Ortak bildiride anlaştılar

LEFKOŞA KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis’in üzerinde mutabık kaldığı "ortak açıklama metni", liderlerin görüşmesinin ardından BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim tarafından kamuoyuna açıklandı. Mutabakata varılan açıklama metninde, liderler bir anlaşmanın tüm bölgeye olumlu etkisi olacağını, öncellikle Kıbrıslı Türklere ve Kıbrıslı Rumlara demokratik ilkeler, insan hakları ve temel özgürlükler getirmekle birlikte iki toplumun farklı kimlikleri ve bütünlüğünü ve birleşik bir Kıbrıs’ın Avrupa Birliği’nde ortak geleceğini sağlayacağını beyan etti. Eroğlu ve Anastasiadis, Lisa Buttenheim'ın ev sahipliğinde  Kıbrıs müzakere süreci kapsamında ara bölgede bir araya geldi. Görüşmenin ardından yedi maddelik “ortak açıklama metni”nin okunduğu basın toplantısı, CumhurbaşkanıEroğlu ile Anastasiadis’in katılımıyla düzenlendi. Liderlerin mutabakata vardığı, Lisa Buttenheim'ın okuduğu yedi maddelik ortak açıklama şöyle: "1- Mevcut statüko kabul edilemez ve uzaması halinde hem Kıbrıslı Rumların hem de Kıbrıslı Türkler için olumsuz sonuçları olur. İki lider, öncelikle Kıbrıslı Türklere ve Kıbrıslı Rumlara demokratik ilkeler, insan hakları ve temel özgürlüklere, iki toplumun farklı kimliklerine ve bütünlüğüne saygı gösteren ve iki toplumun farklı kimlikleri ile bütünlüğünü, AB içinde birleşik bir Kıbrıs’ta ortak geleceğini sağlayan bir anlaşmanın tüm bölgeye olumlu etkisi olacağını teyit etti. 2- İki lider sonuç odaklı yapısal müzakerelerin başlamasında kararlılıklarını ifade etti. Bu müzakerelerde tüm uzlaşılmayan ana konular masada olacak ve bağlantılı olarak görüşülecektir. Liderler en kısa sürede anlaşmaya varmayı amaçlayacak ve ardından bu anlaşma ayrı ayrı ve eşzamanlı referanduma götürülecektir. 3- Anlaşma, ilgili Güvenlik Konseyi Kararları ve üst düzey anlaşmalarda yer aldığı şekilde siyasi eşitlik temelinde iki toplumlu, iki bölgeli federasyona dayalı olacaktır. Birleşik Kıbrıs, Birleşmiş Milletler'in ve Avrupa Birliği'nin üyesi olarak tek uluslararası hukuki kimliğe ve BM kuruluş anlaşmasına uygun olarak BM'ye üye tüm ülkelerin sahip olduğu, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerden eşit olarak kaynaklanan tek egemenliğe sahip olacaktır. Federal yasa tarafından düzenlenmiş tek birleşik Kıbrıs vatandaşlığı olacaktır. Birleşik Kıbrıs’ın tüm vatandaşları ayrıca, Kıbrıslı Rum kurucu devleti veya Kıbrıslı Türk kurucu devleti vatandaşları olacaktır. Bu statü, Birleşik Kıbrıs vatandaşlığını tamamlayıcı olacak, yerine geçmeyecektir. Federal hükümetinin yetkileri ve belirlenmiş yetkilerine açıkça ilgili olan konular, anayasa tarafından verilecektir. Artık yetkilerin kurucu devletler tarafından kullanılacağı federal anayasada yer alacaktır. Kurucu devletler tüm yetkilerini bütünüyle ve geri döndürülemez şekilde federal hükümetin müdahalesinden özgür olarak kullanabilecektir. Federal yasalar, kurucu devletler içerisindeki kurucu devletlerin yasalarının sağladığı yetkilerin alanına girmeyecektir aynı zamanda kurucu devletlerin yasaları da federal devletin yasalarına müdahale etmeyecektir. Bundan dolayı ortaya çıkacak herhangi bir ihtilafın son kararı Federal Yüksek Mahkeme tarafından karara bağlanacaktır. Hiç bir taraf, diğer taraf üzerinde otorite ve idari yetkiye sahip olmayacaktır. 4- Birleşik Kıbrıs Federasyonu, iki tarafta eşzamanlı yer alacak referandumda anlaşmanın onaylanması sonucu ortaya çıkacaktır. Federal anayasa, Birleşik Kıbrıs’ın iki eşit statüye sahip, iki kurucu devletten oluşacağını belirtecektir. Federasyonun, iki bölgeli, iki toplumlu yapısı ve Avrupa Birliği’nin üzerinde kurulu olduğu ilkeler güvence altına alınacak, bu ilkeler tüm adada korunacak ve saygı duyulacaktır. Federal anayasa adada en üst yasa olacaktır ve federasyonun ve kurucu devletlerinin tüm yetkilerinde bağlayıcı olacaktır. Başka bir ülke ile herhangi bir şekilde kısmi veya bütünlüklü birleşme veya herhangi bir bölünme, ayrılma veya kurulu düzenin tek taraflı değişimi yasaklanacaktır. 5- Müzakereler, 'her konuda uzlaşı sağlanmadan, hiçbir konuda uzlaşı yoktur' prensibine dayalıdır. 6- Atanmış temsilciler her konuyu, diledikleri zaman, tüm ilgili taraflarla görüşme yetkisine sahiptir ve gerektiğinde ilgili taraf ve paydaşlara paralel ulaşma imkanına sahip olmalıdır. İki toplumun liderleri gerektiği kadar sık bir araya gelmelidir. İki lider nihai karar verme yetkisine sahiptir. Sadece liderler tarafından özgürce varılan bir anlaşma ayrı ayrı eşzamanlı referandumlara götürülecektir. Herhangi bir hakemlik olmayacaktır. 7- Görüşmelerin başarılı olması için taraflar olumlu bir ortam yaratmak için çaba harcayacaktır. Liderler müzakereler süresince,  diğer tarafı suçlayıcı oyunlar, olumsuz kamuoyu açıklamaları yapmaktan sakınacaktır. Liderler Birleşik Kıbrıs'ın geleceğine katkı sağlayacak güven artırıcı önlemler için çaba göstereceklerini vaat ederler." Muhabir: Murat demirci