Belçika’nın başkenti Brüksel’de iki gün süren zirve toplantısında, AB liderleri göç konusunda ortak bir bildiri kabul edemedi.
AB Komisyonunun önerdiği ve ay başında nitelikli çoğunlukla kabul edilen “dayanışma mekanizması” gereğince göçmenlerin her AB ülkesine zorunlu dağıtımı, aksi halde ise üye ülkelerin kabul etmedikleri her göçmen başına 20 bin avro ödemesini öngören kurallara, Polonya ve Macaristan’dan itiraz geldi.
Zirvenin gündemindeki diğer her konu hakkında ortak bildiri yayımlanırken, göç konusunda ise yalnızca AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in imzasıyla bir belge paylaşıldı.
Belgede, Michel, “Polonya ve Macaristan’ın etkin bir göç ve iltica politikası konusunda uzlaşıya ihtiyaç olduğunu, dayanışma tedbirleri kapsamında göçmenlerin dağıtımının gönüllülük esasına dayalı olması ve sağlanan her türlü dayanışmanın eşit derece değerlendirilmesi gerektiğini beyan ettiği not edildi.” ifadesini kullandı.
Michel, zirvenin sona ermesinin ardından düzenlenen basın toplantısında, çok sayıda Ukraynalı mülteci alan Macaristan ve Polonya’nın yeni kuralların nitelikli çoğunluk değil, oybirliği ile alınmasını istediğini, onların isteği üzerine bir değişiklik yapılarak ortak sonuçlara imza atılmadığını söyledi.
“DÖNÜM NOKTASI”
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise yine de ay başında AB ülkelerinin içişleri bakanları arasında söz konusu kurallar üzerinde nitelikli çoğunlukla uzlaşılmasını “dönüm noktası” olarak niteledi.
Von der Leyen, gelecek günlerde bu konuda çalışmaların süreceğini ifade ederek, şunları kaydetti:
“İnsanların çaresizliğini istismar eden kaçakçı ve tacirlerin suç şebekelerini çökertmeliyiz. İnsanların AB’ye güvenli yollarla gelmelerine yardımcı olmak için alternatif yollar geliştirmeliyiz. Üçüncü ülkelerle yatırımdan, örneğin yenilenebilir enerjilere, eğitime ilgili alanlarda işbirliği yapmalıyız. Göçmen kaçakçılığına karşı bu ülkelerle işbirliğini artırmayı, geri dönüşler üzerinde çalışmayı hedefliyoruz. Avrupa’ya çıkan yasal yollar üretmek için yetenek programlarını desteklemek konusunda net bir konseptimiz var.”
MELONİ ZİRVEDEN HAYAL KIRIKLIĞIYLA AYRILMIYOR
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Brüksel’de yapılan AB Liderler Zirvesi’nin ardından İtalyan gazetecilere değerlendirmelerde bulundu. İtalya’nın bu AB Liderler Zirvesi’nde başrolde yer aldığını dile getiren Meloni, zirvenin sonuçlarından memnun olduğunu ifade etti.
Başbakan Meloni, Tunus’a yönelik çalışmalarının, Kuzey Afrika ülkeleriyle AB arasındaki ilişkiler için ulaşmak istedikleri model olabileceğini dile getirdi.
Meloni, AB’nin Afrika’yı terk etmeye çalışanlara yönelik bir alternatif sunması halinde yaklaşımın değişeceğini belirterek, “Afrika fakir bir kıta değil, birçok kaynağa sahip. Başta temiz enerji olmak üzere çok büyük bir enerji üreticisi. Bizim de arz sorunumuz var. İtalya bu yatırımlarla bir giriş kapısı olabilir. Bu konuda uzlaşı var.” dedi.
Zirvenin önemli gündem maddelerinden olan göç konusunda Meloni, “Göç sorununu hep beraber ele almanın tek yolu, konunun dış boyutu üzerine çalışmaktır ve bu hususta bir ilerleme sağlamayı başardık.” diye konuştu.
Meloni, göç ve ilticaya yönelik yeni anlaşmada öngörülen zorunlu dayanışmaya Polonya ve Macaristan’ın itiraz etmesi dolayısıyla bir anlaşmaya varılamadığı hatırlatarak, “Polonya ve Macaristan’ın tutumu, beni hayal kırıklığına uğratmadı. Ulusal çıkarlarını savunanlar beni asla hayal kırıklığına uğratmadı. Onların pozisyonları, göç konusunda benim önceliğim ve göç sorununu ele almada tek yol olan dış boyutu dikkate almıyor. Onların seçimi daha iç boyuta dönük yani göç ve iltica paktıyla ilgili.” ifadelerini kullandı.
Bu arada, İtalyan basınında çıkan haberlere göre, AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in talebi doğrultusunda Başbakan Meloni, göç konusundaki anlaşmayı veto eden Polonya ve Macaristan’dan mevkidaşlarıyla ara bulmak için bir görüşme yaptı. Meloni’nin, Mateusz Morawiecki ve Viktor Orban ile görüşmesinden bir sonuç çıkmadı.
Haberlerde, Varşova ve Budapeşte’nin, özellikle İtalya ve Yunanistan'ın talep ettiği deniz yoluyla gelen göçmenlere yönelik dayanışmanın zorunlu hale getirilmesine karşı çıktığı belirtildi.
AVRUPA BİRLİĞİ ÇÖZÜM ARIYOR
AB, 2015’teki göç krizinden bu yana sığınmacıların üye ülkeler arasında nasıl dağıtılacağına ve iltica başvuruları reddedilenlerin nasıl geri gönderileceğine çözüm arıyor. AB Komisyonunun bu hedefle hazırladığı “göç ve iltica paketi”, üye ülkelerin farklı tutumları nedeniyle kabul edilemiyor.
2022, “AB’nin göç krizinden bu yana görülmemiş düzeyde düzensiz göç aldığı yıl” olarak kayıtlara geçmişti. AB’ye, 2022’de, bir önceki yıla göre yüzde 64’lük artışa karşılık gelen 330 bin düzensiz giriş yapılmıştı. Bunun üzerine AB, göçü yeniden ana gündemine almıştı.