Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, hayvan refahı ve sağlığının eksiksiz olarak uygulanması halinde, hayvan üreticilerinin karşılaştığı işletme kaybı sorunun üstesinden gelinebileceğini söyledi.
Bakan Şahali, çiftliklerde gerekli besleme, bakım ve sağım kurallarının muntazam uygulanması durumunda, sahip olunan kaynaklarla hayvancılığın yapılabileceğini, aksi takdirde işletme kaybının ortaya çıktığını belirtti. Bakan Şahali, işletme kaybını devletin sağlayacağı kaynakla giderme durumunun artık geride bırakılmasının önemini vurguladı.
Bakan Şahali, Diyalog TV’de Aytuğ Türkkan’ın programına katılarak gündemle ilgili soruları yanıtladı.
“Devletten beklentisi olanların, devlete karşı yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekir”
Bakan Şahali, polise talimat verdiği yönündeki iddialara karşılık olarak Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı olarak polise herhangi bir talimat verme yetkisinin bulunmadığını söyledi. Şahali, gerek devletin ve makamların itibarını azaltacak gerekse kamu malına yönelecek şiddet eylemlerine karşı herhangi bir müsamaha gösterilmesininkamu yararı bakımından halk adına beklenemeyeceğini belirterek, “Bu konuda hassasiyetgöstereceğimizi ifade etmiştim. Araçların Lefkoşa’ya ulaşmamasınınsebebi,yapılan trafik kontrollerindearaçların trafiğe çıkışı uygun gömülmemiştirAraçların trafikten men edilmesinigerektirecek belge ve kayıt eksikliklerisözkonusudur” dedi.
Devlettenbeklentisi olanların, devlete karşı yükümlülüklerini yerine getirmek gibi bir görevi olduğunu anımsatan Bakan Şahali, “Kamu kaynakları vergiden, harçlardan oluşur. Araç kayıt işlemleri de bunlardan birdir. Siz, araç kayıt işleminizi yapmıyorsanız, yani devleti o muhtemel gelirdenmahrum bırakıyorsanız devlet de buna karşı tedbir almak durumundadır” diye konuştu.
“Önemli sonuçlar üretildi ancak sütün fiyatı konusunda düğümlendi”
Bakan Şahali, hayvan üreticileriyle dün görüşme imkanının olmadığını, bakanlık bürokratlarının Hayvancılar Birliği’nin oluşturduğu ve Başkan Mustafa Naimoğulları’nın da içinde olduğu heyetle görüşmelerin yürütüldüğü,görüşmelerde çok pozitif bir noktaya ulaşıldığı bilgisini verdi. Bakan Şahali, sektörün yeniden yapılandırılması ile ilgiliönemli sonuçlar üretildiğine işaret ederek, “Ancak iş büyükbaş hayvan sütünün fiyatı üzerinde ve bu süt üzerinden verilecek doğrudan gelir desteğinde düğümlenir. Bu işin dahakaliteli, daha nitelikli, daha rekabet edebilir şekilde yapılabilmesini sağlamaya dönük pek çok konudauzlaşabiliyoruz ama iş gelip inek sütünün fiyatı konusundadüğümleniyor ve sektörün tamamını kilitleyecek bir durum ortaya çıkıyor ”dedi.
Devletin bu yıl için tarım desek bütçesinin toplamı 160 milyon TL olduğunu hatırlatan Şahali, masaya elini vurmadığı yönündeeleştiriler yapıldığını söyleyerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu ülkehastane yapamıyor ve yurttaşına gerekli sağlık hizmetini veremiyorsa, gerekli miktarda okul ve sınıf inşa edip, yeterli ölçüde eğitim sağlayamıyorsa eğer bu ülke yollarını yenileyebilecek kabiliyette olmadığı için, bunu sağlayacak ekonomik varlıktan yoksun olduğu için yolarımızda yığınla problem varsa ve canlarımız gidiyorsa bu devlet yapmasıgereken tüm görevleri sahip olduğu kaynaklara göre planlamak durumundadır. Bugün okul sorunun görmezden gelme hakkına sahip değilim. Sadece tarım meselesini gören veyurttaşın diğer sorunlarınasırtımı dönen bir duruşla hareket edemem. Devletin sahip olduğu bütçe imkanlarını bir bütün olarak görürüm. Bu bütün içerisinde,devletin ayırabileceğikaynaklarınıbilirim. Görevim, yurttaşın parasını olası en verimli bir biçimde kullandırmaktır. Ortayakoyduğumuz yaklaşım çok basittir. Çiftliklerde,çiftlik kurallarınınmuntazam uygulanmasıdurumunda, sahip olduğumuz kaynaklarla bu iş yapılabilir. Ancaksiz gereken besleme, bakım ve sağım kurallarına uymazsanız, gereken hassasiyetigöstermezseniz bu işletme kaybı anlamına gelir. Bu işletme kaybını devletin sağlayacağı kaynakla giderme durumunu artık geride bırakmalıyız.”
“Devletin ilgili birimleri, verilen kaynağın nasıl kullanıldığını görmek durumundadır”
Bakan Şahali, ortaya konulan destek programı çerçevesinde son derce rantabl sonuçlar üretebilecek çiftliklerin tespitini yaptıklarını anlatarak,“Bu da yadırganan bir durumdur. Hayvancılık Dairesi’nin o çiftliğin performansını yerinde gözlem yaparak değerlendirmişolmasını yadırgıyorlar ve ‘bakanlık adamlarını peşimize saldı, mandıraları geziyorlar’ diye değerlendirmeler duyuyorum. Bunu çok yadırgıyorum. Devletin ilgili birimleri,devletinverdiği kaynağın nasıl kullanıldığını görmek durumundadır. Lefkoşa’da oturduğu yerden bakıp görmesi mümkün değdir. Bu tür değerlendirmeler sığ değerlendirmelerdir” diye konuştu.
“İki unsur üzerinde anlaşamadık”
Bakan Şahali, birlik yetkilileri ile iki konuda uzlaşamadıklarını ifade ederek, bunlardan birininhayvan beslemeuzmanlarının (zooteknist)ülkemiz koşullarında çiftliklerdeki hayvan varlığını da dikkatealarak 18-19 protein yemin günlük 8 kilo verilmesiyönündeki tavsiyesi olduğunu söyledi. Bakan Şahali, hayvan üreticilerinin ortaya koyduğu maliyet analizindebu rakamın 12 kilo olarak gösterildiğini kaydetti. Bakan Şahali üzerinde anlaşmadıkları ikinci unsurun da hayvan başına süt verimi olduğunu belirtti. HayvancılıkDairesi’nin önerdiği besleme kriterlerine bağlı olarak tüm hayvan sağlığı verefahı kurallarının eksiz yerine getirilmesi halinde, hayvan başına 25 litre süt veriminin normal ve beklenebilir olduğunu ifadeettiğine işaret eden Bakan Şahali, HayvancılarBirliği’nin bu verimi 15- 18 litre olarak verdiğini aktardı.
Bakan Şahali, Süt Kurumu’nun topladığı süt miktarı,hayvancıların satın aldığı yem miktarı ve mandıralardaki durumu gözden geçirmek üzere genel bir kontrol çalışması başlattıklarını açıkladı.Bu kontroller sonuncuda, işletme bazındahayvan varlığı ile süt verimini de ortaya çıkardıklarını anlatan Bakan Şahali, ülkede hayvan başına 20 litre ve üzerinde verimin konuşulabileceğini söyledi.
İşletmelerin üç kategoriye ayrıldığından söz eden Bakan Şahali, şöyle devam etti:
“Birinci kategoride günlük 2 bin litreye kadar süt veren işletmeler yer alır. Hayvancı, sütünün 2 liradan satılacağını bilir. Doğrudangelirdesteği primleri vardır. 2 bin litreye kadar litre başına 40 kuruşluk sütle ilgili destek uygulaması yürürlüktedir. 2- 4 ton arası süt verenişletmelerin her bir litresine 18 kuruşluk destek uygulanır. 4 tondan fazla süt verenlere 6tona kadarher bir litresine 9 kuruşluk destek sözkosunudur. ‘Devlet memurlarına artış yapar ancak biz bu artıştan mahrum kalıyoruz’ diyorlar. 1 Eylül 2018’e kadar destek programına göre,herhangi bir işletme günlük olarak ne kadar süt verirse versin 1300 litreye kadar 30 kuruşluk destek sözkonusuydu. Yani bir işletmenindevletten bir günde alacağı en üst rakam 390 TL idi. Yeni uygulamaya göre, 2 ton süt veren işletmeye, hergün 800 TL destekolacak. 4 ton için 720 TL destek alınabilecek. 6 tona kadar destek miktarı ise 540 TL.”
“Hayvancılığa ayrılan kaynağın en verimli şekilde kullanmasını sağlamakla görevliyim”
Bakan Şahali, devletin sahip olduğu kaynaklarla verimin ön planda tutulması kaydıyla işletmeleridesteklediğini, süt bedelleri ödemelerindesüt kalitesine bağlı olarak birtakım kesintiler yapıldığını belirtti. Genel Tarım Sigortası kesintisinin yanında, süt kalitesine bağlı olarak Süt Kurumu tarafından yapılan kesintiler da yapıldığını ifade etti.Belli yağ oranı altındasütlerin cezası olduğunu, somatik hücredebelli bir limit üzerinde yine kesinti yapıldığını, süte belli sınırların üzerinde bakteritespitiyapıldığındakesinti olduğunu dile getiren Şahali, “Somatikhücre hayvan sağlığı ile doğrudan ilgilidir. Bunun için hayvan sağlığına önem verecekseniz. Total bakteri, hayvan refahı ve bakımı ile doğrudanalakalıdır. Süt hijyeninegereken önem göstereceksiniz ki bakteri miktarılimit üzerine çıkmasın” dedi.
Bakan Şahali, Hayvancılık Dairesi’ninönerdiği besleme rasyonlarına göre beslemeyapılması halinde herhangi bir sorun yaşanmayacağını ifade ederek, “Ben hayvancılığaayrılan kaynağın en verimli şekildekullanmasınısağlamaklagörevliyim. ‘Mandıraya gel, sen de bak’ gibi değerlendirmeler anlamlıdeğildir. Görevimhayvancılık yapmak değildir. Görevim,ayrılan kaynağı en verimli şekildehak edenlere ulaştırabilmektir. Hayvan üreticilerimiz uzmanların sesine kulak versinler. Yoksa babadan kalma metotlara,hiçbirgelişmeyi takip etmeden bu işi yapmaya devam edeceksek,bizim bugün yaşadıklarımızıgeçmişte de yaşamıştık. Halen tavsiye edilene kulak verilmezsegelecekte sorunlar aynı şekilde yaşanmaya devam edecek” diyerek sözlerine son verdi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.