2016 KRİZLE BAŞLIYOR: Yeni yıl arifesinde nur topu gibi bir krizimiz daha ortaya çıktı. 13. Maaş gerginliği şeklinde kendini gösteren kriz, bir kez daha KKTC-Türkiye ilişkilerinde hükümet krizi noktasına dönüştü. İlkler ve ilkeler hükümeti olarak tarihe geçen, Cumhuriyetçi Türk Partisi Birleşik Güçler – Ulusal Birlik Partisi arasında protokol tartışmaları, erken seçim tartışmalarını beraberinde getirdi. Yeni yılın ardından erken seçimin takvimlendirilmesi gündemde.
TC’DEN AÇIKLAMA “BİZ UZLAŞMIŞTIK”: Yaşanan su krizi konusunda bu güne kadar KKTC ve TC yetkililerinin bir çok kez uzlaşı sağlandığını ve bunun teyit edildiğini, son olarak ise 24 Aralık 2015 tarihinde TC Maliye Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, TC Bakanlık Müsteşar Yardımcısı ve DSİ Genel Müdür Yardımcısından oluşan heyetin Kuzey Kıbrıs’a geldiği konunun Maliye Bakanı ve diğer heyet ile müzakere edildiği ve sistemin “Yap İşlet Devret” modeli ile işletileceği, geçiş sürecin de ise DSİ tarafından işletilmesi konusunda mutabakat sağlandığı açıklandı.
ORTAKLAR TERS DÜŞTÜ: Türkiye’yle imzalanacak mali protokol konusunda ortaklar ters düştü. Mali protokolün yanı sıra bir diğer kriz ise suyun dağıtımı ile ilgili olarak yaşandı. UBP kanadı Türkiye ile Mali Protokolün bir an önce imzalanmasını ve suyun dağıtımında Türkiye’nin taleplerini desteklerken, Başbakan krize işaret etti. Kalyoncu, su konusunda koalisyon ortağı ile hükümet kurulurken aynı noktada olduklarını düşündüklerini, ancak şimdi böyle olmadığını gördüklerini, mali protokolle ilgili görüşmelerin de devam ettiğini kaydetti.
KKTC ile Türkiye arasında yeni bir kriz daha 13. Maaş patlağı ile ortaya çıktı. Üstelik krizin hem Türkiye’den borularla gelen suyun dağıtımı, hem de yeni ekonomik protokolün imzalanması konusunda hükümet ortaklarının arasını açtığı gözlemlendi.
İLKELER ÇATIŞMASI
Temmuz ayında kurulan Ömer Kalyoncu Başbakanlığındaki Cumhuriyetçi Türk Partisi Birleşik Güçler (CTPBG) – Ulusal Birlik Partisi (UBP) hükümetinde en önemli çatışma şeklinde kendini gösterdi. İlkler ve ilkeler hükümeti olarak kurulan ve tabanlarından da tepki alan hükümet partileri, olası bir çözüm öncesinde istikrar sağlanması amacı ile böylesi bir geniş tabanlı hükümete ihtiyaç duyulduğu savunulmuştu.
TAVİZ YOK
Cumhuriyetçi Türk Partisi Parti Meclisi gerçekleştirdiği 5 saatlik olağanüstü toplantıda Türkiye’den gelen suyun yönetimi konusunda açıklamalarda bulunan Genel Başkan Mehmet Ali Talat, partisinin su konusundaki iradesinden taviz vermeyeceğini vurguladı.
Türkiye’den gelen suyun yönetimi ve işletmesi konularında CTP’nin tutumunu yeniden teyit ettiklerini belirten Talat, “Görüşmeler devam ediyor. Biz kendi görüşlerimizi belirledik. Bu görüşler üzerine tutumumuzu ortaya koyacağız” dedi.
TERS DÜŞTÜLER
Hükümetin UBP kanadı suyun dağıtımı ile ilgili Türkiye ile eşgüdüm içerisinde çalışılması gerektiğini savunurken CTP kanadı ise suyun işletmesi ve dağıtımında Kıbrıslı Türklerin aktif rolü olmasında ısrar ediyor. Başbakan Ömer Kalyoncu dün mecliste yaptığı açıklamada, su konusunda koalisyon ortağı ile hükümet kurulurken aynı noktada olduklarını düşündüklerini ancak şimdi böyle olmadığını gördüklerini, sıkıntıyı aşmak için görüşmelerinin devam ettiğini kaydetti. Kalyoncu, mali protokolle ilgili görüşmelerin de devam ettiğini ifade etti.
STATÜKONUN ESİRİ KONUMUNDAYIZ
Kalyoncu yaptığı açıklamalarda, “Statükonun esiri konumunda olan bir KKTC halkı ve devletinden söz ediyoruz. Üç yılda bir Türkiye ile ekonomik protokol imzalamazsak, ekonomik sıkıntı yaşayacağız. Bunu yaratan sadece Kıbrıslı Türkler değil” dedi. Bu statükodan çıkmak gerektiğini söyleyen Kalyoncu, KKTC’nin statüsünün dünya dışında bir pozisyonda olduğunu, anlaşma ile dünya içinde bir statüye gireceğini ifade etti. Kalyoncu, müzakerelerde toprak konusunun henüz görüşülmediğini, nerede taviz verileceğinin bilinmediğini söyledi.
Ekonomik protokolün henüz imzalanmadığını, çok büyük bir kısmının hazır durumda olduğunu ifade eden Kalyoncu, üreticinin içinde bulunduğu koşulların bilindiğini, 13. maaşlar ödendiğinde, çiftçilerin de ödeneceğini belirtti.
“SORUNUN KAYNAĞI SU VE PROTOKOL”
Kalyoncu, sorunun kaynağının suyla ilgili sıkıntının aşılamaması ve ekonomik protokolün imzalanmaması olduğunu da kaydetti.
TÜRKİYE “BİZ UZLAŞTIK” DEDİ
TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı, yaptığı açıklama ile 24 Aralık 2015’te TC Orman Su İşleri Bakanlığı ile DSİ Genel Müdür Yardımcısından oluşan bir heyetin KKTC’ye geldiğini, KKTC Maliye Bakanı ve diğer heyet ile müzakere edildiğini, Sistemin Yap İşlet Devret modeli ile işletileceği ve geçiş sürecinde de DSİ tarafından işletilmesi konusunda mutabakata varılmış olduğunu açıkladı.
SU DENİZE AKMIYORMUŞ
Bakanlık açıklamasında “Şu an itibariyle Geçitköy Barajı’na Türkiye tarafından suyun iletilmesi devam etmektedir. Verilen suyun denize boşa akıtıldığı bilgisi doğru değildir. Netice olarak, KKTC tarafının karar vermesi halinde hemen Lefkoşa’ya su verilebilecek durumdadır” İfadelerine yer verildi.
Açıklama söyle; “Bugün bazı basın yayın organlarında “KKTC Su Temin Projesi” kapsamında Türkiye’den KKTC’ye iletilen suyun denize boşa akıtıldığı yönünde haberlere yer verilmiştir.
19 Temmuz 2010 yılında imzalanan Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Çerçeve anlaşmasına göre; Türkiye tarafındaki Alaköprü Barajından alınan su, KKTC deki Geçitköy Barajında depolanacak, kalan diğer tesisler (İçmesuyu, Arıtma tesisi, Terfi merkezleri, Su hazneleri, Dağıtım şebekeleri) KKTC tarafından yapılacaktı.
Ancak, Kıbrıs’taki bu tesislerin gecikeceğini fark eden Orman ve Su İşleri Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel Eroğlu’nun teklifi ve Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’nın Başbakanlığı dönemindeki talimatları ile 2 adet Terfi Merkezini, İçmesuyu İleri Arıtma Tesisi, Su Hazneleri ve 477 km Ana Dağıtım hatları DSİ Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilerek tamamlanmış olup, şu anda şehir su haznelerine kadar su iletilmektedir.”
“BELLİ BİR SÜRE DSİ TARAFINDAN YAPILABİLECEĞİ TEKLİF EDİLMİŞTİR”
“17 Ekim 2015 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanlarımızın Kuzey Kıbrıs’taki projenin açılışında suyun işletilmesi görüşülmüş, şehir içi içmesuyu altyapı yetersizliği olduğundan öncelikle bunların yenilenmesi gündeme gelmiş, Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel Eroğlu’nun teklifi ile şebeke alt yapı yatırımların ve işletmenin belli bir süre DSİ tarafından yapılabileceği teklif edilmiştir. KKTC üst yönetiminden bir heyetin bu konuda görüşme yapmak üzere ertesi hafta Türkiye’ye geleceğini iletmiş ancak bu gerçekleşmemiştir.”
“KKTC MALİYE BAKANI VE DİĞER HEYET İLE MUTABAKAT SAĞLANMIŞTIR”
“Ayrıca, 1 Aralık 2015 tarihinde Sayın Başbakanımız Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, Başbakan Yardımcımız Sn. Yıldırım Tuğrul Türkeş ve Orman ve Su İşleri Bakanımız Prof. Dr. Veysel Eroğlu’nun KKTC ziyaretleri sırasında bu konuyu yeniden görüşmüşlerdir. Son olarak, 24 Aralık 2015 tarihinde Maliye Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Bakanlığımız Müsteşar Yardımcısı ve DSİ Genel Müdür Yardımcısından oluşan heyet Kuzey Kıbrıs’a gitmiş konu KKTC Maliye Bakanı ve diğer heyet ile müzakere edilmiştir. Sistemin Yap İşlet Devret modeli ile işletileceği, geçiş sürecin de ise DSİ tarafından işletilmesi konusunda mutabakat sağlanmıştır.”
KKTC TARAFININ KARAR VERMESİ HALİNDE…
“Şu an itibariyle Geçitköy Barajı’na Türkiye tarafından suyun iletilmesi devam etmektedir. Verilen suyun denize boşa akıtıldığı bilgisi doğru değildir. İletilen su ile yeraltı suları beslenmektedir. Bu durum aşırı su sarfiyatından dolayı su seviyesi düşen yeraltı suyunun yükseltilmesi ve tuzlu deniz suyunun su taşıyan tabakalara nüfuzunun önlenmesi açısından faydalıdır. Netice olarak, KKTC tarafının karar vermesi halinde hemen Lefkoşa’ya su verilebilecek durumdadır. Basının ve kamuoyunun bilgisine sunulur.”
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.