Büke: “KKTC’de 138 farklı ülkeden 101.011 üniversite öğrencisi bulunuyor”

Yükseköğretim Planlama, Denetleme, Akreditasyon ve Koordinasyon Kurulu (YÖDAK) Stratejik Planı Taslağı (2019-2023) yayımlandı.

Taslağın sunuş bölümünde yükseköğretim ve taslakla ilgili bilgi veren YÖDAK Başkanı Prof. Dr. Akile Büke, planın, kurulun ilk stratejik planı olma niteliğini taşıdığını belirtti.

KKTC’de 2017 yılı itibarı ile 138 farklı ülkeden 101.011 üniversite öğrenci bulunduğunu kaydeden Büke, bunların 55 bin 879’unun Türkiye Cumhuriyeti, 13 bin 383’ünün KKTC ve 31 bin 749’unun üçüncü ülke vatandaşı olduğunu aktardı.

Yükseköğretim alanının turizm sektörü ile birlikte Gayri Safi Milli Hasıla’ya (GSMH) en büyük katkısı olan iki alandan biri olduğuna işaret eden Büke, yükseköğretim gelirlerinin 2017 yılında net 765.9 milyon ABD Doları olarak gerçekleştiğini vurguladı.

KKTC yükseköğretim alanının hızlı ve kontrolsüz büyüme nedeni ile tehdit altında olduğu uyarısında bulunan Büke, bunun başlıca nedeninin, yükseköğretim yönetişimi ile ilgili yasada yer alan, karar mekanizmalarını zayıflatan ve ESG standartlarına uymayan maddeler olduğunu belirtti. 

“YÜKSEKÖĞRETİM STRATEJİ BELGESİ”

Büke, plan hazırlanırken, gerekli olan ve önceden bulunmayan Yükseköğretim Strateji Belgesi’nin de birlikte hazırlanması gereğinin ortaya çıktığını ifade etti.

Bu görevin TC-KKTC Teknik Heyetleri toplantısında önce YÖDAK’a daha sonra YÖDAK ve Milli Eğitim Bakanlığı’na verildiğini anlatan Büke, YÖDAK’ın Üniversitelerarası Akademik Koordinasyon Kurulu'ndan (ÜAKK) önerilen öğretim üyeleri ve Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı’nın (MEB) Yükseköğretim Dairesi’nin katılımı ile oluşturduğu çalışma grubunun 5 Haziran 2017 tarihinde çalışmalarına başladığını kaydetti.

“KKTC YÜKSEKÖĞRETİM ALANI ÖNEMLİ GELİŞMELER KAYDETTİ”

İlk üniversitenin kuruluş tarihi olan 1979’dan bu yana KKTC yükseköğretim alanının önemli gelişmeler kaydettiğini belirten Büke, 2017-2018 yılı itibarı ile Üniversitelerarası Akademik Koordinasyon Kurulu’nun (ÜAKK) 16 üniversite ve Atatürk Öğretmen Akademisi’nin katılımları ile belirli aralıklarla toplandığını ifade etti.

Bunlar haricinde öğretime başlama izni olan 6 üniversite ve YÖDAK’ta farklı aşamalarda olan 8 üniversite bulunduğunu kaydeden Büke, ayrıca Bakanlar Kurulu’nda 1, Meclis’te 4, Ön Değerlendirme Kurulu’nda 2 üniversite başvurusu bulunduğunu belirtti.

Büke, bu süre içinde takibi olmadığı için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açma ön izni iptal edilen 1 üniversite başvurusu olduğunu ifade etti.

“YÖDAK ONAYLI TOPLAM 1255 PROGRAM”

Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin (DAÜ) Times Higher Education (THE) sıralamasında 3 yıldır 600-800 bandında yer aldığını kaydeden Büke şöyle devam etti:

“2017 yılı itibarı ile DAÜ, GAÜ, YDÜ, UKÜ, LAÜ’nün ABET, TEDQUAL, ASIIN, FIBAA, MÜDEK, MİAK gibi 20’ye yakın ulusal ve uluslararası akreditasyon kuruluşundan 153 adet akreditasyonları ve ayrıca  ÜAKK’ya giren üniversitelerimizin 30’a yakın uluslararası kuruluşa üyelikleri bulunmaktadır.  2017 yılı Aralık ayı itibarı ile 248 ön lisans, 635 lisans, 249 yüksek lisans ve 123 doktora olmak üzere YÖDAK onaylı toplam 1255 programı bulunmaktadır.”

“138 FARKLI ÜLKEDEN 101.011 ÖĞRENCİ”

Öğrenci sayıları ile ilgili bilgi veren Büke, 2017 yılı itibarı ile KKTC’de 138 farklı ülkeden 101.011 öğrenci bulunduğunu, bunların 55 bin 879’unun TC, 13 bin 383’ünün KKTC ve 31 bin 749’unun üçüncü ülke vatandaşı olduğunu belirtti.

KKTC üniversitelerinde YÖKSİS’e ve YÖDAK’a kayıtlı 588 Prof., 357 Doç., 1113 Yrd.Doç., 251 Dr., 1373 öğretim görevlisi ve 847 diğer öğretim elemanı  olmak üzere toplam 4 bin 529 öğretim kadrosu bulunduğunu kaydeden Büke, Atatürk Öğretmen Akademisi’nde görevli 15 öğretim elemanı ile birlikte toplam öğretim üyesi sayısının 4 bin 544 olduğunu vurguladı.

“YÜKSEKÖĞRETİM GELİRLERİ 2017 YILINDA 765.9 MİLYON AMERİKAN DOLARI”

Yükseköğretim alanının turizm sektörü ile birlikte Gayri Safi Milli Hasıla’ya (GSMH) en büyük katkısı olan iki alandan biri olduğuna işaret eden Büke, yükseköğretim gelirlerinin 2017 yılında net 765.9 milyon ABD Doları olarak gerçekleştiğini belirtti.

“YÜKSEKÖĞRETİM ALANI HIZLI VE KONTROLSÜZ BÜYÜME NEDENİ İLE TEHDİT ALTINDA”

YÖDAK Başkanı Prof. Dr. Akile Büke, büyük emekler ile önemli bir aşamaya gelen ve uluslararası kimlik kazanmış olan KKTC yükseköğretim alanının hızlı ve kontrolsüz büyüme nedeni ile tehdit altında olduğuna dikkati çekti.

Büke, bunun başlıca nedeninin, yükseköğretim yönetişimi ile ilgili yasada yer alan, karar mekanizmalarını zayıflatan ve ESG standartlarına uymayan maddeler olduğunu belirtti. 

Büke şunları kaydetti:

“Mevcut Yükseköğretim Yasası ile oluşturulan yükseköğretim yönetişim sistemi pek çok yönden günümüz koşulları için işlevsel ve tutarlı olmadığı gibi karar verme mekanizmasının zayıflamasına da neden olmaktadır. Bunun bir nedeni açma ön iznini verme yetkisinin Ön Değerlendirme Kurulu’nda olması üniversitelerin ancak Meclis tarafından kurulduktan sonra öğretime başlama izni için YÖDAK’a başvurmasıdır. İkinci konu bir arada bulunmaması gereken dış değerlendirme ve akreditasyon görevi ile öğretime başlama izni verme, yasada yazdığı şekli ile planlama, denetleme ve koordinasyon görevlerinin aynı anda YÖDAK’a verilmesidir. Yasa bu şekli ile Avrupa Yükseköğrenim Alanında Kalite Güvencesi Standartlarına (ESG) da uygun değildir. Yükseköğretim Yasası’nda değişiklik yapılması gereği ve ideal model açık olmasına rağmen bu konuda mevcut modelin devam etmesi yönünde itirazlar mevcuttur.”

“STRATEJİ ÇALIŞMALARI PAYDAŞLARA DAYATILAN BİR DOKÜMAN DEĞİL”

Büke, yükseköğretim strateji çalışmalarının,  paydaşlara dayatılan bir doküman niteliğinde değil, tüm paydaşlarla birlikte üretilen, içselleştirilen, kararlılıkla uygulanan, gerek görüldükçe geliştirilerek güncel tutulan, KKTC yükseköğretimine önderlik eden bir belge niteliğinde olmasının çalışma grubunun temel amaçlarından olduğunu ifade etti.

Özellikle yükseköğretim yönetişimi konusunda konsensüs oluşmasının zaman alabileceğini belirten Büke, öncelikle YÖDAK Stratejik Planı hazırlanması; Yükseköğretim Strateji Belgesi tamamlandıktan sonra YÖDAK Stratejik Planının buna göre revize edilmesinin planlandığını kaydetti.

Yükseköğretim Strateji Belgesi çalışmalarının devam ettiğine işaret eden Büke, “Stratejik Plan hazırlanması aşamasında emeği geçen, katkı veren herkese teşekkürlerimi sunar, YÖDAK Stratejik Planı’nın etkin bir şekilde uygulanmasını ve Yükseköğretim Strateji Belgesi konusunda en kısa zamanda konsensüs oluşmasını dilerim” ifadelerini kullandı.