Mısır'da darbenin 100. günü

KAHİRE Mısır'da, demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin görevden alındığı darbenin üzerinden 99 gün geçti. 100'üncü gününü dolduracak olan 3 Temmuz Darbesi, "Rabia işareti" ile sembolleşen "sivil direniş", darbe yönetiminin bu direnişe yaptığı kanlı müdahale, baskı ve tutuklamalarla dünya gündemine oturdu. Mısır'ı bugün olağanüstü hal ile yönetilen, kaos ve kriz çıkmazına sokan darbe, atamasını bizzat Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin yaptığı Milli Savunma Bakanı Abdulfettah Es- Sisi tarafından gerçekleştirildi. Askeri müdahaleyle Mursi'yi önce görevden alıp, ardından da gözaltına alan darbe yönetimi, beklenmedik bir sivil direnişle karşılaştı. İlk günden itibaren sokakların tanklarla kuşatma altına alındığı Mısır'da, Rabiatul Adeviyye ile Nahda Meydanı'nda gerçekleştirilen gösterilerin bastırılması için önce gözaltı dalgası başlatıldı, bu sonuç vermeyince da kanlı müdahalede bulunuldu. İlk büyük müdahalenin gerçekleştiği 14 Ağustos'ta, Rabiatül Adeviyye Meydanı'ndaki göstericilere gerçek mermilerle yapılan saldırıda Mısır Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre 578 kişi öldü, 4 bin 201 kişi yaralandı. Ancak Hürriyet ve Adalet Partisi (HAP) ise ülke genelinde ölü sayısının bini, yaralı sayısının da 10 bini aştığını ifade ederken, İhvan, ölü sayısının 2 bin 600, yaralı sayısını ise 7 bin olduğunu açıkladı. Darbenin kanlı 99 günü O günden bu yana, kanlı müdahalenin ve tutuklamaların artarak devam ettiği Mısır'da, darbenin ve silahın gölgesinde geçen 99 günde şunlar yaşandı: 3 Temmuz: Darbenin açıklanmasına saatler kala Cumhurbaşkanı Mursi, daha önce açıkladığı, "milli mutabakat hükümeti" önerisini yineledi. Ancak tanklar, Cumhurbaşkanlığı Sarayı, devlet televizyonu, Tahrir ve Nahda meydanları etrafından konuşlandı. Kısa bir süre sonra açıklama yapan Savunma Bakanı Sisi, Mursi’nin görevden alındığını, seçimlere kadar Anayasa Mahkemesi Başkanı Adli Mansur’un geçici cumhurbaşkanlığına getirildiğini belirterek, siyasi sürecin kademeli olarak normalleşmesini iddia ettiği "yol haritası"nı açıkladı. Ülkenin en önemli dini otoritesi olan El-Ezher Üniversitesi'nin Şeyhi Ahmed et-Tayyib, darbeyi "kötünün iyisi" olarak nitelendirdi. Açıklanan darbenin hemen ardından İhvan yöneticileri başta olmak üzere bir çok kişiye yönelik gözaltılar başladı. 4 Temmuz: Geçici cumhurbaşkanlığı görevine getirilen Adli Mansur'a, Suudi Arabistan kutlama mesajı gönderirken, Mursi ve İhvan liderleri hakkında, ''yabancı güçlerle işbirliği yapıp, istihbarat toplama ve firar etme'' suçlamasıyla dava açıldı. İhvan liderleri ve mensuplarına yönelik gözaltılar artarak devam etti.  5 Temmuz: İhvan'ın Rehberlik Konseyi Başkanı Muhammed Bedii, “Milyonlar, Cumhurbaşkanı Mursi görevine dönene kadar meydanlardan ayrılmayacak. Cumhurbaşkanımızdan vazgeçmeyiz. Canımız onun uğruna feda olsun” açıklamasında bulundu. Darbe karşıtları, ordunun yönetime el koyma kararını protesto için 28 Haziran'da "meşruiyeti desteklemek" için eylemlerine başladıkları Rabiatul Adeviyye Meydanı'nda, yüzbinlerin katıldığı zaman zaman milyona ulaşan gösteriler düzenledi. Darbenin ardından Mısır'ın Sina bölgesinde silahlı çatışmalar başladı. Olaylarda 1 asker ve 4 polis öldü. Mısır ordusu bölgede operasyon başlatırken, İsrail ablukası altındaki Gazze'nin "dünyaya açılan tek noktası" Refah Sınır Kapısı kapatıldı. Sina’daki çatışmaları ateşleyen aşiretler, Mursi’nin görevine dönmesini istedi. 6 Temmuz:  Darbe karşıtları, Kahire'deki Cumhuriyet Muhafızları Karargahı'na doğru yürüyüş düzenledi. İhvan liderlerine yönelik gözaltılar devam etti. İhvan'ın Rehberlik Konseyi Başkan Yardımcısı Hayrat Şatır tutuklandı. 7 Temmuz: Ulusal Kurtuluş Cephesi lideri Muhammed el-Baradai, geçici cumhurbaşkanı yardımcılığına getirildi. Sabah namazında göstericilere ateş açıldı 8 Temmuz: Cumhuriyet Muhafızları Karargahı önünde Muhammed Mursi'ye destek veren halkın üzerine sabah namazında ateş açıldı, 84 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce sivil yaralandı.  Geçici Cumhurbaşkanı Mansur, 33 maddelik geçici anayasa yayınladı. Anayasa Hazırlık Komisyonu'na anayasa taslağının hazırlanması için 9 ay süre tanırken, İhvan anayasayı kabul etmediğini duyurdu. Sina'daki çatışmalar ivme kazandı.  9 Temmuz: Sabah namazı sırasında düzenlenen katliamın ardından özellikle Rabiatul Adeviyye Meydanı'nda toplananların sayısı giderek artarken, orduya destek için Tahrir Meydanı'nda bulunan göstericiler, meydanı boşaltmaya başladı.  Eski Maliye Bakanı Hazım el-Biblavi, geçici başbakanlığa atandı.   10 Temmuz: Uluslararası Af Örgütü, Mısır’da ordunun yönetime el koymasının ardından meydana gelen olaylarda bazı göstericilerin, güvenlik güçlerinin "orantısız güç" kullanımı neticisinde hayatını kaybettiğini bildirdi. 11 Temmuz: BM Genel Sekreteri Ban-ki Mun ve ABD yönetimi, İhvan liderlerinin tutuklanmasından endişe duyulduğunu bildirdi. Washington, Mısır ordusundan azami itidal göstermesini istedi.  12 Temmuz: Darbe karşıtı yüzbinler, gösterilere devam ederken Almanya, Mursi’nin serbest bırakılmasını istedi. Türkiye’nin birçok ilinin yanı sıra Pakistan’da da destek gösterileri düzenlendi. Dış tepkiler 14 Temmuz: Avrupa Birliği, Mısır'da en kısa sürede meşru yönetime geçilmesi çağrısında bulundu. Almanya, Mursi'nin serbest bırakılması talebini yineledi. 15 Temmuz: Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, “Bizim için Mısır’ın Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’dir” dedi.  16 Temmuz: Ramses, Giza ve Nahda meydanlarında, "Baltacılar" adlı suç grupları, darbe karşıtı göstericilere saldırdı, çok sayıda kişi yaralandı. Polis, protestoculara müdahale ederken olayları takip eden AA Foto Muhabiri Muhammed el-Şami, gözyaşartıcı gaz kapsülünün ayağına isabet etmesi sonucu yaralandı.  17 Temmuz: Kahire'de temaslarda bulunan AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, Mursi'nin serbest bırakılması talebini tekrarladı. Darbe karşıtı gösteriler, başta Kahire olmak üzere ülkenin 22 kentinde devam ederken, Biblavi başkanlığındaki geçici hükümet göreve resmen başladı. 18 Temmuz: Kahire'de Rabiatul Adeviyye Meydanı'nda darbe karşıtı göstericilere "Baltacı"lar saldırdı. 21 Temmuz: İhvan, ABD'nin Kahire Büyükelçisi'ne ülkeyi terk etme çağrısında bulundu. 22 Temmuz: AB dışişleri bakanları, Mursi'nin serbest bırakılması çağrısı yaptı.  23 Temmuz: ABD Başkanı Obama, Mısır ordusuna F-16 savaş uçaklarının verilmesi planının ertelenmesine karar verdi. 26 Temmuz: Cuma namazının ardından Rabiatul Adeviyye Meydanı'nda yüzbinlerce darbe karşıtı Mısırlı gösteri düzenledi. Mısır Başsavcılığı, Mursi'nin 2011 yılında Hamas'la işbirliği yaparak, Mısır askerlerinin öldürdüğü suçlamasıyla tutuklanmasını talep etti. 27 Temmuz: Güvenlik güçlerinin Rabiatul Adeviyye meydanındaki halka ateş açması sonucu 200 kişi hayatını kaybetti, 4 bin 500’den fazla kişi yaralandı. Katliama birçok ülkeden kınama geldi. Türk Dışişleri Bakanlığı, “Sivil gösterilere karşı takınılacak yanlış tavırlar, demokrasiye geçiş sürecine fayda sağlamayacak, tüm Mısır halkı için öngörülemez sonuçlar doğuracaktır” açıklamasını yaptı. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Mısır’da siyasi tutuklamalara son verilmesi ve kanunlara uygun şekilde siyasi liderlerin serbest bırakılması çağrısını tekrarladı. 29 Temmuz: BM Genel Sekreteri Ban, "Mısır’da her yeni ölümün uzun dönemde uzlaşı çabalarını daha da zorlaştıracağı" uyarısında bulunurken, AB Temsilcisi Ashton, Mısır’a ikinci ziyaretinde Mursi ile görüştü. Ashton'un, Mursi'ye gösterilerin sonlandırılması halinde serbest bırakılabileceği teklifini ilettiği ancak Mursi'nin bunu reddederek, demokratik yollarla göreve geldiğini vurguladığı belirtildi.  31 Temmuz: Yüzbinlerce kişi, Kahire'nin yanı sıra 27 kentte düzenlenen gösterilerde darbeyi protesto ederek Mursi'ye destek verdi. 2 Ağustos: Darbe karşıtları "Darbeye karşı milyonluk" gösteri kapsamında 33 camide başlayan yürüyüşler düzenledi.  Polis, Kahire'deki 6 Ekim Köprüsü yakınında yer alan Serbest Medya Bölgesi'nde toplanan darbe karşıtı göstericilere göz yaşartıcı gaz bombasıyla müdahale etti. 4 Ağustos: Mısır'da demokrasi yanlıları, ordunun yönetime el koyması ve Mursi'nin görevden uzaklaştırılmasını protesto etmek amacıyla "Milyonluk Kadir Gecesi" gösterileri çerçevesinde, ülkenin farklı kentlerinde eş zamanlı eylemler düzenledi.  7 Ağustos: Geçici Hükümet'in başbakanı Biblavi, Rabiatul Adeviyye ve Nahda meydanlarındaki gösterilere son verilmesi kararından geri adım atılmayacağını bildirdi. Biblavi, düzenlediği basın toplantısında "Gösterilere son verilmesi yönündeki karar, nihai ve üzerinde herkesin mutabık olduğu, vazgeçilmesi söz konusu olmayan bir karardır. Ramazan ayının kutsallığının gözetilmesi nedeniyle söz konusu karar şu ana kadar uygulanmamış, taraflara, durumu gözden geçirmeleri ve polis müdahalesine gerek olmaksızın krizin sonlandırılması için bir fırsat verilmiştir'' dedi. Ramazan Bayramı  8-10 Ağustos: Askeri darbe nedeniyle ramazan ayını meydanlarda geçiren Mısır halkı, bayramı, gösterilerin yapıldığı Rabiatul Adeviyye ve Nahda meydanlarında kutladı. Bayram namazı öncesinde, görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin eşi Necla Ali Mahmud, Rabiatul Adeviyye Meydanı'nda bulunan onbinlerce kişiye hitaben bir konuşma yaptı.  Mısırlı darbe karşıtları 9 Ağustos'u "Darbeyi Yıkma Cuması" ilan ederek, Kahire'nin 28 ayrı camisinde cuma namazı sonrası gösteri yapılan alanlara doğru yürüyüşe geçti. Olağanüstü hal ve sokağa çıkma yasağı 14 Ağustos: Güvenlik güçleri, 14 Ağustos'ta demokrasi yanlılarının doldurduğu Rabiatul Adeviyye ve Nahda meydanlarına müdahale etti. Gerçek mermilerin kullanıldığı müdahalede, keskin nişancıların hedef gözeterek ateş açması sonucu darbe yönetimi tarafından gerçekleştirilen ikinci büyük katliam yaşandı. Müdahalede çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesinin ardından Mısır'da bir ay süreyle olağanüstü hal ve 14 vilayette 19.00 ila 21.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Mısır Sağlık Bakanlığı, güvenlik güçlerinin darbe karşıtı gösterilere müdahelesi sonucu ülke genelinde ölenlerin sayısının 578'e, yaralıların 4 bin 201'e yükseldiğini duyurdu. Hürriyet ve Adalet Partisi (HAP) ise ülke genelinde ölü sayısının bini, yaralı sayısının da 10 bini aştığını ifade ederken, İhvan, ölü sayısının 2 bin 600, yaralı sayısını ise 7 bin olduğunu açıkladı. 15 Ağustos: Güvenlik güçlerinin gerçekleştirdiği katliamdan kaçanların sığınağı olan Rabiatul Adeviyye Meydanı'nın yakınındaki İman Camisi'ne Rabiatul Adeviyye Meydanı'na yapılan müdahalede hayatını kaybeden 310 kişinin cenazesi getirildi. Mısır güvenlik güçleri, İman Camisi'ni basarak cenazelere el koydu.  Mısır'da kimliği belirlenemeyen gruplarca, kiliselere, polis merkezlerine, hükümet kurumlarına yönelik saldırılar düzenlendi. Mısır basınında şiddet olaylarının arkasında İhvan olduğu iddia edilirken, bu suçlamalar İhvan tarafından reddedildi.  16 Ağustos: Mısır'da göstericilere yönelik katliama tepki amacıyla düzenlenen "Gazap Cuması" eylemlerine, İhvan mensuplarının yanı sıra farklı gruplar da destek verdi. Askeri darbeyi sonlandırmak üzere yapılan gösteri çağrıları üzerine yüzbinlerce kişi, ülkenin 27 kenti ile 15 büyük ilçesinde gösteri düzenledi. Güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu 81'i Ramses Meydanı'nda olmak üzere, 129 kişi hayatını kaybetti. Ramses Meydanı'nda hayatını kaybedenler ile yaralananlar bölgede bulunan El-Fetih Camisi'ne sevkedildi. Ayrıca emniyet güçlerinin müdahalesinden kaçan göstericiler de camiye sığındı. Gazeteciler gözaltında 17 Ağustos: El-Fetih Camisi'ne sığınan 300 kadar gösterici, güvenlik güçleri tarafından zorla çıkarılarak, cami tahliye edildi. Bölgedeki gelişmeleri takip ederken aynı camiye sığınmak zorunda kalan AA muhabiri Hiba Zekeriya ve TRT muhabiri Metin Turan'ın da aralarında bulunduğu bazı kişiler, tahliye sırasında gözaltına alındı. Zekeriya 8 saat gözaltında tutulduktan sonra serbest bırakıldı.  18 Ağustos: Haklarında tutuklama kararı çıkarılan darbe karşıtlarının, Kahire'nin kuzeyindeki El-Kalyubiye ilindeki Ebu Zabel Hapishanesi'ne nakli sırasında çıkan olayda güvenlik güçleri nakil arabasının içindeki darbe karşıtlarına göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Mısır İçişleri Bakanlığı, 38 kişinin gaz zehirlenmesi sonucu hayatını kaybettiğini belirtirken, ölenlerin yakınları, bazı cesetlerde işkence izleri ve başlarına isabet etmiş kurşunlar görüldüğünü iddia etti. İhvan lideri Bedii gözaltında 20 Ağustos İhvan Rehberlik Konseyi Başkanı Muhammed Bedii, Rabiatul Adeviyye Meydanı yakınındaki bir daireye yapılan bir baskınla gözaltına alındı. 23 Ağustos: Mısır'da, ordunun darbe karşıtı kitlesel oturma eylemlerini katliamla sonlandırmasının ardından hayatını kaybedenler için  "Darbeye Karşı Şehitler Cuması" diye isimlendirilen gösteriler düzenlendi. "Darbeye Karşı Şehitler Cuması" gösterilerinde, Kahire'de 28, İskenderiye'de de 22 olmak üzere ülke genelinde yüzlerce farklı noktada düzenlenen yürüyüşlere yüz binlerce kişi katıldı. 30 Ağustos: Mısır'daki askeri darbeye karşı, ülke genelinde "Halk devrimini yeniden kazanıyor" sloganıyla başta Kahire olmak üzere Mısır'ın 26 kenti ile 30'dan fazla ilçesinde gösteriler yapıldı. 3 Eylül: Mısır geçici Cumhurbaşkanı Mansur, darbe yönetimi tarafından cumhurbaşkanlığına atanmasından sonra ilk defa kamuoyu önüne çıktı. Mısır devlet televizyonunda yayımlanan bir programa katılan Mansur ülkenin içinde bulunduğu duruma ilişkin değerlendirmelerde bulundu.  "Asıl terör darbedir" adı altında otomobil ve motosikletlerle konvoy yapılarak, El-Bahira ilinin Ebu el-Metamir semtinde, meşruiyete destek gösterileri düzenlendi. 23 Temmuz Caddesi, gösteriler sebebiyle trafiğe kapatıldı. 4 Eylül:  Darbeyi Ret ve Meşruiyete Destek için Ulusal İttifak tarafından darbenin üzerinden geçen iki ayın ardından düzenlenen basın toplantısında, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmaması çağrısında bulunuldu. 6 Eylül: Darbeyi Ret ve Meşruiyete Destek için Ulusal İttifak öncülüğünde, Mısır’da darbe karşıtları, ülke genelinde “Halk devrimini koruyor” adıyla düzenledikleri gösterilerle ordunun yönetime el koymasını protesto etti. Darbe karşıtı kitlesel eylemlerin 70. gününde sokaklara dökülen göstericiler, başta  Kahire olmak üzere ülke genelinde, cuma namazının ardından, önceden belirledikleri güzergahlarda yürüyüş düzenledi. Taraftar gruplarının liderlik ettiği göstericiler, “Askeri yönetime son”, "Yeni baştan devrim geliyor" şeklinde sloganlar attı. Mısır’da darbe karşıtı gösterilerin sembolü haline gelen "Rabia" işareti yapan göstericiler, darbenin son bulması ve demokratik taleplerin yerine getirilmesine yönelik ifadelere yer veren pankartlar açtı. 7 Eylül :  Kahire'nin güneyindeki El-Feyyum kentinde, motosikletlerle uzun konvoylar oluşturan  darbe karşıtları, Cumhurbaşkanı Mursi'nin göreve dönmesi için gösteri gerçekleştirdi. Öte yandan,Mısır ordusu terörle mücadele iddiasıyla Sina Yarımadası'nın kuzeyindeki bölgelere havadan ve karadan düzenlediği askeri operasyonlarda 10 kişinin öldüğünü, 20 kişinin yaralandığını duyurdu. Operasyonlarda 15 kişinin gözaltına alındığı, silahlı gruplara ait bir silah deposu ile 2 araç ve 10 evin imha edildiği belirtildi. 8 Eylül: İhvan Sözcüsü Cihad Haddad, Mursi'nin göreve gelmesi için çalışmalarına devam edeceklerini belirterek, darbe yönetiminin icraatlarını tanımadıklarını açıkladı. 9 Eylül: Sina'nın kuzeyindeki  Bi'r ul-Abd şehrinde darbe karşıtlarının düzenlediği gösterilere askerler müdahale etti. Mısır güvenlik güçleri, gösterilere sahne olan Asyut şehrinde Darbeyi Ret ve Meşruiyete Destek için Ulusal İttifak yetkilileri ve İhvan üyelerinin evlerine düzenlediği baskınlarda 3 kişiyi gözaltına aldı. 10 Eylül : Darbeyi Ret ve Meşruiyete Destek için Ulusal İttifak'ın çağrısı üzerine ülke genelinde, kadınların gösterilerdeki rolünü vurgulamak amacıyla, darbe karşıtı gösteriler, "Mısır Kadınının Özgürlüğü ve Onuru" adı altında düzenlendi. CHP Heyeti Mısır'da 11 Eylül: Darbeyi Ret ve Meşruiyete Destek için Ulusal İttifak, "Mısır'ın özgürleri" adı altında Dekahliya ilinde gösteri yaptı. Aynı gün, TRT Kahire ofisinde arama yapan Mısır güvenlik güçleri, eksik evrakları gerekçe göstererek ofis ekipmanlarından bazılarına el koydu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Faruk Loğoğlu ve İstanbul Milletvekili Osman Korutürk, Mısır makamlarının daveti üzerine Kahire'deki temasları çerçevesinde, Mısır Dışişleri Bakanı Nebil Fehmi, Sanayi ve Ticaret Bakanı Munir Fahri Abdunnur, Ezher Şeyhi Ahmed et-Tayyib başta olmak üzere Mısırlı bazı yetkililerle görüştü.  Mısır'da ordunun yönetime el koymasının ardından başlatılan operasyonlar çerçevesinde 19 İhvan üyesi daha gözaltına alındı. Mısır'ın Refah kentindeki askeri istihbarat merkezine düzenlenen saldırıda 11 asker öldü,17 kişi yaralandı. 13 Eylül: Darbeyi Ret ve Meşruiyete Destek İçin Ulusal İttifak'ın çağrısı üzerine "Şehitlerin Kanına Vefa" adı altında Cuma namazından sonra ülke genelinde gösteriler düzenlendi. Beş ayrı kentte gerçekleştirilen  darbe karşıtı gösterilerde 1 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.Mısır Ceza Mahkemesi, Mursi ve 33 İhvan liderinin tutukluluk halinin 1 ay daha uzatılmasına karar verdi. Devrik Cumhurbaşkanı Mübarek'e tahliye kararı 14 Eylül:  Mısır'da bir grup Kıpti, "Darbe karşıtı Hristiyanlar" adı altında bir hareket kurduklarını duyurdu. Hristiyan gazeteci Rami Can, yaptığı basın açıklamasında, hareketin siyasi ya da mezhep temelli bir girişim olmadığını, askeri darbeye karşı tüm dinleri ve grupları bir araya getirmeyi amaçladığını söyledi.   Mısır'ın Süveyş kentinde, casusluk suçlamasıyla 19 Ağustos tarihinde polis tarafından gözaltına alınan Türk vatandaşı Reşat Öztürk'ün tutukluluk süresi, 15 gün uzatıldı.  Muhammed Mursi'nin hukuk ekibi basın sözcüsü Azab, "mevcut yönetimi tanımadıkları" şeklinde açıklama yaptı. 25 Ocak 2011 devrimi neticesinde görevinden istifa eden Mısır'ın devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in  "göstericileri öldürme emri vermek ve yolsuzluk" suçlamalarıyla yargılanmasına devam edildi. Hakkında tahliye kararı verilerek askeri hastaneye sevk edilen Mübarek'in davası 19 Ekim'e ertelendi. Uluslararası "R4bia Platformu" 15 Eylül: Geçici Mısır Cumhurbaşkanı Mansur, ülkedeki çeşitli siyasi parti ve grupların temsilcilerini kabul etti. Sıradışı eylemlere sahne olan ülkede, darbe karşıtları tarafından "metro eylemi" başlatıldı.  Mısır’da darbe sonrası yaşanan katliama tepki olarak ortaya çıkan ve kısa zamanda tüm dünyaya yayılan “R4BIA işareti” uluslararası platforma dönüştü.  Dünya Müslüman Alimler Birliği Başkanı Yusuf el-Karadavi, Mısır'daki darbe yönetimini "İslam'a karşı savaşmakla" suçladı. Mısır'da İhvan'a yönelik operasyonlar kapsamında 11 kişi gözatına alındı. Bu kişiler arasında İhvan liderlerinden Ahmed eş-Şa'ravi de vardı. 16 Eylül :  Mısır'da Darbeyi Ret ve Meşruiyete Destek İçin Ulusal İttifak, Rabiatul Adeviyye ve Nahda meydanlarında göstericilerin kanlı şekilde dağıtılmasının üzerinden 1 ay geçmesi nedeniyle  ''Şehitlerin Kanına Vefa" gösterilerinin ülke genelinde düzenlenmesi çağrısında bulundu. Mısır'ın farklı kentlerinde İhvan'a yönelik operasyonlarda 13 kişi gözaltına alındı. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Mısırlı mevkidaşı Nebil Fehmi ile bir araya geldi. Mısır'da güvenlik güçleri, darbe karşıtı gösterilerin aralıksız devam ettiği El-Minya şehrine bağlı Delga köyüne girerek 45 kişiyi gözaltına aldı. 17 Eylül: Mısır'ın El-Minya şehrine bağlı Delga köyünde, darbe karşıtlarına yönelik operasyonlar çerçevesinde gözaltına alınanların sayısı 141'e yükseldi.  Mısır'da darbeyle görevinden uzaklaştırılan Muhammed Mursi'nin aylar sonra ilk kez ailesiyle telefon görüşmesi yaptığı ve sağlık durumunun iyi olduğu öğrenildi.  Mısır güvenlik güçleri, İhvan'ın Sözcüsü Cihad el-Haddad, İhvan liderlerinden Husam Ebu Bekir, Mahmud Ebu Zeyd ve Ahmed Diyab'ı gözaltına aldı. Mısır Ceza Mahkemesi, savcılığın İhvan Rehberlik Konseyi Başkanı ve 24 yöneticisinin mallarına ihtiyati tedbir konulması ve kullanım yasağı getirilmesi talebini onayladı. 19 Eylül:  Mısır'ın başkenti Kahire'nin batısındaki Kirdase şehrinde, güvenlik güçlerince ''terörist ve silahlı gruplara'' yönelik düzenlenen operasyonlarda 68 kişi gözaltına alındı. Mısır güvenlik güçlerinin, Kahire'nin batısındaki Giza ilinin Kirdase semtinde sabah saatlerinde düzenlediği operasyon sırasında ağır yaralanan Tümgeneral Nebil Ferac hayatını kaybetti.  "Şehitlerin Kanlarına Vefa" haftası çerçevesinde 9 ilde gösteri düzenlendi ve halk sivil itaatsizliğe çağrıldı. 20 Eylül: Mısır'da güvenlik güçlerinin başkent Kahire'nin batısındaki Kirdase'ye düzenlediği operasyonlarda  87 kişi gözaltına alındı. Mısır'ın 4 farklı kentinde "Gençler Devrimin Direği" adı altında düzenlenen darbe karşıtı gösterilerde çıkan çatışmalarda 35 kişi yaralandı. Kirdase'de düzenlenen operasyonda hayatını kaybeden Tümgeneral El-Ferac, askeri törenle toprağa verildi. 22 Eylül: Hürriyet ve Adalet Partisi Başkan Yardımcısı İsam el-Uryan, Mısır'daki öğrencilere "anlaşmazlıkları bir kenara bırakarak askeri darbeye karşı tek saf olma" çağrısında bulundu.  Mısır Başsavcılığı, başkent Kahire'nin batısındaki Kirdase bölgesine gerçekleştirilen operasyonlarda gözaltına alınan 42 kişi hakkında tutuklama kararı verdi. Mısır Ordu Sözcüsü Ahmed Ali, Savunma Bakanı Sisi'nin cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmayı düşündüğü yönündeki iddiaları yalanladı.  Mısır'da yeni öğretim yılının başlamasıyla öğrenciler, Eğitim ve Öğretim Bakanlığı'nın "siyasi eylemlerden uzak durulması" uyarısına rağmen başta Kahire olmak üzere ülke genelinde gösteriler düzenledi.  İhvan'a yasaklama 23 Eylül: Mısır'da, Müslüman Kardeşler Derneği (İhvan) ve şubelerinin "faaliyetlerinin yasaklanması"na ve derneğe ait mal varlığına el konulmasına karar verildi. 25 Eylül: Mısır'da bir grup, Savunma Bakanı Sisi'nin cumhurbaşkanı olması için imza kampanyası başlatırken, ordunun yönetime el koyması, yeni eğitim-öğretim yılının başlamasının ardından öğrenci grupları tarafından organize edilen gösterilerle ülke genelinde protesto edildi. Darbe karşıtı öğrenciler ile geçici yönetimi destekleyen gruplar arasında, taşlar ve sopaların kullanıldığı çatışmalar meydana geldi, çok sayıda kişi yaralandı. 27 Eylül: Mısır genelinde cuma namazı sonrası darbe karşıtı gösteriler hız kesmeden devam etti. Kahire'de Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Rabiatul Adeviyye Meydanı'na doğru ilerleyen kalabalık gruplar, Mursi'nin görevine dönmesini talep eden sloganlar attı.  28 Eylül: Mısır'da tutuklu bulunan Türk vatandaşı tekstil işçisi Reşat Öztürk (46), Süveyş'teki Ataka Hapishanesinden, başkent Kahire'deki Tora Hapishanesine nakledildi.  Mısır güvenlik güçleri, çeşitli kentlerde düzenlediği operasyonlarda, İhvan'a mensup 6 kişiyi gözaltına aldı. Mısır'da günde yaklaşık 1,3 milyon kişinin ulaşımını sağlayan tren seferleri, 45 günün ardından kısmen hizmete başladı.  29 Eylül: Mısır Dışişleri Bakanlığı, Tunus Büyükelçisi'ni "istişarelerde bulunmak üzere" geri çağırdığını duyurdu. Mısır güvenlik güçleri, çeşitli kentlerde düzenlediği operasyonlarda, İhvan mensubu 6 kişiyi gözaltına aldı. Mısır’da darbe karşıtı gösterilerin en önemli merkezlerinden Giza kentindeki El-Nahda Meydanı, trafiğe açıldı. Mısır'da üniversite öğrencileri, resmi makamların "siyasi eylemlerden uzak durulması" uyarısına rağmen darbe karşıtı gösteri düzenlemeyi sürdürdü. 30 Eylül: Kahire Temyiz Mahkemesi, eski Başbakan Hişam Kandil'e verilen 1 yıl hapis cezasını onadı. Ezher öğrencileri, askeri darbeye destek veren Ezher Şeyhi Tayyib'in görevden alınması için eylem yaptı. Mısır'da güvenlik güçleri, İhvan üyesi 7 kişiyi, "halkı şiddete teşvik" suçlamasıyla gözaltına aldı. 1 Ekim:  Mısır güvenlik güçleri, Eş-Şarkıyye ve Beni Suveyf illerinde Müslüman Kardeşler Teşkilatı'na mensup 6 kişiyi gözaltına aldı. Mısır'da "ajanlık" suçlamasıyla tutuklanan Türk vatandaşı Reşat Öztürk'ün cezaevinde kalma süresi 4. kez uzatıldı. Adli kaynaklardan alınan bilgiye göre, Kahire'deki Tora Cezaevi'nde tutulan Öztürk'e, götürüldüğü Süveyş Başsavcılığında, hakkında 15 gün daha ihtiyati tutukluluk kararı verildiği tebliğ edildi. 2 Ekim: Avrupa Birliği (AB) Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, temaslarda bulunmak üzere darbeden sonra 3. kez Mısır'a geldi.  Mısır'da laik, sol ve liberal eğilimli partileri bünyesinde barındıran ve cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin iktidardan uzaklaştırıldığı darbe sürecinin önemli aktörleri arasında yer alan Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin (UKC), cumhurbaşkanlığı seçiminde "askeri geçmişi olan bir adaya destek verebileceği" bildirildi. Devlet kadrolarında İhvan'a yakın oldukları belirtilenlerin tasfiyesi devam etti. Mısır Vakıflar Bakanı Muhammed Muhtar Cuma, İslami İşler Yüksek Konseyi'ne bağlı komisyonlarda düzenleme yaparak, İhvan mensubu 2 kişinin görevlerine son verdi. 3 Ekim: Mısır'daki temasları çerçevesinde geçici Cumhurbaşkanı Mansur, Savunma Bakanı Sisi, Dışişleri Bakanı Nebil Fehmi, Anayasa Değişiklik Komitesi Başkanı Amr Musa, Ezher Şeyhi Tayyib ve diğer yetkililer ile bir araya gelen Ashton, ülkeden ayrıldı. Bahreyn Kralı Hamad bin İsa Al Halife, Mısır'ın başkenti Kahire'de geçici cumhurbaşkanı Adli Mansur ile bir araya geldi.  Öte yandan Savunma Bakanı Sisi'nin darbeyi, geçen aralık ayında planladığını ortaya koyan görüntüler basında yer aldı.. 4 Ekim: Mısır'ın farklı kentlerinde darbe karşıtı gösteriler düzenlendi. Hastane kaynakları, "Devrimin Başkenti Kahire" adı altında düzenlenen gösterilere darbe yanlıları ve güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu çıkan olaylarda 7 kişinin öldüğünü, en az 40 kişinin yaralandığını bildirdi.  5 Ekim: Darbe karşıtları, Mısır'ın 1973 yılında İsrail'e karşı kazandığı zaferin yıldönümünün kutlamaları için Tahrir Meydanı'nda geniş çaplı gösterilere hazırlanırken, Mısır ordusu da bölgede güvenlik önlemlerini artırdı. Ordu birlikleri, Tahrir Meydanı girişlerine çok sayıda zırhlı araç konuşlandırdı ve dikenli tellerle barikat kurdu. Öte yandan Mısır Başsavcılığı, başkent Kahire'deki Tahrir Meydanı çevresinde meydana gelen olaylar sırasında gözaltına alınan 20 kişi hakkında soruşturma başlattı. Zafer gününde kan döktüler 6 Ekim: Ülkenin 1973 yılında İsrail'e karşı kazandığı 6 Ekim zaferinin yıldönümü çerçevesinde başta Kahire olmak üzere bir çok kentte darbe karşıtı gösteriler yapıldı. Başkentin farklı noktalarında toplanan ve Tahrir Meydanı'na yürümek isteyen farklı noktalardaki kalabalığa güvenlik güçleri müdahale etti. Sağlık Bakanlığı'nın açıklamasına göre, olayda 53 kişi öldü 271 kişi yaralandı. Olaylarla ilgili 600 kişinin de gözaltına alındığı belirtildi. Gösteriyi takip eden bir çok gazetecinin de etkilendiği müdahalede, AA kameramanları Ala Emin ve  Ahmet Seyyid de yaralandı, AA Foto Muhabiri Muhammed Eş-Şami de güvenlik güçlerince darp edildi. 7 Ekim: Ordunun darbe yaptığı 3 Temmuz'dan sonra ilk defa Mısır basınına konuşan Mısır Savunma Bakanı General Abdulfettah es-Sisi, Mısır El-Yevm gazetesinde yer alan açıklamasında, o dönemde ülkenin iç savaşa sürüklenmesini önlemek amacıyla ordunun yönetime el koyduğunu öne sürerek, "Müdahale etmemiş olsaydık ülke 2 ay içinde iç savaşa sürüklenecekti" iddiasında bulundu. Mısır'daki Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan), faaliyetlerinin yasaklanmasına ilişkin kararı temyize götürdü. Mısır İdari Mahkemesi'ndeki ''Devlet Hukuk Heyeti'', Müslüman Kardeşler (İhvan) Teşkilatının siyasi kolu Hürriyet ve Adalet Partisinin (HAP) kapatılması için mahkeme kararı çıkartılmasını tavsiye etti. 8 Ekim Mısır Bakanlar Kurulu, Müslüman Kardeşler (İhvan) Derneği'ni, ülkedeki Sivil Toplum Kuruluşu (STK) listesinden çıkardığı bildirildi.  Bakanlar Kurulu'ndan yapılan yazılı açıklamada, "23 Eylül tarihinde Kahire Nöbetçi Mahkemesi'nin aldığı karar çerçevesinde, Sosyal Yardımlaşma Bakanlığı'nın oluşturduğu komite, Müslüman Kardeşler Derneği'nin ülkedeki STK listesinden çıkartılmasını teklifi kabul edildi" denildi. Mısır'daki üniversitelerde öğrenciler, 6 Ekim gösterilerinde darbe karşıtlarına yönelik saldırıları protesto etti. 9 Ekim Eski Mısır Müftüsü Ali Cuma'nın, darbe karşıtlarına Rabiatul Adeviyye Meydanı'ndaki kanlı müdahale sonrası, Savunma Bakanı Abdulfettah es-Sisi ve komutanlarının katıldığı toplantıda yaptığı konuşma basına sızdırıldı. Görüntülerde eski Mısır Müftüsü Cuma, darbe karşıtlarını ''hariciler (topluma kökten karşı gelen sapkınlar)'' olarak tanımlayarak, kanlarının dökülmesinin dinen meşru olduğunu savunuyor. Mısır'ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında, "göstericileri öldürmeye teşvik etmek" suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşmasının, 4 Kasım'da yapılacağı bildirildi. Mısır Sosyal Dayanışma Bakanlığı, Mısır Sosyal Dayanışma Bakanlığı, Müslüman Kardeşler (İhvan) Derneği'nin kapatılma kararını resmen açıkladı. Mısır'da askeri darbenin 100'üncü günü etkinlikleri çerçevesinde, "Rabia Kuşağı" adıyla örgütlenen gençler, 100 ülke liderine mektup gönderdi. Uluslararası "R4bia Platformu", darbenin 98. gününde, şimdiye kadar 3 bin 510 kişinin öldüğü, 20 bin 559 kişinin yaralandığını, 2 bin 144 kişinin tutuklandığını duyurdu.