Liderlerin 27 Temmuz 2015’teki görüşmelerinde bireysel mülkiyet hakkına saygı gösterileceği konusunda mutabakata varmış olmalarına karşın halen “kullanıcı” ve “önemli inkişaf” tanımlarında uzlaşıya varamadıkları için müzakerelerin, mülkiyet başlığında tıkandığına işaret eden Rum basını, bu çıkmazı 4 Karpaz köyünün çözebileceğini iddia etti.
Politis “Kıbrıs Dosyası… 4 Karpaz Köyü Anahtar… Mülkiyetin Müzakerelerde Neden Olduğu Çıkmaz Bu Yöntemle Kırılabilir” başlıklı haberinde, sözünü ettiği 4 köyün Dipkarpaz, Yenierenköy, Sipahi ve Adaçay olduğunu yazdı.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in “kullanıcı” ve “önemli inkişaf” terimlerinde uzlaşamadığına dikkat çeken gazete, bu konunun Annan Planı’nda son derece basit ve anlaşılır şekilde “önemli inkişaf, mülkün bugünkü değerinin önceki değerinin önemli ölçüde üzerinde olmasıdır ve buna da mülkiyet komisyonu karar verir” diye açıklandığını hatırlattı.
Yğunlaştırılmış müzakereler kapsamında bu konuyu yeniden açan Rum tarafının “kullanıcı, mülkü gerçekten kullanan (evde oturan veya tarlayı işleyen) kişidir, kendisine verilen evi kilitli tutan, tarlayı ekip-biçmeyen değil” görüşünü savunduğuna işaret eden gazete, şunları ekledi:
“Kıbrıslı Türkler mülk üzerinde yapılan en küçük değişikliği/iyileştirmeyi inkişaf addediyor. Yani Kıbrıs Türk tarafı, Toprak ile birlikte müzakere edilmesinin (ki nihayet 29 Temmuz’da oluyor) Mülkiyet başlığının müzakeresini büyük ölçüde kolaylaştıracağını anlamıyor görünüyor. Kıbrıs Rum tarafı da detaylarda kayboldu. Dahası bizim taraf başka başlıktaki (Yönetim, AB, Ekonomi) birçok kapalı konuyu açtı, bu yüzden de müzakereler kolaylaşacağı yerde daha da karmaşıklaştı.”
“KIBRISLI TÜRKLER ÇÖZÜM OLABİLMESİ İÇİN NÜFUSUN YER DEĞİŞTİRMESİ GEREKTİĞİNİ ANLAMIYOR”
Kıbrıs Türk tarafının, çok sayıda kişinin yer değiştirmemesi gerektiğini ortaya koyarak toprak düzenlemeleri kapsamına girecek yerler konusunda Annan Planı’nın öngördüklerinden uzaklaştığını, Rum tarafının ise Annan Planı’ndan daha azını kabul etmediğini belirten gazete “Kıbrıslı Türkler Kıbrıs sorununun çözülebilmesi için nüfusun yer değiştirmesi gerektiğini anlamıyor görünüyor. Türk tarafı 4 özgürlük kabul edildiği ve her isteyen istediği yerde oturabileceği için asgari düzeyde bir toprak düzenlemesinden söz ediyor” ifadesini kullandı.
“MESLEKİ, SOSYAL GEREKÇELER VE DUYGUSAL BAĞLAR…”
Gazete mülkiyetin diğer bir yönünün de 42 yıldır Güney’de kalan Türk mallarını kullanan Rumlar olduğuna işaret etti, özetle şunları aktardı:
“42 yıldır özgür bölgelerdeki Kıbrıs Türk evlerinde yaşayan Rumlar, mesleki veya sosyal (örneğin evlenip evini ayıran çocuklarına yakın olmak için) ve duygusal bağları nedeniyle yer değiştirmek istemiyorlar. Yine, Kıbrıs Türk malı kullanmakta olan (işletme kuran, Kıbrıs Türk tarlalarını işleyen, vb.) çok sayıda Rum göçmen-ve hatta göçmen olmayanlar var. Şu veya bu şekilde Kıbrıs Türk malı kullanıcısı olan 40 bin civarında Rum var ve bunların çoğu yer değiştirmek veya bu malları Kıbrıslı Türk sahiplerine iade etmek istemiyor.”
“BU KEZ ‘EVET’ ÇIKMASI İÇİN…”
Gazete Rum tarafının, yeni bir referandumdan ‘evet’ çıkartabilmek için, 2004 referandumunda ‘hayır’ diyen yüzde 76’ya, Annan Planı’nda önemli iyileştirmeler yaptırdığını gösterebilmesi gerektiğini belirtti, devamla şunları aktardı:
“Kıbrıs Rum tarafı Toprak’ta önemli iyileştirmeler olamayacağını anladı, BM’ye ve öteki tarafa; Karpaz konusunun mülkiyete ve kullanıcılarla ilgili kriterlere farklı yaklaşmasını çok kolaylaştıracağını iletti. Kıbrıs Rum tarafı 4 Karpaz köyünün: Rizokarpazo (Dipkarpaz), Yalusa (Yenierenköy), Ayia Triada (Sipahi) ve Melanarga (Adaçay) -Annan Planı’nda olduğu gibi özel statüde değil- federal yönetime verilmesini istiyor.
Bunun, Annan Planı’nın Toprak başlığındaki aczini düzeltecek, elle tutulur bir iyileşme olduğuna inanıyor. Rum tarafı 2004’te, (Dipkarpaz’dan başlayıp neredeyse Ayia Triada-Dipkarpaz hattından geçerek Apostolos Andreas’a yayılan ve Yenierenköy-Dipkarpaz ortalarında nihayetlenen) kıyı şeridi konusunda haksızlığa uğramış hissediyordu.
4 köy Kıbrıs Rum tarafı için, mülkiyet açısından da anahtardır çünkü Kıbrıs Rum idaresi altında geri dönecek Rum sayısını (hedeflenen 100 bin) da iyileştirecek.”