Her dört yılda bir gerçekleşen ve dünyanın en önemli politik olaylarından biri olan 'Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Seçimi' 3 Kasım Salı günü yapılacak. Ne var ki, ABD yüzölçümünün büyüklüğü, nüfus sayısı, pandemi önlemleri, salgın nedeniyle mektupla oy kullanımındaki artış gibi koşullardan ötürü sonuç hemen seçim gecesi netleşmeyecek.
Bu yıl pandemi nedeniyle çok daha fazla insan mektup yoluyla oy kullanmış olduğu için bazı eyaletlerde oylar daha hızlı sayılabilecek, bazılarında ise sonuçlar daha geç açıklanacak. Bu durum ilk açıklanan sonuçların yanlış yönlendirici olmasına neden olabilir.
Bazı eyaletlerde ilk başta Cumhuriyetçilerin önde görünmesi ancak mektupla gönderilen oylar sayıldıkça ve işlendikçe eyaletin Demokratlara geçmesi bekleniyor; çünkü mektupla oy kullananların büyük çoğunluğunu Demokratlar oluşturuyor.
Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu bilinen bazı eyaletlerde ise önce mektupla gelen oylar sayılacak dolayısıyla bu bölgelerde önce Demokratların önde görünmesi ve daha sonra Cumhuriyetçilerin öne geçmesi öngörülüyor.
Gel-gitlerin yaratacağı toplumsal tepki ve karmaşadan endişe ediliyor
Tüm bu gel-gitlerin seçim gecesi ve takip eden gün Amerikan halkında duygusal tepkiler yaratabileceği ve bunun da ötesinde tüm anketlerde kaybettiği görülen Başkan Donald Trump'ın oluşan bu duygusal gerilimden faydalanmak isteyebileceği uzun zamandır Amerikan medyasında ve dünya medyasında konuşuluyor.
Önce ABD'nin, ardından dünyanın istikrarına olumsuz etki edebilecek bu tür bir senaryonun yaşanmaması için seçim gecesi değişiklik göstermesi beklenen en muhtemel eyaletlerdeki sürece ilişkin bilgiler paylaşılıyor.
Sayım süreçlerine göre eyaletlerin durumu şu şekilde:
* Seçim gecesi tüm oyların sayılıp bitirileceği ve sonuçların netleşeceği eyaletler
Oregon, Idaho, Wyoming, Montana, Nebraska, Misouri, Arkansas, Tennessee, Oklahoma, Alabama, Güney Carolina, Florida, Delaware, Hawaii, Vermont ve New Hampshire olmak üzere toplam 16 eyalet.
Bu grupta Georgia ve Texas hariç tüm eyaletlerin seçim gecesi saatler içerisinde ve en geç 4 Kasım Çarşamba sabahına kadar net sonuçları açıklamış olması bekleniyor.
* Seçim gecesi oyların çoğunun sayılacağı ancak bir kısmının daha sonraya kalacağı eyaletler
Arizona, Colarado, New Mexico, Kuzey Dakota, Güney Dakota, Kansas, Teksas, Minnesota, Iowa, Louisiana, Wisconsin, Illinois, Indiana, Kentucky, Mississippi, Michigan, Ohio, Batı Virginia, Kuzey Carolina, Virginia, Georgia, Massachusetts, Maine ve Rhode Island olmak üzere toplam 24 eyalet.
Bu gruptaki eyaletlerin sonuçları da Çarşamba veya Perşembe akşamına doğru netleşmiş olacak ancak Michigan'ın haftasonunu bulacağı tahmin ediliyor.
* Seçim gecesi oyların sadece bir kısmının sayılabileceği eyalatler
Washington, Kalifornia, Nevada, Utah, Alaska, Pennsylvania, New York, New Jersey, Maryland, Columbia, Connecticut olarak toplam 11 eyalet.
Nüfusları ve seçim bölgesi sayıları gereği sonucu en çok etkileyecek ve seçim sırasında renginde yaşanacak değişiklikler en hayati olan 51 eyaletten en önemlilieri ise şunlar:
Kaliforniya
Burası geleneksel olarak mektupla oy kullanan ve sonuçların açıklanması hep zaman almış olan bir eyalet. Bu yıl da aynı durumun yaşanması bekleniyor. Demokratların çoğunlukta olduğu bu en kalabalık eyalette durumun değişmesi beklenmiyor.
Florida
Her zaman olduğu gibi sonuçlar çok hızlı açıklanacak. Florida bu konuda en hızlı eyaletlerden biri olarak biliniyor çünkü eyaletin posta servisi ağır mektup yükünü omuzlama kabiliyetine sahip. Ayrıca eyalet yasaları mektupla gelen oyların hemen sayılmaya başlamasına müsade ediyor. Yani sandıkları kapandıktan çok kısa bir süre sonra burada kimin kazandığını hemen öğreneceğiz.
Bu eyaletin de Demokratlarda kalması bekleniyor. Ancak oylar sayılmaya başladığının ilk 30 dakikasında Demokratların önde görünmesi ardından ilerleyen saatlerde Cumhuriyetçilerin öne geçmesi ancak son sayımlarla birlikte yeniden Demokratların öne geçerek eyaleti alması öngörülüyor.
Washington
Bu eyaletin sonuçlarını biraz bekleyeceğiz. Salgın öncesinde dahi oldukça uzun süren oy sayımının bu kez daha da fazla zaman alacağı düşünülüyor. Eyalet yasaları gereği 23 Kasım'a kadar mektupla oy kabul edilen eyalette neredeyse herkes mektupla oy kullanıyor.
Oyların ilk sayımı aşamasındaki sonuçlara güvenilemeyeceği için her iki türlü de olabilir ancak sonunda son sefer olduğu gibi Demokratların kazanacağı düşünülüyor.
New York
Burası da Washington gibi sandık sayımı uzun süren oldukça kalabalık bir eyalet. Bu eyalette mektupla oy gönderenlerin ayrıca fiziki olarak gidip ikinci defa oy kullanıp kullanmadığı kontrol ediliyor. Bu işlem de süreci uzatıyor. Nihai sonuçları elde etmek haftalar sürebilir. Aralık'ın ikinci haftasına kadar kesin sonuçları öğrenemeyebiliriz.
İlk sonuçların Cumhuriyetçileri işaret edeceği Demokratların ise takip eden günlerde zemin kazanarak eyaleti alacağı sanılıyor.
Ohio
Sonuçların önemli bir bölümü hemen açıklanacak ancak nihai sonuç için uzun bir süre beklenecek. 14-18 Kasım tarihleri arasında resmi sonuçların açıklanacağı tahmin ediliyor.
Ohio'da ilk sandık sonuçlarının Demokratları işaret edeceği ancak daha sonra ibrenin Cumhuriyetçilere döneceği belirtiliyor. Fakat son günlere doğru Demokratlar yeniden öne geçebilir.
Teksas
Sonuçların genel görüntüsü hemen seçim gecesi ortaya çıkacak. Öncelikle Demokratların önde görüneceği ancak Cumhuryetçi oyların arayı hızla kapatıp öne geçeceği düşünülüyor. Geleneksel olarak Cumhuriyetçi olan bu eyalette Demokrat oyların biraz arttığı ancak yine de bu artışın değişim için yeterli olmayacağı tahmin ediliyor.