Askorbik asit olarak da adlandırılan C vitamini, vücut için gerekli olan suda çözünen bir vitamindir. Bağışıklık sistemini güçlendirir, antioksidan etki gösterir, kemik ve eklem sağlığını destekler ve demir emilimini kolaylaştırır.
C vitamini vücut tarafından üretilmediği ve depolanamadığı için günlük olarak sağlıklı ve dengeli bir diyetle alınması gerekir.
C vitamini normal hücresel aktivite sırasında üretilen serbest radikallerin etkilerinden hücreleri koruyarak metabolizmayı sağlıklı tutmaya yardımcı olur. C vitamininin önemli işlevleri arasında normal kan damarı fonksiyonunun korunmasına yardımcı olması, diş ve diş etlerinin sağlığını korumaya yardımcı olması, kemik ve bağ dokusunun oluşumuna aktılması, cildin sağlıklı kalmasına yardımcı olması ve yara iyileşmesini desteklemesi bulunur.
Her gün ne kadar C vitamini alınmalı?
Yaşla, hamilelik ve emzirme döneminde artan ve cinsiyete göre değişen günlük C vitamini miktarları şu şekildedir:
1-3 yaş: 25 mg
4-6 yaş: 30 mg
7-10 yaş: 45 mg
11-14 yaş erkekler: 65 mg
11-14 yaş kızlar: 55 mg
15-17 yaş erkekler: 75 mg
15-17 yaş kızlar: 60 mg
18 yaş ve üzeri erkekler: 75 mg
18 yaş ve üzeri kadınlar: 60 mg
Gebelik dönemi: 70 mg
Emzirme dönemi: 90 mg
Sigara içenlerin dozu iki katına çıkarması önerilir. C vitamini çok çeşitli meyve ve sebzelerde bulunur. Kırmızı ve yeşil biber, kivi, turunçgiller, çilek, domates, frenk üzümü, brokoli, lahana, Brüksel lahanası ve ıspanak en iyi C vitamini kaynaklarından bazılarıdır.
C vitamininin vücuttaki aktivitesi
C vitamini kolajen sentezi üzerindeki olumlu etkisi sayesinde kan damarlarını güçlendirir, yaraların ve kemik kırıklarının iyileşmesine yardımcı olur, diş ve diş etlerini sağlıklı tutar.
C vitamininin bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi de bilinmektedir, aynı zamanda merkezi sinir sisteminin sağlığı için çeşitli faydalar gösterdiği görülmektedir.
C vitamini eksikliğinden kaynaklanan iskorbüt hastalığını önlemeye ek olarak, C vitamini kendi başına önemli bir antioksidandır ve ayrıca E vitamininin antioksidan etkisinin etkinliğini artırma yeteneğine sahiptir.
Genellikle bu antioksidan özellikler ve kolajen sentezini destekleme özellikleri cilt bakımı için kozmetik ürünlere eklenmesini sağlar.
C vitamini hormonların sentezini sağlayan sürece de katılır ve folik asit kullanımını artırır. Demirin emilmesi ve kırmızı kan hücrelerinin üretiminde de C vitamini yer alır ve bu nedenle anemi tedavisinde faydalıdır.
Özellikle, bitkisel kaynaklı gıdalarda bulunan hem olmayan demirin emilimini arttırmak için gereklidir. Bu demir türünün emilimi, hayvansal kaynaklı demir olan heme demirinden daha azdır. Bu nedenle, genellikle demir kaynağı olan sebzelerin (ıspanak gibi) limon gibi bir C vitamini kaynağıyla birleştirilmesi önerilir. Limon suyu içinde bulunan C vitamini, bitkisel demirin emilmesini kolaylaştırır.
C vitamini bağışıklık için de çok önemlidir ve herhangi bir eksiklik bakteriyel veya viral kaynaklı çeşitli enfeksiyonların yaşanmasını sıklaştırır.
C vitamininin bir başka aktivitesi hem fiziksel hem de zihinsel stres ve yorgunluğun azaltılmasını desteklemektir. Bazı çalışmalara göre, dengeli bir C vitamini alımı, yorgunluk ve baş ağrısı gibi bazı yaygın stres semptomlarının önlenmesine yardımcı olabilir.
C vitamini eksikliğini gösteren 7 ana belirti
C vitamini eksikliği çok yaygın değildir, çünkü birçko gıda C vitamini içerir. Ancak herhangi bir eksiklik durumunda genel sağlık durumu etkilenir ve çeşitli belirtiler ortaya çıkar.
İşte yeterli C vitamini almadığınızda vücudunuzun gönderdiği 7 ana işaret.
Sık sık hasta olmak
C vitamini, hücreleri oksidatif stresten koruyan ve vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olan güçlü bir antioksidan vitamindir. Ek olarak, yara iyileşmesine yardımcı olur ve eklemlerin sağlıklı ve cildin esnek kalmasına yardımcı olan bir protein olan kolajen üretimini destekler.
Bu nedenle, daha zayıf bir bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlara ve virüslere daha fazla maruz kalma, diyetinizdeki C vitamini eksikliğinin erken bir işaretidir.
Her zaman yorgun olmak
C vitamini eksikliğinin bir başka belirtisi de yorgunluk ve halsizliktir. Aşırı yorgunluk yaşıyorsanız ve son zamanlarda diyetinizde veya yaşam tarzınızda herhangi bir değişiklik yapmadıysanız, bunun nedeni vücudunuzdaki düşük C vitamini seviyeleri olabilir.
Bununla birlikte, yorgunluğun başka birçok nedeni vardır ve yorgunluğun asıl nedenini belirlemek için mutlaka bir uzmana başvurak gerekir.
Eklem ağrıları
C vitamini eksikliğinin en yaygın belirtilerinden biri de eklem ağrısıdır. C vitamini eksikliği herhangi bir eklemi etkileyebilir, ancak en yaygın olarak dizlerde ve kalçalarda görülür ve semptomlar arasında hareket ederken eklem ağrısı, sertlik, şişme ve eklem çevresinde morarma bulunur.
C vitamini, eklem sağlığı için gerekli olan kolajen üretimine yardımcı olur ve yeterince C vitamini almadığınızda eklem ağrısı çekebilirsiniz. Bu belirtilere sahipseniz, eklemlerinizi sağlıklı tutmak için diyetinize yeterli miktarda C vitamini eklemeyi deneyebilirsiniz.
Diş eti kanaması
C vitamini açısından zengin besinler tüketmek, bağışıklık sistemini güçlendirmenin yanı sıra kanamaya neden olan diş eti enfeksiyonlarıyla savaşmaya da yardımcı olur.
Araştırmalar, C vitamini eksikliği olan kişilerin diş eti kanaması yaşama riskinin daha fazla olduğunu göstermektedir. Diş eti kanamanız varsa, C vitamini açısından zengin yiyecekleri daha fazla yiyin.
Vücutta kolay morarmalar
Vücudunuzda normalden daha fazla morarma fark ettiyseniz, bunun nedeni C vitamini eksikliği olabilir. Bunun nedeni, C vitamininin kanın pıhtılaşmasına yardımcı olması ve vücudun dokularını güçlü tutma görevine sahip olmasıdır. Bu nedenle C vitamini eksikliği, morarmaların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Vücudunuzun gıdalardan veya takviyelerden yeterince C vitamini emmesi birkaç hafta sürebilir. Düşük trombosit sayısı morarmanın başka bir nedenidir, bu nedenle C vitamini eksikliğiniz olduğunu varsaymadan önce kapsamlı bir kontrol ve kan testi yaptırın.
Yavaş yara iyileşmesi
Kesikler veya vücudunuzda oluşan başka yaralarınız varsa, diyetinize daha fazla C vitamini eklemeyi düşünebilirsiniz. C vitamini, cildi pürüzsüz ve elastik tutan bir protein olan kolajenin üretimine yardımcı olur. Yeterli C vitamini olmadan, yeterli yeni kolajen üretilmez.
Cilt değişiklikleri
C vitamini eksikliğinin fark edilmesi kolay ve en yaygın belirtileri arasında bazı cilt değişiklikleri de bulunur. Ciltte kırmızı lekeler, morarmalar ve ağız köşelerinde kuruluk ve çatlama C vitamini eksikliğinin işaretleridir.
Bu belirtiler genellikle C vitamini alımınızı artırdığınızda ortadan kalkar.
C vitamini fazlalığı mümkün mü?
C vitamini çeşitli ve dengeli bir diyet ile besinlerden alınmalıdır. Bunun haricinde takviye olarak da alınabilir. Ağızdan alınan C vitamini takviyeleri, doğru dozlarda alındığında güvenli kabul edilir. Yan etkiler genellikle tüketilen doz yüksek olduğunda ortaya çıkar.
Takviyeler yoluyla büyük miktarlarda (günde 1 gramdan fazla) C vitamini almak aşağıdakilere neden olabilir:
- İshal,
- Şişkinlik,
- Mide bulantısı,
- Karın ağrısı,
- Reflü nedeniyle yemek borusu iltihabı,
- Karın krampları,
- Yorgunluk hissi,
- Baş ağrısı,
- Uyuşukluk,
- Uykusuzluk,
- Cilte kızarıklık,
- Böbrek taşı.
Günde 2 gramdan fazla miktarlarda ağızdan C vitamini takviyesi alımının uzun süreli olması, önemli yan etki riskini artırır. C vitamini takviyesi almayı bıraktığınızda bozukluklar ortadan kalkar.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.