Mayalar nasıl yok oldu?

Mayalar, hiyeroglif yazıları, tarım alanındaki başarıları ve hepimizin iyi bildiği 2012 kıyametini öngören takvimleriyle her zaman ilgi duyulan bir medeniyet oldu. 

Maya uygarlığı milattan sonra (MS) 250 civarında nüfus büyüklüğünün zirveye ulaştığı, anıtsal tapınak ve sarayların inşaa edildiği zengin bir dönem yaşadı. 

Ancak MS 900 civarına gelindiğinde Maya uygarlığının büyük şehirlerinin neredeyse tamamı terk edilmişti. 

Tabii ki Mayalar tamamen yok olmamıştı. Ama Urbana-Champaign’deki Illinois Üniversitesi’nde antropoloji ve ortaçağ çalışmaları profesörü Lisa Lucero durumu şu sözlerle açıklıyor: “Çöken toplumları değil, Maya siyasi sistemiydi. Bugün Orta Amerika ve ötesinde yaşayan 7 milyondan fazla Maya bu gerçeği kanıtlıyor.“

Daha önce NASA tarafından Maya şehir devletlerinin çöküşünün uzun süreli bir kuraklık sonucu meydana geldiği öne sürülmüştü. Lucero da “Daha az yağış olması muhtemelen kano ticaretini etkiledi. Çünkü su seviyeleri her kurak mevsimde gözle görülür şekilde düşüyor dolayısıyla daha az yağmur daha az kano yolculuğu anlamına geliyordu” diyor. 

Bilim yazarı ve tarihçi Jared Diamond ise ‘Çöküş’ adlı kitabında kuraklığın buzdağının sadece görünen kısmı olduğundan bahsediyor. 

Ormansızlaşma kuraklığı getirdi, kuraklık da medeniyetin sonunu!

Mayaların ortadan kaybolmasının asıl nedeni çevresel sorunların bir sonucuydu. Mayalar anıtlarını inşa etmek için yüzlerce hatta binlerce ağacı kesti. Çünkü 1 metrelik malzeme için 20 yanmış ağaç gerekiyordu. 

Buharlaşan suyun azalmasıyla sıcaklık arttı ve bir yüzyıl boyunca yüzde 5-15 oranında daha az yağmur yağdı. Bu da uygarlığı uçurumun eşiğine getirdi. 

Bu durum mahsüllerin kalitesizleşmesine ve dolayısıyla ticaretin aksamasına, Mayaların yiyecek bulmak için ovalardaki evlerini terk etmek zorunda kalmasına yol açtı. 

Araştırmacılar, durumun sosyal karışıklıklar, savaşlar ve hastalıklar nedeniyle daha da kötüleşmiş olabileceğini düşünüyor.