisi, enerji piyasaları için dünyanın toplam karbon emisyonları üzerinde önemli bir etkisi olacak, benzeri görülmemiş bir olay. Petrole talep, son olarak 2008’den 2009’a kadar olan mali kriz sırasında günde 1,3 milyon varil düşmüştü. Ancak Covid-19, petrol talebinin beş kattan fazla düşmesine neden olabilir. ”
Daha az uçuş, daha az otomobil
Reiso, küresel havacılık endüstrisi nedeniyle de petrol talebinde benzeri görülmemiş bir düşüşün ortaya çıkacağını kaydediyor. Tipik olarak günde yaklaşık 99.700 ticari uçuş bulunuyor, ancak virüsün yayılmasını engellemek için zorunlu olmayan yolculuklar üzerindeki baskı, hava trafiğinin yıl içinde neredeyse dörtte bir oranında düşmesine neden olabilir.
Yolda daha az otomobil, daha az benzin ve dizel talebinin yıl boyunca ortalama % 9,4 oranında azaltılmasının, bu yıl için günde ortalama 2,6 milyon varil petrol talebini daraltacağı belirtiliyor. Analistler, ulaşımda kullanılan yakıtın yılın ikinci yarısında artmaya başlayabileceğini ancak talebin geçen yıl kaydedilen rakamların gerisinde kalacağına işaret ediyor.
Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan Çin‘deki enerji talebinin, Wuhan eyaletindeki salgından dört ay sonra, önümüzdeki ay toparlanmaya başlaması bekleniyor. Ancak Rystad’a göre, en erken eylül ayına kadar normal seviyelere tam bir geri dönüş olmayacak. Bu, 2020’nin ikinci yarısında küresel enerji talebinde yavaş bir artışa neden olabilir, ancak bu yıl için 2019 seviyelerinde bir toparlanma öngörülmüyor.
Resio şöyle konuşuyor:
Asıl sorun, virüsün uzun vadeli etkisi…Uzaktan çalışmanın işe yarayabileceğini öğrenirsek, insanlarla yüz yüze görüşmek için uzun mesafeli uçuşlar yapmamız gerekip gerekmediğini sorgulamaya başlayabiliriz. Bu, petrol talebinin önceki yıllarda gördüğümüz seviyelere dönüp dönmeyeceği hakkındaki manzarayı değiştirebilir. ”
Ancak Birol, hükümetlerin yeni ekonomik teşvik paketlerine temiz enerji desteğini dahil etmek için doğru önlemleri almadığı takdirde “Covid-19 kontrol altına alındıktan sonra bu düşüş ekonominin geri tepmesinde kolayca ortadan kalkabilir” diyor: “Bu rakamlar önemli ve etkileyici. Ama beni mutlu etmiyorlar. Benim için gelecek yıl ve sonraki yıl ne olacağı daha önemli. ”
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.