İlk Demet’ten Bir Şair: TANER FİKRET BAYBARS

Taner Fikret Baybars; 1936 yılında Lefkoşa’da doğdu. İlk ve orta öğreniminin ardından yükseköğrenim için 1956’da İngiltere’ye gitti. Bu gidişin ardından artık Türkçe şiir yazmadı. Bundan sonraki yazıları İngiliz Edebiyatı etkisindedir. İngiltere’den emekliliğinin ardından Fransa’ya yerleşen Baybars, Kıbrıs’a bir daha dönmedi. Şairin ilk ve tek kitabı 1954 tarihinde yayımlanan Mendilin Ucundakiler adlı şiir kitabıdır. Serbest tarzda yazılmış Türkçe şiirlerinden oluşan şiirlerin yer aldığı kitabıdır. Bu kitabı yayımlandığında şair, henüz lisede öğrenciydi. Şiirleri Bozkurt, Hürsöz, İstiklâl ve Halkın Sesi gazetelerinde; ayrıca Dünya ve Çardak adlı dergilerde de yayımlanmıştır. İbrahim Zeki Burdurlu’dan çok etkilenen bir şairdir ve Adiloğlu sayesinde edebiyatımıza kazandırılmıştır diyebiliriz. Taner Baybars, şiire hak ettiği değerin verilmesi için çok çalışmıştır. Savaş, ona göre bir yıkımdır. O dönemde yazdığı şiirlerinde ‘savaş karşıtı’ bir çizgi izledi. Şiirlerinde lirizm hâkimdir. Yazdığı eserlerde; barış, insan ve insanlık temalarını çok kullandı. Baybars, Türkçe şiirlerinin yanında Fransızca, İngilizce şiirler de yazmıştır. Ayrıca Nazım Hikmet şiirlerinden ve Türk şiirindeki önemli şiirlerden bu dillere çeviriler de yapmıştır. Eserlerinden bahsedecek olursak; şiir kitabının dışında İngilizce yazılmış şiirlerden oluşan beş kitabı daha vardır. Uzak Ülke ve Bir Kıbrıs Çocuğu adlı eseri de anı türündeki eseridir (1997). Bu eserde çocukluk anılarını anlatmıştır. Şiirlerinden örnekler: 1950’li yıllardan sonra Türk kamuoyundan Kıbrıs’a bakış açısı değişmiş, Kıbrıs’a olan ilgi artmıştır. Türkiye’de yayımlanan gazete ve dergiler ulusal şiirlere daha çok yer vermeye başlamıştır. Şiirlerinde bu söylemlere çok yer vermeyen bir kişi olan Taner Baybars, bu çevrelerden umduğu ilgi ve değeri görememiştir.  Bundan dolayı biraz hayal kırıklığına uğramıştır. Girne Rıhtımı adlı şiirde bu hayal kırıklığını görürüz. Serbest tarzda yazdığı bu şiirinde Şair, gerçekleşmeyecek olan bu arzularından dolayı karamsardır: GİRNE RIHTIMI Girne rıhtımındaki balıkçılar, Senin başın nerede behey? Bak için titreyerek Akdeniz’e. Düşün düşünebildiğin kadar İstanbul’u Ve daya eriyen vücudunu Yalnız seni anlayan fenere.   Girne rıhtımında balıkçılar Sarhoş deniz suyuyla gemiler Aman hey anam hey Az acı değil Dayanılır acı değil Uzak kalmak ömür boyu.   Ne var ki dünya olamam Ne var ki artık ölemem Ölüp de bir defa daha İstanbul olarak doğamam. Şair Şiir Üstüne adlı şiirinde ise şiir hakkındaki düşüncelerini anlatmış ve şiir bilmenin değil şiiri sevmenin öneminin altını çizmiştir. Şaire göre şiir ‘Her şeye rağmen yaşamak’tır: Şiir üstüne Bugüne kadar Kimbilir, Neler söylendi. Ne ahkâmlar kesildi… Herkesin diline sağlık Hepsi kabulüm…   Yine de fasa-fiso İzninizle, Bir fasa-fiso da Benden… Bence asıl mesele Şiiri bilmek değil Sevmektir. Gel gör ki Şiiri sevmek Öyle kolay değil… Önce yaşamı seveceksin… Çünkü şiir Herşeye rağmen Yaşamaktır…   Bir başka şiiri de Serçe Parmak adlı şiiridir. Bu şiirde şair bir sorgulama içindedir: Serçe parmak Serçe parmağım Hatıralarımın çoğu sende, Günahsız başını ısırarak eziyorum Düşüncelerimi. Ve inanıyorum yavaş yavaş Adaletsizliğine Allah’ın Senin günahın ne serçe parmağım, Öteki parmaklardan Neden küçüksün? Büyüsün, büyüsün, Serçe parmağımda her şeyim… Ben doğmazdan evvel, Sen serçe parmak olmazdan evvel, Neredeydik? SON SÖZ: Taner Baybars da diğer şairlerimiz gibi edebiyatımıza katkı koymuş bir kişidir. Özellikle yapmış olduğu çevirilerle, Çağdaş Kıbrıs Türk şiirinin yurt dışında tanıtılmasına çok büyük yarar sağlamıştır. KAYNAKÇA Atun, Suna. Kıbrıs Türk Edebiyatı. SAMTAY VAKFI Yayınları:36. Lefkoşa, 2009. Aydın, Mehmet Ali (1990). Turkish Cypriot Identity in Litareture Edebiyatta Kıbrıslı Türk Kimliği. Fatal Publications, London. Kıbrıs Türk Edebiyatı.KKTC Eğitim Bakanlığı Yayınları. Kasım, 1989. Serdar, Gülgün. Şairlerimiz Şiirlerimiz. Lefkoşa, 2000. Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. Cilt 9. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1997. http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/metin_turan_cagdas_kibris_turk_siiri_egilimler.pdf http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/11525,nazifsuleymanebeoglupdf.pdf?0 http://www.turkcebilgi.com/nazif_s%C3%BCleyman_ebeo%C4%9Flu