AHMET SENNAROĞLU BELEDİYEYİ BORÇ BATAĞINDAN KURTARABİLECEK Mİ ?
BORÇLANMA KOMİTESİ ÜYELERİ NE YAPACAK ?
Maliye Bakanlığına bağlı görev icra eden ve 4 kişiden oluşan borçlanma komitesi üyeleri önlerine gelen usulsüz borçlanmalar hakkında nasıl davranacaklarını merak etmekteyiz.
Bazı basın- yayın organlarında kırsal belediyelerin battığına veya kısa süre içerisinde batacağına dair açıklamalarda bulunan Büyükkonuk belediye başkanı sayın Ahmet Sennaroğlu ve meclis üyeleri belediyelerini 106 ile 65 Bin TLlik toplamda 171 Bin TL olmak üzere iki adet borçlanmayı , borçlanma komitesinin onayı olmadan borçlanma hususları hala gündemdeki yerini korumaktadır.
Sayın başkan ile yaklaşık 40 gün önce yaptığımız görüşmede bu konuyu sormuş ve kendisinin bu borçlanmayı sayıştay başkanlığından onay alarak bu işlemi gerçekleştirdiğini ifade etmiştir. Bir haber gazetecilik olarak bize gelmeye devam eden bilgilerde bu borçlanma onay belgesinin henüz ortada olmadığı yönündedir.
Değerli okurlarım, aşağıda gördüğünüz yasa borçlanmanın usul ve kurallarını ihlal durumunda nelerin olabileceğini belirtmektedir.
45/2011
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ
KAMU FİNANSMANI VE BORÇ YÖNETİMİ
YASASI çerçevesinde yapılan düzenlemeye baktığımızda borçlanmanın nasıl ve hangi şartlarda yapılacağı açıkça belirtilmiştir.
İlgili yasaya aykırı borçlanma gerçekleştiren kurum ve kuruluş yetkilileri hakkında aşağıda görüldüğü üzere uygulanacak cezai işlemler belirtilmektedir.
Suç ve
Cezalar
21. (1) Bu Yasanın 7’inci, 8’inci, 9’uncu, 10’uncu ve 14’üncü
maddelerinde düzenlenen borçlanma ile ilgili limit ve usullere
uymayan kurum veya kuruluşların yukarıda belirtilen
maddelerdeki limit ve usullere uyulmamasından sorumlu olan
veya yapılan işlemlerde veya alınan kararlarda açıkça imzası
bulunan yöneticiler ile yönetim kurulu üyeleri bir suç işlemiş
olurlar ve mahkumiyetleri halinde beş yıla kadar hapis
cezasına veya 20.000.-TL (Yirmi Bin Türk Lirası)’na kadar
para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.
(2) Bu Yasanın 15’inci madde kurallarına aykırı hareket eden
kişiler bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde beş
yıla kadar hapis cezasına veya 20.000.-TL (Yirmi Bin Türk
Lirası)’na kadar para cezasına veya her iki cezaya birden
çarptırılabilirler.
VAKIFLARIN MAL SAHİBİ OLDUĞU
GİRNE ESENTEPE'DEKİ GOLF SAHASINA AİT 800 DÖNÜM
ARAZİNİN KİRASI YILLARDIR ÖDENMİYOR
Kıymetli okurlarım,
Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi Tarafından 07.04.1992
Tarihinden 06.04.2041 Tarihine Kadar 49 Yıllığına Golf Sahası ve
İlgili Yan Tesisleri İnşa Edip Çalıştırmak Amacı ile Wඈntersun
Developments Ltd.'e (The Koruneum Golf & Beach Resort)
Kiralanan Girne Kazasına Bağlı Karaağaç'ta Varaka/Harඈta; XIII/20
W2 - E2 ve XIII/28 W1 - E1 de Parsel 190 (Kısmen) XIII/28 W1 de
Parsel 94/9, 94/1, 94/2, 94/3, 94/4, XIII/28 E1 de Parsel 1 (Kısmen)
192 (Kısmen), 95' den Oluşan Takriben 800 Dönüm Arazinin 2007
yılından günümüze ödenmeyen ve/veya Ödenmesi Gereken
Bedel Üzerinden Ödenmeyen Kira Bedellerine İlişkin Denetim
Raporunu 6 Aralık 2018 tarihinde yayınlayan sayıştay başkanlığımızı kutlamak gerekir kanaatindeyim.
Sayıştayın yayınladığı raporun giriş bölümünde şunlar belirtiliyor
1. Giriş
1.1. Sayıştay Başkanlığı tarafından tevdi edilen görev doğrultusunda, Vakıflar Örgütü ve Din
İşleri Dairesi tarafından 07.04.1992 tarihinden 06.04.2041 tarihine kadar 49 yıllığına Golf
Sahası ve ilgili yan tesisleri inşaa edip çalıştırmak amacı ile Wintersun Developments Ltd.’e
(The Korineum Golf & Beach Resort) kiralanan Girne kazasına bağlı Karaağaç’ta
Varaka/Harita; XIII/20 W2 - E2 ve XIII/28 W1 - E1 de Parsel 190 (Kısmen) XIII/28 W1 de
Parsel 94/9, 94/1, 94/2, 94/3, 94/4, XIII/28 E1 de Parsel 1 (Kısmen) 192 (Kısmen), 95' den
oluşan takriben 800 dönüm arazinin 2007 yılından günümüze ödenmeyen ve/veya ödenmesi
gereken bedel üzerinden ödenmeyen kira bedellerine ilişkin denetim gerçekleştirmiş ve elde
edilen sonuçlar hakkında bu taslak rapor hazırlanmıştır.
1.2. Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi Yönetimi bu raporu görüşmek üzere toplanmalı ve
raporda belirtilmiş olan bulguları inceleyerek gerekli adımları atmalıdır.
RAPORUN OLGULAR BÖLÜMÜNE BAKTIĞIMIZDA
Cyprus Sun Investments Ltd. Direktörü Sayın Günay Çerkez 24.12.1990 tarihli Vakıflar
Genel Müdürlüğüne yazmış olduğu yazıda (Ek-1) özetle, Turizm yatırım amaçları için
kurulup tescil edilen Cyprus Sun Investments Ltd.’in Golf sahaları inşa edip işletmek
faaliyetleri arasında bulunduğunu, Golf Turizminin son zamanlarda hızla gelişen, Avrupada
yaygınlaşan bir Spor Turizm faaliyeti olduğunu,
Geniş arazi parçaları üzerinde inşaası gereken 18 çukurlu büyük boy Golf Sahası için uzman
teknik elemanların K.K.T.C. de çalışma yaptığını ve bu çalışmalar sonucunda konu arazinin
uygun koşullar içerisinde 49 yıllık bir süre ile anılan şirkete kiralanmasına ilişkin görüş talep
etmiştir
Kıymetli okurlar raporun sonuç bölümde ise dudakları uçuklatacak rakamlar, borçlar, suistimaller, ihmaller zincirleme görünmektedir.
5. Sonuç
Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi tarafından 07.04.1992 tarihinden 06.04.2041 tarihine
kadar 49 yıllığına Golf Sahası ve ilgili yan tesisleri inşaa edip çalıştırmak amacı ile Wintersun
Developments Ltd.’e kiralanan Girne kazasına bağlı Karaağaç’ta Varaka/Harita; XIII/20 W2 -
E2 ve XIII/28 W1 - E1 de Parsel 190 (Kısmen) XIII/28 W1 de Parsel 94/9, 94/1, 94/2, 94/3,
94/4, XIII/28 E1 de Parsel 1 (Kısmen) 192 (Kısmen), 95' den oluşan takriben 800 dönüm
arazinin 2007 yılından günümüze ödenmeyen ve/veya ödenmesi gereken bedel üzerinden
ödenmeyen kira bedellerine ilişkin gerçekleştirilen denetim neticesinde;
• 02.04.1992 Tarih ve 32 Sayılı Resmi Gazetenin EK IV, Bölüm II’sinde yayınlanmış
olan Cumuriyet Meclisi Kararının “Diğer Koşullar” başlıklı 2. maddesi “ Onbeş yılın
sonunda her beş yılda bir günün koşullarına göre kira tekrar gözden geçirilecektir.”
şeklinde düzenlenmiştir. Ancak anılan madde 07.04.1992 tarihli sözleşme’nin 2(c)
maddesinde “15 yıl sonunda ve ondan sonra her 5 yılda bir taraflar bir araya gelerek
yıllık kira gözden geçirilecek ve günün koşullarına, bu sektör bazında olan gelişmeler
ve İşletmenin durumu da gözönünde bulundurularak kira artışı ve/veya ayarlaması
yapılacaktır.
Kiracı, mukavelenin işbu maddesi tahtında Mal sahibi ile bir araya gelerek günün
koşullarına uygun kira artışı ve/veya ayarlaması yapmayı red eder veya imtina ederse
veya taraflar bir araya gelmeleri halinde dahi kira artışı ve/veya ayarlaması ile ilgili
mutabakata varamadıkları takdirde Mal Sahibinin bu hususun tesbiti için Mahkemeye
23
müracaat etmeğe hakkı olacaktır.” şeklinde değiştirildiği ancak Vakıflar Örgütü ve Din
İşleri Dairesi kendisine ait araziyi kira geliri elde etmek için kiracıya kiralamış olup
sektörel gelişmelere göre işletmesini yönetecek olanın kiracı olduğu ve kiracının
işletmesinin zarar etmesi ve/veya yeterince kar etmemesi ve/veya doğru ve verimli
çalıştırılmamasının kira bedelinin tespitinde belirleyici olamayacağı ve Cumhuriyet
Meclisi kararına göre, günün koşullarına uygun arazi değeri üzerinden kira bedelinin
belirlenerek talep edilmesi gerektiği,
• İlk 15 yıllık kira bedeli olan 121,548 Stg’in peşin olarak ödenmesinden dolayı ilk 15 yıl
için ayrıca yıllık nominal (göstermelik) kiraların belirlendiği, nominal kiraların yıllık
kira bedeli anlamı taşımadığı ve yıllık kira bedeli olarak kabul edilemeyeceği,
• Dönemin Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi Müdürlüğünce yapılan hesaplamalarda
“Peşinatlı” ve “Peşinatsız” olarak 2 adet yıllık kira bedeli hesaplaması yapıldığı, yapılan
hesaplamalarda “Peşinatlı” sistemde toplam emlak bedelinin 1 %’i olarak, “Peşinatsız”
sistemde ise toplam emlak bedelinin 2 %’si olarak hesap edildiği, Wintersun
Developments Ltd.’in (önceden Cyprus Sun Investments Ltd.) ilk 15 yıl için “Peşinatlı”
sistemi kabul ettiği ve peşinatlı sistemde belirlenen 121,548 Stg. peşin kira tutarını
ödediği anlaşılmış olup ilk 15 yıldan sonraki dönem için yapılacak olan yıllık kira bedeli
hesaplamalarında, kiracı tarafından Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi ile mutabakata
varılmış herhangi bir yıllık kira bedeli ödemesi yapılmadığı cihetle, “Peşinatsız”
sistemin uygulanması ve toplam emlak bedelleri üzerinden 2 % yıllık kira bedeli
belirlenmesi gerektiği,
• 1991 yılındaki emlak değerlemesi (925,000 Stg) ile konu emlakin 2015 yılındaki
değerlemesi (8,280,000 Stg) kullanılarak 1991 yılından 2018 yılına kadar konu arazinin
“Yıllık Ortalama Artış Değeri” hesap edilerek yıllık emlak değeri belirlenmiştir.
Tablo 1’de görüleceği üzere 1991 yılından 2018 yılına kadar ki yıllık değerleri ve anılan
yıllardaki yıllık kira bedelleri görülmektedir. Buna göre 2007 yılındaki arazi bedelinin
5,828,333.33 Stg. olduğu hesap edilmiştir. 2007 yılından itibaren “Peşinatsız” sistem
uygulanarak arazinin yıllık kira bedeli arazi bedelinin 2% ‘si olarak hesap edilmiştir.
2007 yılında konu 800 dönüm arzinin yıllık kira bedeli 116,566.67 Stg. olarak hesap
edilmiştir. 02.04.1992 Tarih ve 32 Sayılı Resmi Gazetenin EK IV, Bölüm II’sinde
yayınlanmış olan Cumuriyet Meclisi Kararının “Diğer Koşullar” başlıklı 2. maddesi
gereği her beş yılda bir kiranın tekrar gözden geçirileceğinin hükme bağlanmış
olmasından dolayı 2007 yılından 2011 yılına kadar yıllık kira bedelinin 116,566.67 Stg.
(dönüm başı aylık 12.14 Stg.), 2012 yılından 2016 yılına kadar 147,212.50 Stg. (dönüm
başı aylık 15.33 Stg.) ve 2017 yılından 2021 yılına kadar da 177,858.33 Stg. (dönüm
başı aylık 18.53 Stg.) olması gerektiği,
• 02.04.1992 Tarih ve 32 Sayılı Resmi Gazetenin EK IV, Bölüm II’sinde yayınlanmış
olan Cumuriyet Meclisi Kararının “Diğer Koşullar” başlıklı 1. maddesi “Yıllık kiralar,
her altı ayda bir peşin ve sterling olarak ödenecek veya Merkez Bankasının resmi efektif
satış kuru üzerinden Türk Lirası karşılığı ödenecektir.” şeklinde düzenlenmiş olup yıllık
kira bedellerinin 6 ayda bir peşin ödenmesi gerektiği (Tablo 2’de detayları verilmiştir.),
• 2007 yılından 07.10.2018 tarihine kadar ödenmesi gereken kira bedelleri toplamının
1,674,612.50 Stg. olduğu hesap edilmiştir. Wintersun Developments Ltd.’in 2007
yılından sonra Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi’ne yatırmış olduğu toplam
15,700 Stg.’in hesap edilen 1,674,612.50 Stg.’den düşülmesi sonrasında Wintersun
Developments Ltd.’in Vakıflar Örgütü ve Din İşleri Dairesi’ne toplam
1,658,912.50 Stg. tutarında kira bedeli borcu olduğu,
• 2007 yılından 2018 yılına kadar kira bedellerinin belirlenmemesinden dolayı Vakıflar
Örgütü ve Din İşleri Dairesi’nin oluşan toplam 1,658,912.50 Stg. tutarındaki gelir
kaybının Wintersun Developments Ltd. ile görüşülerek ortadan kaldırılması aksi
taktirde Mahkemeye başvurulması gerektiği,
sonucuna varılmıştır.
