Ateş, halsizlik, burun akıntısı, öksürük… Yaz sezonunun en sıcak günlerinin yaşandığı şu günlerde hastanelerin acil servisleri, bu şikayetleri yaşayanlara dolup taşıyor. Sosyal medya platformlarında da pek çok kişi bu durumdan “Yaz ortasında grip oldum” sözleriyle yakınıyor. Delta varyantının çok hızlı bulaşması ve yaşanan belirtilerin Kovid-19 belirtilerine de benzemesi sebebiyle akıllara ilk olarak koronavirüsün geldiğini belirten uzmanlar, yanlış klima kullanımına ve tedbirlerin gevşetilmesine dikkat çekerek önemli uyarılarda bulundu. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko, Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, milliyet.com.tr okurları için merak edilen soruları cevapladı.
Özellikle son 1-2 haftadır ateş, halsizlik, burun akıntısı, öksürük gibi şikayetlerle acil servislere başvuranlarda artış yaşanıyor. Sosyal medyada da pek çok kişi bunu dile getiriyor. Delta varyantının çok hızlı bulaşması sebebiyle 'Kovid-19 mu oldum?' diyenlerin PCR testleri çoğunlukla negatif çıkıyor. Ancak test negatif çıksa bile kişi, koronavirüse yakalanmış olabilir mi?
Doç.Dr.Elif Hakko: Son haftalarda hafif ateş, burun akıntısı, geniz akıntısı, hapşırma ve öksürük gibi belirtilerle başvuran hasta sayısında artış var. Bu kişilerin çoğu en az bir doz aşılı. Bu belirtiler daha çok nezleye neden olan rhinovirus gibi virüslerde görülüyor. Elbette Kovid-19 dışlanamadığından PCR testleri yapılmalı. Test negatif bile gelse bile başkalarına bulaştırmamaya özen gösterilmeli. Şikayetler 3-4 günü geçerse yeniden doktora başvurulmalı.
Prof.Dr. Osman Erk: Test negatif çıksa bile kişi, Kovid-19 olabilir. PCR testi hastalığın evresine ve varyantlara göre yönelik testler olup olmamasına göre negatif çıkabilir. Negatif test, Kovid olunmadığı anlamına gelmez.
Delta varyantının belirtileriyle grip ve nezle belirtileri arasında benzerlikler mevcut. Birbirinden nasıl ayırt edebiliriz? Mesela ateş, öksürük gibi belirtiler nezlede de görülebilir mi?
Doç.Dr. Elif Hakko: Delta varyantının ve diğer koronavirüs varyantlarının belirtileri hem gribe hem nezleye benzerdir. Ancak 2 doz aşılı iseniz ve Kovid-19 temasınız yoksa diğer virüslerin olma olasılığı daha fazladır. Yine de tek ayırt edici yol, test yaptırmaktır.
Prof.Dr. Tevfik Özlü: Grip ve diğer solunum yolu virüslerinin tanısı için PCR veya serolojik yöntemlerle testler yapılabilir. Böylece Kovid-19 mu yoksa diğer solunum yolu viral enfeksiyonları mı ayırt edilebilir ya da Kovid-19 tanısı için PCR döngü sayısı artırılarak test yapılabilir. Multiplex PCR test yöntemiyle eş zamanlı Kovid-19 ve diğer solunum yolu viral enfeksiyonları birlikte tek örnekten çalışılabilir. Bu da ayırıcı tanı için kullanılabilir. Kuzey yarımküre ülkelerinde ağustos ayında grip salgını olacağını tahmin etmiyorum.
Prof.Dr. Osman Erk: İçinde bulunduğumuz mevsimde grip ve nezlenin görülmesi pek alışılmış bir şey değil. Delta varyantı daha çok boğaz ağrısı, yüksek ateş, burun akıntısı, ishal gibi şikayetlerle ortaya çıkıyor. Tabii ki nefes darlığı ve öksürük, en önemli ve alarm verici belirtiler. Basit bir nezlede ateş olmaz, sadece burun akıntısı vardır ve genel durum iyidir.
Gribi, nezleyi daha çok bir kış sezonu hastalığı olarak değerlendiriyoruz. Yaz ortasında bu kadar fazla kişi neden hasta oldu, buna yol açan sebepler neler?
Doç.Dr. Elif Hakko: Grip ve nezle daha çok sonbahar ve kışın görülmekle beraber her mevsimde yaşanabilir. Bu yaz daha fazla görülmesinin nedeni, aşılı olan kişilerin maske kuralını gevşetmeleridir.
Kovid-19 salgınından beri kışın grip vaka sayısı belirgin şekilde düştü; bunun en önemli nedeni maske, mesafe ve hijyen kuralına uyum ile kısıtlamalar nedeniyle kapalı ortamlarda bulunmamaktır. Ancak yazın gelmesiyle beraber klima kullanımı, sosyalleşme ve kurallara uyulmama nedeniyle bu tip virüsler yeniden hayatımıza girdiler.
Prof.Dr. Tevfik Özlü: Eğer ateş, boğaz ağrısı, kas ağrıları, halsizlik, kırgınlık gibi belirtiler yoksa sadece burun akıntısı, hapşırma, öksürük alerjik nedenlerle de olabilir. Yaz mevsiminde alerjik semptomlar artabilir.
Prof.Dr. Osman Erk: Yaz aylarında özellikle klimaların yanlış kullanımına bağlı olarak alerjik, mikrobik hastalık tabloları ortaya çıkabilir. Kas ağrıları, eklem şikayetleri yaşanabilir.
Koronavirüs aşılarının grip ya da nezlenin ortaya çıkmasında ya da daha ağır geçmesinde bir rolü var mı?
Doç.Dr. Elif Hakko: Hayır, koronavirüs aşılarının diğer solunum yolu virüslerinin ortaya çıkmasında veya hastalığın daha ağır geçirilmesinde rolü yok. Sadece aşılı kişilerin kuralları gevşetmesi nedeniyle artış başlamış olabilir.
Prof.Dr. Osman Erk: Aşıların nezleye veya gribal enfeksiyona yol açması rastlanılır bir durum değildir.
Yazın gribe veya nezleye yakalananlar neler yapmalı, nelere dikkat etmeli? İyileşme sürecini hızlandırmak için tavsiyeleriniz neler olur?
Doç.Dr. Elif Hakko: Solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan kişilerin öncelikle Kovid-19 olup olmadıklarını test ettirmeleri, testleri negatifse bol sıvı almaları, belirtileri azaltıcı ilaçlar kullanmaları, istiharat etmeleri ve sağlıklı beslenmeleri gerekir.
Ayrıca başkalarına bulaştırmamaya özen göstermeleri iyi olur. Eğer olmadılarsa Kovid-19 aşılarını bir an önce yaptırmalarını veya tamamlamalarını öneririm.
Prof.Dr. Tevfik Özlü: Maske, mesafe ve el hijyeni sadece Kovid-19 değil, tüm viral solunum yolu enfeksiyonlarından kurtulmak için etkili yöntemler. Nezle, grip hafif seyrediyorsa bol sıvı (maden suyu, ayran, taze sıkılmış meyve suyu vb.) ve semptom giderici ilaçlar (akıntıyı kesen, hapşırmayı, burun tıkanıklığını önleyen ilaçlar, ağrı kesiciler vb.) alınabilir.
Başkalarına bulaştırmamak için topluma karışmamak, istirahat uygun olur. Hastalar mutlaka sosyal alanlarda maske kullanmalı. Ağır olgularda ve yüksek riskli kişilerde (yaşlı, kronik hastalığı olan, bağışıklığı baskılanmış kişiler, bebekler vb.) hastaneye başvurulması önerilir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.