Beş soruda Rusya ile Ukrayna arasında savaş çıkma ihtimali var mı?

Rusya'nın Ukrayna sınırına askeri yığınak yapması Kiev ve Washington'da 'Rus işgali' endişesine yol açtı. Moskova, saldırı iddialarını yalanlarken iki tarafta da gerginlik sürüyor. Washington, olası saldırı planına dair istihbarat ve harita bilgilerini NATO müttefikleri ile paylaştı. Peki Rusya ile Ukrayna arasında savaş çıkması ne kadar muhtemel ve olası sonuçları ne olur?

Taraflar çatışma riski için ne diyor?

Rusya, askeri güçlerini sınırları içerisinde dilediği yere konuşlandırabileceğini belirterek, 'komşusunu tehdit ettiği' suçlamalarını reddediyor. Ukrayna ve NATO'yu gerilimi tırmandırmakla suçluyor. İlaveten Kiev'in, 2014'ten bu yana Rusya yanlısı ayrılıkçılar tarafından kontrol edilen doğudaki iki bölgeyi geri almaya hazırlanabileceğini belirtiyor. Rusya dış istihbarat birimi hafta içerisinde mevcut durumu, Rus birliklerinin Gürcistan'da yapılan 2008 savaşıyla karşılaştırdı.

Ukrayna ise saldırı planı olduğu iddiasını reddediyor ve Rusya'nın olası bir saldırı için sınırlarının yakınında konuşlandırılan 92 binden fazla asker olduğunu dile getiriyor.

Rus işgali ne kadar olası?

Aralarında Batılı istihbarat yetkilileri ve Kremlin'i yakından takip eden Ruslar da dahil olmak üzere ondan fazla kaynakla görüşen Reuters, uzmanların neredeyse tamamının bir işgalin yakın bir ihtimal olmadığı konusunda hemfikir olduğunu aktardı. Daha makul bir senaryoda, Başkan Vladimir Putin'in, 'Rusya'nın Ukrayna'daki "kırmızı çizgileri" konusundaki ciddiyetini göstermek için inandırıcı askeri güç tehdidini kullanması' olarak değerlendiriliyor.

Putin'in Ukrayna'nın NATO üyeliği bir yana, İttifak'ın silahlarının Kiev'e tedarik edilmesi ya da herhangi bir NATO askeri varlığını kabul etmeye bile hazır olmadığını belirtiyor. Aynı kaynaklar, Rus liderin, 100 binden fazla Rus askerinin Ukrayna sınırında toplanıp ardından geri çekildiği baharda yaptığı gibi, krizi tırmandırma ve ardından tırmanan krizi azaltmada usta olduğunu ekliyor. Bu şekilde, Rusya karşıtlarının niyetini görmesini sağlıyor ve Batı'ya Rusya'nın hafife alınmaması gereken bir güç olduğunu hatırlatıyor.

Eğer savaşa girilirse, bu nasıl olur?

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'ne (IISS) göre, Rusya Silahlı Kuvvetleri 900 bin aktif personele sahip. Ukrayna'nın asker sayısı 209 bin. IISS'den kıdemli hibrit savaş uzmanı Samir Puri'ye göre, Rusya için asıl avantaj, Ukrayna'nın doğusundaki çatışmada vekil savaşçılara sahip olması. Bu durum, onlarla (vekil savaşçılar) bağlantı kurma ve zaten kontrolleri altında olan alanı genişletme seçeneği sunuyor. Ayrıca Puri, Moskova'nın daha geniş kapsamlı bir işgal için kuzeyden (Belarus), doğudan veya güneyden (Kırım üzerinden) saldırmayı düşünebileceğini belirtiyor. Yani Odessa ve Mariupol kentlerine denizden saldırı.

Ukrayna kendini savunmaya ne kadar hazır?

Ukrayna, gerçek bir savaşa girmeden Kırım'ı kaybettiği 2014 yılına göre askeri açıdan çok daha güçlü. Şu anda Washington tarafından sağlanan gelişmiş tanksavar füzelerine sahip ve ABD istihbarat desteğinden faydalanabilir. Ancak aynı zamanda ezici bir düşmanla karşı karşıya. Örneğin, muharebe tanklarındaki Rus tarafının avantajı, bire üçten daha fazla.

"Ukrayna için mesele, elinden geldiğince direnmek, Batı'dan yardım istemek ve nihayetinde savaşmak olacaktır." diyen Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'dan araştırmacı Mathieu Boulegue, Rusya'nın tam işgali halinde ise Kiev'in, 'işgalin faturasını Rusya'ya olabildiğince ağıra mal etmek için karşı-isyan tarzı bir savaş başlatmak olacağı' değerlendirmesinde bulunuyor.

Moskova'yı neler caydırabilir?

Batı, Kırım'ın ilhakından sonra Rusya'ya yaptırımlar uyguladı.

Yeni inşa edilen Kuzey Akım 2 boru hattından Rus gazının Almanya'ya sevkini engellemek gibi Rusya'ya ağıra patlayacak yeni önlemler eklenebilir.

Putin, Ukrayna'yı işgal etmesi halinde Batı ile ilişkilerin tamamen kopması riskini göze almalı.

NATO'nun Ukrayna'nın savunmasında ne kadar ileri gidebileceği belli değil ki bu tüm taraflar için risklerle dolu olacaktır.

Ukrayna NATO üyesi olmasa da hiçbir şeyin yapılmaması, ittifakın ilgisiz görünmesine yol açar.

"Rusya ve NATO, Ukrayna'da eskrim oynuyor"

Yaşananların 'amaç uğruna tehlikeyi göze alma' oyunu olduğunu belirten Puri, süreci şu sözlerle açıklıyor:

"Hem Brüksel merkezli NATO'da hem de Moskova'da tırmanan adımların nereye varabileceğine dair hesaplamalar yapılacaktır. NATO savaşmak için konuşlanacak olsaydı Ruslar bunu inanılmaz bir tırmanış olarak görürdü. Ukrayna bir savaş alanı olur mu? Bence pek olası değil ama açıkçası Rusya'nın ve NATO'nun şu anda Ukrayna'da yaptığı bir eskrim."

Euronews.