(23 Kasım 2018’de Ankara’da TEPAV’da gerçekleştirilen “Doğu Akdeniz’deki Jeopolitik Durum ve Kıbrıs Sorunu” konulu toplantıda Andros Kiprianu’nun yaptığı konuşmadan bir bölüm.
İşte o konuşma;
Kıbrıs’ın durumu karmaşık Kıbrıs sorunuyla birlikte çeşitli –ekonomik, jeopolitik, enerji- çıkarlarının kesiştiği Doğu Akdeniz puzzle’ının parçalarından biridir.
Bugün durum nedir? Kıbrıs’ta, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Münhasır Ekonomik Bölgesi’nin (MEB) güney kısmında doğal gaz yataklarının var olduğuna dair göstergeler enerji devlerinin ve aynı zamanda komşu ülkelerin ilgisini çekmiştir. Kıbrıs Cumhuriyeti son yıllarda egemenlik haklarının güvence altına alınması için bazı hareketlerde bulunma yönünde ilerlemiştir. MEB’in belirlenmesiyle, komşu ülkelerle ilgili anlaşmalarla ve bu yataklarda araştırma izinlerinin verilmesiyle bu hedeflendi. Bununla birlikte, bu planlamaların karşısında Kıbrıs Cumhuriyeti’ni tanımayan, bu anlaşmaları kabul etmeyen, BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ni benimsememiş olan ve bu planların hedefinin kendisini Doğu Akdeniz enerji haritasının dışında bırakmak ve Kıbrıslıtürkleri Kıbrıs’ın doğal zenginliğindeki haklarından mahrum bırakmak olduğu görüşünde olan Türkiye hükümetinin politikası var. Ayrıca geçen Şubat ayında Türk gemilerinin İtalyan ENI şirketinin sondaj gemisini faaliyetini durdurup bulunduğu yerden ayrılmak zorunda bıraktıkları da bilinmektedir. Bugünlerde adanın yaklaşık 150 kilometre güney batısındaki onuncu parselde Amerikan ExxonMobil şirketinin sondaj çalışmaları başladı.
Bu gerilim sahnesi iki faktörden dolayı önümüzdeki aylarda hızla kötüleşebilir: Birincisi, Kıbrıs’ın MEB’i içerisinde sondaj çalışmaları yapma yönünde Türkiye’nin bariz niyeti ve bunun yol açabilecekleridir. İkincisi, Kıbrıs sorununun çözümü için görüşmeler olmaksızın adada 1964’ten beridir bulunan ve 1974’ten itibaren Türk ordusu ve Kıbrıs’ın Ulusal Muhafız Ordusu arasındaki ara bölgeyi denetleyen Kıbrıs’taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün görev süresinin (BM’nin barış misyonları hakkında Trump yönetiminin politikası nedeniyle) yenilenmemesi tehlikesidir. Önümüzdeki Ocak ayında müzakere süreci olmadığı takdirde, yol açabileceği bütün tehlikelerle birlikte, Barış Gücü’nün önemli derecede azaltılması ya da adadan ayrılması hakkında kesin kararların alınması olasıdır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.