ABD kongresi’nde Kıbrıs raporu: “Zorluğu kanıtlanmış birleşme”

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kongresi Araştırma Servisi, Kıbrıs sorununa ilişkin bir rapor hazırladı. Vincent Morelli imzalı, “Kıbrıs: Zorluğu Kanıtlanmış Birleşme” başlıklı raporda, müzakerelerin Temmuz 2017’den beri askıda olduğu vurgulandı.
Raporda, uzun zamandır konuşulan “iki kesimli, iki toplumlu, federal çözümün” ulaşılması zor hatta belki de artık elde edilemeyecek bir model olduğu kaydedildi.
Haziran 2018’de, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Jane Holl Lute’u geçici danışman olarak atadığını hatırlatan raporda, Lute’un hem Kıbrıslı Türkler ve Rumlar hem de garantör ülkeler İngiltere, Türkiye ve Yunanistan ile temas kurarak yeni bir müzakere zemini olup olmadığını tespit edeceği bildirildi.
Raporda, “gözlemcilere göre Eylül 2018 itibarıyla Lute ve Guterres tarafların pozisyonunda sadece küçük değişiklikler tespit etti ve güçlü bir müzakere zemini bulmadı” ifadesi kullanıldı.
Ekim 2018’de Guterres’in Lute’u taraflarla görüşerek, Aralık sonuna dek “referans şartları”nı kapsamlı şekilde oluşturmak için görevlendirdiği de belirtildi. Lute’un adada Aralık ortasında yaptığı görüşmelerin ardından, “referans şartları”nı oluşturmakta zorluk çektiği ve bu nedenle 2019 başında yeniden adaya gitmeyi kararlaştırdığı ifade edildi. Raporda, Lute’un liderler arasındaki görüşmelerinde uzlaşma sağlayamaması halinde, müzakere girişimlerinin sonuna gelineceği bildirildi.
Raporda, Kıbrıs’taki siyasi ortamın daha da karmaşık hale geldiğine de dikkat çekildi. Anastasiadis’in sürpriz şekilde “desantralizasyon” fikrini ortaya attığı, ancak Akıncı’nın, bu girişimi Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğini budama çabası olarak değerlendirdiği yazıldı.
Raporda, doğal gaz konusunda da anlaşmazlığın devam ettiği, ancak bazı gözlemcilerin, ABD’nin Doğu Akdeniz’deki güvenlik ve enerji çıkarları nedeniyle Güney Kıbrıs’la daha yakın ilişki içine girdiği görüşünde olduğu vurgulandı.
38 sayfalık raporun sonunda, BM Genel Sekreteri Guterres’in müzakereleri başlatma çabalarına rağmen, Kıbrıs’ta nihai bir çözüme ulaşılmasının zor olduğu kaydedildi.
RAPOR RUM BASININDA DA YER BULDU
Rapor, Rum basınında da geniş yer buldu. Fileleftheros, RIK ve Cyprus Mail, ABD Kongresi için çalışan analist Vincent Morelli’nin geçen hafta yayınlanan raporunda Kıbrıs sorunu ve çözüm sürecine ilişkin duyduğu şüpheleri dile getirdiğini aktardı