189 MİLYON STERLİN TAZMİNAT
REKOR ÖDEME
Kıbrıslı Rumların 1974 sonrasında Kıbrıs’ın kuzeyinde bırakmak zorunda kaldığı mülkiyetleri için Taşınmaz Mal Komisyonu’na yaptıkları başvurulardan 753 tanesi karara bağlandı. 605 davada Kıbrıslı Rumlara 189 Milyon 219 Bin 93 Sterlin tazminat ödendi.
KRİZE GİREN BAŞVURDU
Kıbrıs’ın güneyinde 2011 yılında derinleşmeye başlayan ekonomik kriz Kıbrıslı Rumların Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvurmasına neden oldu. 9 yılda gerçekleşen 6,076 başvurunun 4,864’ü 2011, 2012 ve 2013 yıllarında gerçekleşti.
Hanife Lefkaralı/ dETAY GAzetesi
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Türkiye aleyhine açılan işgal suçlamalarının önüne geçmek ve iç hukuk yolu oluşturmak adına 2006 yılında çalışmalarda bulunan Taşınmaz Mal Komisyonu
9 yılda 6,076 başvuruyu incelemeye aldı. Değerlendirilen 753 başvuruda ise 1974 öncesinde Kıbrıs’ın kuzeyinde mülkiyeti bulunan Rum mal sahiplerine 189,219,093.- Sterlin tazminat ödedi. Komisyon ödenen tazminatların yanı sıra takas ve iade gibi kararlar da üretti.
26 Aralık 2014 itibariyle, Komisyona toplam 6,076 adet başvuru yapıldı. Yapılan başvurulardan 604 tanesi dostane çözüm yoluyla ve 15 tanesi de duruşma yoluyla sonuçlandırıldı. Taşınmaz Mal Komisyonu’nun, yapılan başvuranlara mülkiyet bedeli olarak 189,219,093.- Sterlin tazminat ödediği açıklandı. Kıbrıs lı bir Rum’un yaptığı bir başvuru için iade, iki başvuru için takas ve tazminat, beş başvuru için de iade ve tazminat kararı verildi. Bir başvuru için çözümden sonra iade ve bir başvuruda da kısmi iade doğrultusunda karar üretildi.
134 BAŞVURU GERİ ÇEKİLDİ
Kıbrıs’ın güneyinde Rum hükümetlerinin ciddi tepki gösterdiği ve “başvurmayın” çağrısı yaptığı Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvuran 134 kişi ise başvurusunu geri çekti. Detay Gazetesi olarak yaptığımız incelemede en çok başvurunun 2009 yılında geri çekildiği gözlemlenirken başvuru yapanların yüzde 42’sinin başvurusunu geri çektiği kayıtlara çekti.
EN ÇOK 2011 – 2013 YILLARI ARASINDA
2006 Yılından 2014 yılı sonuna kadar yapılan 6 bin 76 başvuru arasında en çok boşavurunun 2011 yılında gerçekleştiği gözlemlendi. 2011 yılında 1,926, 2012 yılında 1,601 ve 2013 yılında ise 1,337 başvuru gerçekleşti. Detay Gazetesi tarafın2011 ila 2013’te toplam 4,864 başvuru olduğu gözlemlendi. 2014 yılında ise yeni başvuru sayısı 372 ile sınırlı kaldı.
SÜREÇ NASIL BAŞLADI?
Taşınmaz Mal Komisyonu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Xenides-Arestis v. Turkey davasında vermiş olduğu hükümler uyarınca, Taşınmaz Mal Yasası (67/2005 sayılı Yasa) tahtında kuruldu. Alınan bu tedbirin amacı, Kuzey Kıbrıs'ta bulunan mallarla ilgili talepler için etkin bir iç hukuk yolu oluşturmaktı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye aleyhine açılan Demopoulos ve Diğerleri davasının kabul edilebilirliğine ilişkin almış olduğu 1 Mart 2010 tarihli kararda 67/2005 sayılı Yasanın etkin bir hukuki çare sunduğunu saptamış ve başvuranların şikayetlerini iç hukuk yolunun tüketilmemiş olduğu gerekçesiyle reddetmişti.
YASA İLE DÜZENLENDİ
Yüksek Adliye Kurulu'nun Cumhurbaşkanı tarafından önerilen kişiler arasından atadığı Başkan, Başkan Yardımcısı ve üyelerinin göreve başlaması ile 17 Mart 2006 tarihinde faaliyete geçen Taşınmaz Mal Komisyonu 67/2005 sayılı yasanın öngördüğü şekilde yeniden oluşturuldu. Buna göre Komisyon; Başkan Güngör Günkan, Başkan Yardımcısı Ayfer Erkmen ile üyeler Sümer Erkmen, Hans C. Kruger, Romans Mapolar, Daniel Tarschys ve Saskia Yorucu'dan oluşturuldu.
İADE, TAZMİNAT VE TAKAS
Taşınmaz Mal Komisyonu, 67/2005 sayılı Yasa hükümlerine uygun olarak, iade, tazminat ve takas ile ilgili yapılan talepleri inceliyor. Yapılan değerlendirmelerde, 1977-1979 Doruk Antlaşmaları ve Birleşmiş Milletler'in Kıbrıs Sorununun çözümüne ilişkin hazırlamış olduğu bütün planların ana unsurunu teşkil eden iki kesimlilik ve iki toplumluluk ilkeleri gözetiliyor. Komisyon, Kıbrıs Türk Toplumunun haklarına halel getirmeyecek bir biçimde, mülk sahiplerinin taleplerini yerine getirmek için çalışıyor.