İran yeni cumhurbaşkanını seçiyor

TAHRAN  -  Zeynep Biçkioğlu İran halkı, mevcut cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'dan görevi devralacak yeni ismi belirlemek üzere sandık başına gidecek. Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin onayladığı 8 cumhurbaşkanı adayı arasından dini lider Ayetullah Ali Hamaney'e yakın adaylardan Gulamali Haddad Adil ve reformcu Muhammed Rıza Arif’in adaylıktan çekilmesi dengeleri değiştirdi. Muhafazakar kanattaki adayların oluşturduğu "2+1 koalisyonu", haftalar öncesinden ilan ettiği şekliyle az oy oranına sahip iki adayın seçim haftasında yapılacak değerlendirmeler ve anketler sonucu oy oranı en yüksek aday lehine seçimden çekileceğini açıklamıştı. Hamaney'e yakın isimlerden Haddad Adil bu karara uyarak muhafazakar  oyların bölünmesini engellemek adına adaylıktan çekildi. Haddad Adil’in bu tavrı muhafazakar çevrelerce takdirle karşılandı. Ülkede seçim rekabetinin hızlanmasına neden olan diğer gelişme ise reformcu aday, eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi döneminde cumhurbaşkanı yardımcılığı yapan Muhammed Rıza Arif’in, Ruhani lehine adaylıktan çekildiğini açıklaması oldu. Reformistler bu hamleyle oylarını, cumhurbaşkanlığı seçiminde yarışan 3 muhafazakar, 2 bağımsız muhafazakar adaya karşı tek reformcu aday olan Hasan Ruhani’de birleştirdi. Arif’in adaylıktan çekilmesinin ardından eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Haşimi Rafsancani de açıkça Ruhani’yi desteklediklerini ilan etti. Seçimler ikinci tura kalabilir Mevcut tabloya bakıldığında cumhurbaşkanlığı için yarışan 3 muhafazakar, 2 bağımsız muhafazakar ve bir reformcu aday bulunuyor. Adaylar arasında bağımsız muhafazakar olan Muhammed Garzi’ye seçimlerde pek fazla şans tanınmıyor. Bir diğer bağımsız muhafazakar Muhsin Rızai’nin seçimi kazanmayacağı ön görülse bile muhafazakarların oylarını bölecek kadar bir seçmen kitlesine sahip olduğuna işaret ediliyor. Muhafazakar adaylardan hiç birinin adaylıktan çekilmemesi durumunda seçimlerin ikinci tura kalmasına kesin gözüyle bakılıyor. Son gelişmeler çerçevesinde İran'da cumhurbaşkanlığı için rekabetin, Galibaf, Ruhani ve Celili arasında geçeceğini söylemek mümkün. Ülkedeki genel görünüm, Galibaf ile Ruhani’nin ikinci tura kalacağı yönünde. İran'daki seçim yasasına göre cumhurbaşkanı seçilebilmek için ilk turda oyların yüzde 50'sinden fazlasını almak gerekiyor. Hiçbir adayın bu orana ulaşamaması durumunda seçim ikinci tura kalıyor. İran'da yapılan anketler, en fazla oy oranına sahip adayın Tahran Belediye Başkanı Muhammed Bakır Galibaf olduğunu gösteriyor. Galibaf’ı, reformcu aday Ruhani ile muhafazakar aday Celili takip ediyor.