Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiades’in Davos’ta Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın da olduğu bir ortamda BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’a sunduğu belge ifşa oldu. Belgede müzakere sürecinin son durumuna dair detayların bulunduğu ve Yönetim, Güç Paylaşımı, Mülkiyet, Ekonomi ve AB başlıklarıyla ilgili, Mayıs ayından itibaren, önemli sayıda konuda, ortak konsensus sağlandığı kayıtlara geçti. Belgenin basına sızmasına Anastasiades’in çok sinirlendiği öğrenildi.
Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in, önceki gün toplanan Ulusal Konsey’i Davos’ta, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın da hazır bulunduğu görüşmede, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’a okuduğu belge temelinde bilgilendirdiği ifade edildi.
Anastasiadis’in Ban’a sunduğu belge daha sonra basına sızdırılırken, bunun Rum Hükümeti’nin tepkisine neden olduğu da belirtildi.
Rum gazeteleri, Anastasiadis’in basına sızdırılan belgesine ve Ulusal Konsey çerçevesinde yaşananlara geniş yer verdi.
Fileleftheros gazetesi “Anlaşmaya yönelik Yol Uzun- Anastasiadis’in BM Genel Sekreteri Ban’a Sunduğu Belgeye Göre Belirsizlikler Fazla” başlıklı haberinde, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in, Davos’ta, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın da hazır bulunduğu görüşmede BM Genel Sekreteri Ban’a sunduğu belge temelinde, Ulusal Konsey üyelerinin bilgilendirildiğini yazdı.
Anastasiadis’in, çözüm sağlanmasına kadar birçok belirsizlik bulunduğunu ortaya koyduğunu yazan gazete, Ulusal Konsey’in bilgilendirilmesinden ayrı, süreç ve enerjiye ilişkin bir dizi konunun da ortaya çıktığını belirtti.
Habere göre Anastasiadis, Kıbrıs sorununa ve görüşmelere ilişkin olarak, ayrıntılara girilmeksizin, toprak ilkesi üzerinde ve güvenlik başlığının görüşüldüğünü ifade etti.
Türkçe’nin AB’nin resmi dili olması yönündeki talebine ilişkin olarak Anastasiadis, bunun, müzakerelerden ortaya çıkmadığını, “Kıbrıs Cumhuriyeti” tarafından yapılmak istendiğini belirtti. Toplantı sırasında enerji konusuna da değinen Anastasiadis, Davos’ta, büyük şirketlerle görüşmeler gerçekleştirdiğini, Mısır’daki Zohr yatağındaki bulguların ardından büyük şirketlerin konuya duyduğu ilginin arttığını söyledi.
Anastasiadis, enerji alanındaki ileriki adımların, kolektif bir şekilde alınması isteğini de dile getirdi. Ulusal Konsey çerçevesinde AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu da, Türkiye temasları hakkında, üyeleri bilgilendirdi.
ANASTASİADİS’İN BAN’A SUNDUĞU BELGE
Fileleftheros gazetesi Anastasiadis’in, BM Genel Sekreteri Ban’a sunduğu belgeyi ayrıntılı bir şekilde yayımladı.
Gazeteye göre belge içerisinde şu ifadeler yer alıyor:
“Yönetim, Güç Paylaşımı, Mülkiyet, Ekonomi ve AB başlıklarıyla ilgili, Mayıs ayından itibaren, önemli sayıda konuda, ortak konsensus sağlandığı çok iyi bilinmektedir.
Aynı zamanda, ilerlemeye karşın, tüm başlıklardaki anlaşmazlıkların hala var olduğu da vurgulanması gerekmektedir. Akabinde dile getireceklerim temelinde, gerçekliği yansıtmayan bir görüntüyü ortaya koymayacağız ve çözüme çok yakın olunduğu beklentilerini yaratmaktan kaçınacağız.
Bu koşullar altında, vurgulamak isterim ki (aşağıdaki)bu konularda özlü görüşmelere başlamadık:-Mülkiyet ile kaçınılmaz bir şekilde bağlı olan Toprak düzenlemeleri;-Güvenlik ve Garantiler;-Yabancı askerlerin çekilmesine ilişkin zaman takvimi; -Kıbrıs sorununun çeşitli yönlerinin hayata geçmesi ve üzerinde anlaşmaya varılanların normal bir şekilde uygulanmasına yönelik zaman takvimleri; -Anlaşmanın ilk günü ve ne gerektireceği;-Anayasa ve federal yasaların yazımı; -Federal devletlerin ve federal anayasanın yazımı; -Birleşik Kıbrıs’ı bağlayacak olan uluslararası anlaşmaların listesi.
Anlaşıldığı gibi, sürecin nihai aşamasına gelmeden önce, hassas ve tüm zor konularda ayrıntılı görüşmelerin yapılması gerekmektedir.
Bu olgular ışığında, tüm bu konuların, müzakerelerin sonunda sizinle ele alınması şeklindeki ifadeye, 2004 tecrübesi dikkate alındığı zaman, hem fikir değiliz.
Ortak uzlaşıya varılan konulara ulaşsak dahi, çözümün sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyecek yapıcı belirsizlikler veya boşluklardan kaçınılması için, çözümün uygulanmasına ilişkin karmaşıklığın, zamana ve dikkatli planlamaya gereksinimi vardır.
Örneğin:
-Yeniden yerleşimin maliyeti; -Tazminatların maliyeti; -Federal örgütlerin ve kurumsal örgütlerin kurulması gibi federal devletin faaliyete geçmesi dahil, çözümün hayata geçirilmesinin diğer boyutlarına ilişkin maliyet;
Aşağıdakiler İçin Fon Kurulması:
-Bağışlar-Bağışçılar için uluslararası konferans; -Gerekli olacak kredilerin ödenmesi yöntemleri
IMF ve Dünya Bankası, gerekli teknik bilgiyi verme konusunda uzlaşmaya varmış, bu çaba kısa bir süre önce başlamıştır. Her incelemenin gerektirdiği gibi bunun tamamlanması için zamana ihtiyaç duyulacaktır.
Halkın önüne sunulmadan önce, çözümün ekonomik sürdürülebilirliğinin garanti altına alınmasının hayati önemi bulunmaktadır.
Tazminatlar için gerekli olacak para, toprak düzenlemeleri ve geri dönecek göçmen sayısı fazla olması durumunda daha az olacak.”
İLK GÜNDEN ADIMLAR
Anastasiadis’in, Ban’a sunduğu belgede ayrıca, çözümün ilk gününün, Kıbrıs Türk toplumuna direkt fayda sağlayacağının dikkate alınması gerektiğini ifade ettiğini yazan gazete, bu faydaları, hükümete katılım, limanların ve havalimanların açılması, ekonomi raporu (bankaların yasal şekilde işlev göstermesi, direkt ticaret gibi) olarak gösterdi.
Gazete, Kıbrıs Rum tarafı için çözümün faydalarını ise Anastasiadis’in, “Toprak Düzenlemeleri” başlığı altında “kapalı Maraş bölgesinin derhal iadesi, ara bölgenin derhal iadesi, iskana açık olmayan bölgelerin derhal iadesi” şeklinde sıraladığını belirtti.
YABANCI ASKERLERİN ÇEKİLMESİ
Gazete yine belgeye dayanarak, çözümün ilk gününden, önemli sayıdaki Türk askerinin çekilmesinin önemli olduğuna ayrıca bunun, nüfus açısından çözüme ilişkin iradede önemli rol oynayacağına da dikkat çekildiğini yazdı.
Habere göre belgede, Anastasiadis şu ifadeleri de kullandı:
“Bunun derhal hayata geçirilmesi için, aylar sürecek olan dikkatli bir çalışmaya ihtiyaç duyulacak. Yukarıdaki ifadelerim, zamana ihtiyaç duyacağımızı açıkça dile getirmeyi hedefliyor. Yeterince hazırlıklı olmamız gerekmektedir ayrıca uygulamayı tehlikeye sokacak eksikler, boşluklar, yapıcı belirsizlikler olmadan net bir planı halkın önüne getirmeliyiz. Aksi takdirde, gerçekleştireceğimiz referandumda olumlu bir sonuç elde etme olasılığını riske sokacağız. Kendi açımdan, 2016 yılı içerisinde, mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde anlaşmayı sağlamak için Mustafa Akıncı ile birlikte çalışacağımı size teyit etmek istemekteyim.”
HRİSTODULİDİS
Fileleftheros gazetesi, Rum Hükümeti ile partiler arasındaki, müzakere belgelerine ulaşılması konusundaki anlaşmanın bir kaç saat sürdüğünü, Anastasiadis’in, Ulusal Konsey toplantısı çerçevesinde üyelere verdiği (BM Genel Sekreteri Ban’a okuduğu) belgenin basına sızdırılmasının, partilerin belgeleri Rum Başkanlık binasında göreceği şeklindeki eski uygulamayı yeniden gündeme getirdiğini belirtti.
Gazete Rum Hükümet Sözcüsü Nikos Hristodulidis’in bir açıklama yaparak, belgenin basına sızdırılmasından duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirdiğini yazdı.
Habere göre Hristodulidis açıklamasında, belgenin sızdırılmasından dolayı hükümetin duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirirken, bu gelişme üzerine Anastasiadis’in, Ulusal Konsey üyelerine belge verme konusunu yeniden incelemekle yükümlü olduğunu ayrıca bunun yerine, Ulusal Konsey üyelerinin Rum Başkanlığı’na giderek ilgili belgeleri yerinde inceleme şeklindeki mevcut taktiğin de muhtemelen devam edeceğini söyledi.
Hristodulidis, belge sızdırılmasına ilişkin bu tür hareketlerin sadece Kıbrıs Rum tarafının müzakere masasındaki güvenirliliğini değil, pazarlık gücünü de yaraladığını ifade etti.
Alithia gazetesi Hristodulidis’in toplantının hemen ardından yaptığı açıklamaya da yer verdi.
Habere göre Hristoduludis, Anastasiadis’in 11 Şubat tarihinde Rum Meclisi’ni bilgilendirmesinin ardından Ulusal Konsey üyelerine, belge sunma niyetinde olduğunu belirtti. Anastasiadis’in halkı bilgilendirmek için basın toplantısı da düzenleyeceğini belirten Hristodulidis, ayrıca, konsey üyelerinin bu belgelerin sızdırılmayacağına dair garanti verdiklerini de ifade etti. Politis gazetesi, müzakerelerin her başlığı için Ulusal Konsey’de tematik toplantılar yapılmasının ele alındığını yazdı.
PARTİLERDEN YORUM
Rum siyasi partiler Ulusal Konsey toplantısının ardından açıklamalarda bulundular.
Fileleftheros gazetesi ve diğer gazetelere göre DİSİ Başkanı Averof Neofitu, yeteri kadar konuda ilerleme sağlandığını ancak sorunların da bulunduğunu belirtti.
Neofitu, kişisel mülkiyet hakkının tanınmasında ilerleme sağlandığını ancak bunun ötesinde mülkiyet gibi zor bir başlıkta zorlukların bulunduğunu bildiklerini ifade etti.
DİKO Başkanı Nikolas Papadopulos, dünkü görüşme sırasında Kıbrıs Rum tarafının müzakerelerdeki tezlerine ilişkin olarak bir kez daha maalesef “karartmanın” olduğunu söyledi.
EDEK Başkanı Marinos Sizopulos, Ulusal Konsey’deki bilgilendirmeden, Kıbrıs sorununa ilişkin müzakerelerde ele alınan konularda, geçmişe ilişkin olarak önemli bir ilerlemenin olduğu sonucunun ortaya çıkmadığını ifade etti.
Rum Vatandaşlar İttifakı Başkanı Yorgos Lillikas, Ulusal Konsey’in, yararlı ve üretken bir danışman örgütü haline getirmesi mümkün olan önemli adımların atıldığını belirtti.
Alithia gazetesine göre AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu yaptığı açıklamada, Anastasiadis’in son dönemde gerçekleştirdiği temaslar konusunda bilgi verdiğini belirtti.
Anastasiadis’in, kendisinden İstanbul temasları konusunda da Ulusal Konsey üyelerini bilgilendirmesini istediğini ve kendisinin de bunu yaptığını söyleyen Kiprianu, Türkiye’nin söylemlerinden pratiğe geçtiğini görmek için yolun hala uzun olduğunu söyledi.
ULUSAL KONSEY TOPLANTISINA İLİŞKİN DİĞER BAŞLIKLAR
Anastasiadis’in belgesinin sızdırılması ve Ulusal Konsey toplantısına ilişkin diğer gazete başlıkları ise şöyle yer aldı:
Alithia: “ Gizlilik Yine Havada-Sızdırma..Gerçek Durumun Kalıbını Basan Belge”
Politis: “Taahhüt...Sızdırıldı- Başkanlık Belgenin Sızdırılmasına Hemen Tepki Gösterdi”
Simerini: “Anastasiadis’in Ban’a Yönelik Belgesi Ne Diyor- Tüm Başlıklarda Farklılık-Kıbrıs Sorununa İlişkin Konusal Görüşme”
Haravgi: “ İlerleme Ancak Zorluklar- Sızdırma Yapmayacaklarına Dair Taahhüt”
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.