“Kıbrıs sorununu gerilim fitilliyor”

Rum basınında dün yer alan bir haberde “Kıbrıs sorunundaki müdahil tarafların, Doğu Akdeniz’in ısınan sularına dalış yapmaya çağrıldıkları ve kısa bir süre içerisinde, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’la ilgili geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un ortaya koyduğu sorulara yanıt vermeleri gerekeceği” ifade edildi.

Fileleftheros gazetesi “Kıbrıs Sorununu Gerilim Fitilliyor” başlığıyla manşetten yayımladığı haberinde, Kıbrıs sorunuyla ilgili hareketlerin, Kıbrıs’ın deniz bölgesindeki gerilimin kademeli olarak artacağının artık belli olduğu bir zamanda gerçekleşeceğini de yazdı.

Bu manzaranın, BM’nin müzakerelerin yeniden başlaması için gösterdiği çabalara hiç de yardımcı olmadığını kaydeden gazete, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’la ilgili geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’ten “referans şartlarında” anlaşmalarını istediğini anımsattı.

Bunun “(liderlerin) görüş birlikleri, Guterres çerçevesi ve prosedür üzerinde hemfikir olması gerekeceği anlamına geldiğine” işaret eden gazete, BM’nin, zaman takvimleri belirlenip, uluslararası örgüte daha yüksek bir rol verilerek, prosedürün değişmesi gerekeceğini düşündüğünü belirtti.

Gazete bir diğer ifadeyle, Lute’un, fikirler sunulmasıyla daha etkin bir rol üstlenebileceğini kaydetti.

Her iki tarafın da pozisyonlarına bakıldığında, Türkiye’nin Türk askeri birliklerinin adadan ayrılmasıyla hemfikir olmasının söz konusu olmadığının net şekilde görüldüğünü kaydeden gazete, Ankara’nın gevşek federasyonla ilgili bir tartışma başlatarak, teste tabi tutulacak bir konfederasyon istediğini ileri sürdü.

Bunun başarısız olması durumunda ise bir sonraki adımın iki devlet olduğunu yazan gazete, “görüşmelerin (eğer başlarsa) veto konusuna dokunması halindeyse Türkiye’nin adada daimi bir askeri üs kurulması konusunda ısrar edeceği” iddiasında bulundu.

Rum kesiminin devletin işlevselliği konularına ağırlık verdiğinin göründüğünü kaydeden gazete, gevşek federasyon fikri üzerinde çalışılmadığını belirtti.

Gazete, bunun Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastsiadis’in halkı bilgilendirmek için yapacağı basın toplantısında açıklığa kavuşmasının beklenmesine rağmen, Anastasiadis’in baş başa gerçekleştirdiği temaslarda söylediği şeylerle oluşan izlenimleri zorlukla tersine çevirebileceğinin ise açık olduğuna işaret etti.

Anastasiadis’in bu temaslardaki yöneliminin, iki devletli, konfederal bir modele doğru hareket ettiğinin görüldüğünü öne süren gazete, öte yandan Anastasiadis’in garanti altına almak istediği görülen şeyin, Türk vatandaşlarının çözümden sonra Kıbrıs’a gelmemesi ve ülkenin tamamının Avrupa devamlılığı olduğunu ekledi.

Gazete iç sayfadan da yer ayırdığı haberinde, “Lute’un şartları Lefkoşa’da bıraktığını ve müdahillerin nihai görüşlerini dinlemek için geri döneceğini” kaydetti.

Lute’un kısa zaman içerisinde geri dönmesinin beklendiğini yazan gazete, Lute’un yeni seyahatinde, geçmişte de yaptığı gibi, Atina, Ankara, Londra ve Brüksel’i ziyaret edeceğini belirtti.

Manzaranın, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in UNFIYCP’le ilgili Ocak ayında Güvenlik Konseyi’ne sunacağı raporunun öncesinde kesin olarak netleşeceğini belirten gazete, o güne kadar hem Kıbrıs sorununda, hem de enerji konularında birçok şey olabileceğini ekledi.

“GUTERRES TEREDDÜTLÜ”

Gazete “Guterres Liderlerle İlgili Tereddütlü” başlıklı haberinde ise BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs sorununda şahsen bir inisiyatif üstlenme konusunda isteği olmadığını yazdı.

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’la ilgili geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un yeni misyonunun, Anastasiadis, Akıncı ve Türkiye’yle ilgili güvenilirlik eksiğiyle başladığını da kaydeden gazete, şu an Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’le ilgili en büyük sorununun, BM Genel Sekreterliği ve Kıbrıs sorununa müdahil ülkeler başta olmak üzere, uluslararası toplumu, Kıbrıs sorununun çözümünü müzakere etmeye gerçekten istekli olduğuna ikna etmesi olduğuna işaret etti.

“KİMSE ANASTASİADİS’İN CİDDİ ANLAMDA ÇÖZÜM İSTEDİĞİNE İNANMIYOR”

“Diplomatik bir kaynağın gazeteye, şu an uluslararası arenada kimsenin Anastasiadis’in ciddi anlamda çözüm istediğine inanmadığını söylediğini” ileten gazete, Anastasiadis’in Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’yla New York’ta görüşmesinin ardından ortaya koyduğu “desantralize federasyon” fikrinin ise gerçek karşılığı olmayan bir taktik hareketi olduğuna dair şüpheleri artırdığına vurgu yaptı.

“Uluslararası toplumda kimsenin, boyutları tam anlamıyla anlaşılmamış olan bir öneriyi şevkle incelemesinin mümkün olmadığına” işaret eden gazete, yine “elindeki bilgilere” dayanarak, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Lute’a “gevşek feredasyon” konusunda Anastasiadis’e baskı yapma yetkisi verdiğini belirtti.

Gazete, amaçlanan şeyin, Guterres’in, özellikle de yetkiler konusu üzerinde hemfikir olunmuş ve konu kapanmış olarak addedilirken, Anastasiadis’in merkezi devletten kolayca kaçıp federal devletlere gidebileceğini düşündüğü yetkilerin hangileri olduğunu anlaması olduğuna işaret etti.

Gazete, Türk tarafının niyetleri konusunda bir güven meselesi olduğunu da öne sürdü.

Öte yandan Simerini gazetesi ise “Merkezi Erk Devletçiklerin Tutsağı” başlıklı haberinde, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in 2010 yılından bu yana tezlerinde istikrarlı olduğunu ve “gevşek federasyonu” desteklediğini yazdı.

Anastasiadis’in bu hususta, müzakere kazanımlarının bir kısmını teşkil eden belgeleri, 23 Ekim’deki toplantıda Ulusal Konsey’e verdiğini kaydeden gazete, bu kazanımlar ve Anastasiadis’in belgelerinin “en azından merkezi devletin, eşit statüdeki iki kurucu devletin tutsağı olmasını; egemenlik ve uluslararası temsiliyetin de bölünmesini öngördüğünü” iddia etti.