Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından yayınlanan Türkiye Sermaye Piyasası Raporu'nun 2015 sayısı çıktı. Rapora göre 2015 yılında en yüksek getiriyi dolar cinsinden yatırımlar sağlarken, özel sektör tahvilleri ile emeklilik fonlarındaki büyüme devam etti. Raporda yer alan bilgiler şöyle:
- Türkiye ekonomisi 2015 yılında artan hanehalkı tüketimi ve kamu harcamalarının desteği ile yüzde 4 oranında büyüme kaydetti.
- Gıda fiyatlarındaki artış ve Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkileri ile yıllık enflasyon, yüzde 5 olarak belirlenen hedefin ve önceki yılki seviyesinin üzerinde, yüzde 8,8 olarak gerçekleşti.
- Enerji fiyatlarındaki aşağı yönlü hareket nedeniyle ithalat yüzde 14 azaldı, böylece dış ticaret açığı düştü ve cari açık 32 milyar $'a geriledi.
Uluslararası karşılaştırmalara göre Borsa İstanbul hayli likit olsa da, piyasa değerinin ekonomideki payı sınırlı kalmaya devam etti
- Dünya Borsalar Federasyonunun 61 borsadan derlediği verilere göre, 2015 yılında Borsa İstanbul, kote olan şirketlerin toplam piyasa değeri sıralamasında önceki yıla göre 2 sıra düşüşle 32. sıraya indi. Toplam piyasa değerinin milli gelire oranı ise yüzde 25 ile yüzde 96 olan dünya ortalamasının epey altında kaldı.
- 2014 yılında dolar cinsinden yüzde 16'lık getiri sağlayan BİST 100 endeksi, 2015'te dolar bazında yüzde 33 değer kaybı ile Dünya Borsalar Federasyonu üyeleri arasında sondan 5. sırada yer aldı.
- Önceki yıllarda olduğu gibi likit yapısını koruyan Borsa İstanbul, dünyada pay senedi işlem hacmi sıralamasında 23. sırada yer aldı. Borsa, pay senedi hacminin piyasa değerine bölünmesiyle hesaplanan devir hızı sıralamasında ise 6. sırada yer almıştır.
- Borsalarda işlem gören borçlanma aracı işlemlerinde dünyada 13. sırada yer alan Borsa İstanbul, vadeli işlem hacminde ise 25. sırada yer aldı.
- Menkul kıymet yatırım fonları büyüklüğünde Türkiye 46 ülke arasında 34. sırada yer aldı.
Türkiye'de yatırım araçları arasında en yüksek getiriyi dolar cinsinden yatırımlar sağladı
- 2015 yılında Türkiye'deki yatırım araçları arasında en yüksek getiriyi yüzde 28 ile 1 yıllık dolar mevduat hesabı sağlamıştır.
- 2014 yılında en yüksek getiri sağlayan BİST-100 ise, 2015 yılının en fazla değer kaybeden yatırım aracı oldu.
BİST-100 endeksi yüzde 16 değer kaybetti, işlem hacmi yüzde 18 arttı
- 2015'te Borsa İstanbul'da işlem gören pay senetlerinin piyasa değeri yüzde 12 düşüşle 555 milyar TL olmuştur.
- Piyasa değerindeki azalışa rağmen pay senedi piyasasında işlem hacmi yüzde 18 artarak 1 trilyon TL'ye ulaştı.
- 2015 yılında vadeli işlem hacmi yüzde 31 artarak 567 milyar TL oldu. Bu işlemlerin yüzde 81'i borsa endeksine dayalı sözleşmelerde yapıldı.
- 2012 Aralık'ta başlayan opsiyon işlemleri ise bir yılda 6 kat artarak 7,5 milyar TL oldu.
- Son yıllarda hızlı büyüyen özel sektör tahvillerinde 2015 yılında yeni ihraçlar yüzde 20 artışla 80 milyar TL'ye çıktı.
- Seçimlerin ve jeopolitik risklerin etkisiyle gösterge tahvil faiz oranları Eylül ayında yüzde 11,6'ya kadar çıkmış ve yılı hafif bir gerilemeyle yüzde 11 seviyesinden kapatmıştır.
Yurtiçi tasarruflar kur etkisiyle artan döviz cinsinden mevduatlar ile büyüdü
- Toplam yurtiçi tasarruflar, 2015 sonunda önceki yıla göre yüzde 10 artarak 2 trilyon TL oldu. Bu tutarın yüzde 84'ü yurtiçi yerleşiklere ait.
- Toplam tasarrufların yaklaşık üçteki ikisine oluşturan mevduat kurlardaki artışın etkisiyle 2015 yılında yüzde 18 artışla 1,2 trilyon TL'nin üzerine çıktı. Yurtiçi yatırımcılarda sermaye piyasası ürünlerinin tasarruflarındaki payı yüzde 30.
- Yurtdışı yatırımcıların tahvil/bono ve pay senedi yatırımları TL cinsinden sırasıyla yüzde 17 ve yüzde 11 oranlarında azaldı.
- Önemli bir kısmını mevduatın oluşturduğu hanehalkı tasarrufları ise Eylül 2015 sonu itibariyle, bir önceki yılın aynı dönemine göre ağırlıkla kur artışını yansıtır şekilde yüzde 21 artarak 850 milyar TL'ye ulaştı.
10 yabancı şirket ve 10 yabancı fon, halka açık pay senetlerinin yüzde 18'ine sahip
- Yatırımcıların toplam pay senedi portföyü, endeksteki düşüşle beraber yüzde 9 azalarak, 226 milyar TL oldu.
- Yabancı yatırımcıların halka açık pay senetlerindeki payı 1,5 puanlık düşüşle yüzde 62'ye indi.
- 10 yabancı şirket ve 10 yabancı fon, halka açık pay senetlerinin yüzde 18'ine sahip.
- Yerli bireyler pay senetlerinin yüzde 19'una sahip. Bu tutarın yaklaşık yarısı 1.000 yatırımcıda.
- 2015 yılında yabancı yatırımcıların pay senetlerini ortalama elde tutma süresi 290 günden 251 güne düşerken, yerli yatırımcılarda bu süre 2 gün azalarak 39'a indi.
- Devlet iç borçlanma senetlerinde yurtdışı yatırımcıların ağırlığı 2014'te yüzde 26'dan 2015 sonunda yüzde 20'ye indi.
- Özel sektör borçlanma araçlarının değeri yüzde 5 artışla 47 milyar TL olurken, yerli fonların özel sektör tahvili yatırımları yüzde 20 büyüdü.
Yatırım fonlarına 3 milyon, emeklilik fonlarına 6 milyon kişi yatırım yapıyor
- 2015 yılında menkul kıymet yatırım fonlarındaki yatırımcı sayısı yüzde 6 artışla 3 milyona yaklaşırken, portföy büyüklüğü yüzde 7 artarak 39 milyar TL seviyesine yaklaştı.
- Devlet katkısının etkisi ile 2015 yılında sayıları 1 milyon kişi artarak 6 milyonu aşan bireysel emeklilik fonu yatırımcılarının portföy büyüklüğü 10 milyar TL büyüyerek devlet katkısı dahil 48 milyar TL oldu.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.