AB liderlerinden Merkel'e destek

BRÜKSEL  Zirve öncesinde Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile ikili görüşme yaparak dinleme skandalına karşı birlikte hareket etme kararı alan Merkel, artık bir şeylerin kayda değer şekilde değişmesi gerektiğini söyledi. Merkel, zirvede ilk günün ardından düzenlediği basın toplantısında, "Yıl sonuna kadar Almanya ve ABD, Fransa ve ABD arasında istihbarat ajansları işbirliğinde ortak anlayış sağlamak için, işbirliği çerçevesi oluşturmak için tüm çabayı göstereceğiz" dedi. Fransa Cumhurbaşkanı Hollande da ABD ile ilişkilerin tehlike altında olduğunu belirterek, "Yaşananlar nedeniyle bu ilişkiler değişmemeli fakat güvenin restorasyonu ve güçlendirilmesi gerekiyor" ifadesini kullandı. AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy, Almanya ve Fransa'nın ABD ile görüşmeler yoluyla dinleme skandalına yıl sonuna kadar çözüm bulma arzusunda olduğunu bildirdi. Van Rompuy, AB liderlerinin Almanya ve Fransa'nın bu istediğini not ettiklerini ve istekli diğer ülkelerin de bu sürece dahil olabileceğini kaydetti. Herman Van Rompuy, ABD ve AB üyeleri arasında benzeri skandalların yaşanmaması için istihbarat alanında karşılıklı ilişkileri yeni kurallara oturtmanın elzem olduğunu vurguladı. Van Rompuy, istihbarat toplama ihtiyacının terörle mücadele kapsamında hayati öneminin farkında olduğunu fakat Avrupa kamuoyunda özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği yönünde derin endişelerin bulunduğunu belirterek, istihbarat alanında ABD ile varılacak yeni anlayışın AB üyeleri arasında da geçerli olacağını dile getirdi. Merkel ABD'ye çıkıştı Almanya Başbakanı Merkel, AB zirvesine girerken gazetecilere yaptığı açıklamada, "ABD ve Avrupa ortak meydan okumalarla karşı karşıya. Biz müttefikiz. Fakat müttefiklik (ilişkisi) sadece güvene dayalı inşa edilebilir. Bu nedenle tekrarlıyorum: Dostlar arasında casusluk kabul edilemez" değerlendirmesinde bulundu. Birçok liderden Merkel'e destek açıklaması gelirken, İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt, normalde terörü ve suçu önlemeye yönelik olması gereken istihbaratın seçilmiş liderleri dinlemek amaçlı kullanılmasının kabul edilemeyeceğini vurguladı. Hollanda Başbakanı Mark Rutta, Merkel'in telefonunun dinlendiği iddiasının doğrulanması halinde bunun son derece ciddi bir durum yaratacağını söyledi. İtalya Başbakanı Enrico Letta, "Gerçeği istiyoruz" derken, Avusturya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Michael Spindelegger, bu olayın ardından ABD ile karşılıklı güven ilişkisini yeniden oluşturmaları gerektiğini ifade etti. AB zirvesinin ilk gününde ABD'yle istihbarat krizine ilaveten istihdamı ve ekonomik koordinasyonu artırmaya yönelik tedbirler de ele alındı. Liderler AB Dönem Başkanı Litvanya'nın ev sahipliğinde 28-29 Kasım'da yapılacak Doğu Ortaklığı zirvesinin hazırlıklarını ve İtalya'nın Lampedusa Adası açıklarında göçmenleri taşıyan teknenin batmasıyla yaşanan trajedilerin tekrarlamaması için alınacak önlemleri görüşecek. ABD’ye bildirili tepki Öte yandan tepkilerini sözlü olarak göstermekle yetinmeyen AB liderleri, “ortak tutum” niteliğinde bir bildiri üzerinde anlaştılar. Bildiride, ABD’yle AB arasındaki yakın ilişkiye ve buna verilen değere vurgu yapılırken, “gizli servislerin çalışmaları ve işbirliği de dahil olmak üzere ortaklığın saygı ve güven temeline dayalı olması gerektiği” belirtildi. Bildiride, Fransa ve Almanya’nın bu yılın sonundan önce sorunu giderme ve karşılıklı anlayış sağlama amacıyla ABD’yle ikili görüşmelerde bulunma niyetlerinin AB liderleri tarafından not edildiği kaydedildi. AB ile ABD arasında veri koruma konusunda bir çalışma grubu bulunduğuna işaret edilen belgede, “bu çerçevede hızlı ve yapıcı bir ilerleme sağlanması” çağrısında bulunuldu.