Avrupa Birliği (AB), dolara bağımlılığı azaltmaya ve küresel ticarette Euronun daha önemli bir rol üstlenmesini sağlamaya yönelik yeni plan hazırladı.
Küresel ticarete doların tahakküm etmesinden rahatsızlık duyan AB Komisyonu, ABD'de Joe Biden'ın başkanlık görevine başlamasının 1 gün öncesinde Euro’nun uluslararası rolünü güçlendirecek çeşitli tedbirleri içeren yeni stratejisini açıkladı.
Avrupa'nın küresel ekonomik sistemde öncü rol oynamasını amaçlayan stratejiye göre;
Euro para birimin küresel ölçekte kullanımı artırılacak.
AB, Euro kullanımını teşvik etmek için 3'üncü ülkelerle görüşecek.
Euro para birimindeki finansal enstrümanlar desteklenecek.
Euro’nun enerji ve emtia ticaretinde uluslararası referans para birimi olmasına çalışılacak.
AB'nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle hazırladığı 750 milyar Euroluk kurtarma programı için Euro cinsinden borçlanılacak.
Euro’nun yatırımcılar için daha cazip olması sağlanacak.
AB'nin küresel yeşil finansmanda bir merkez olması ve sürdürebilir finansmanda Euro’nun öncü rol oynaması desteklenecek.
AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) olası dijital Euro çalışmalarına destek sağlayacak.
AB'nin finansal piyasa alt yapısı geliştirilecek.
Avrupa finansal piyasalarının 3'üncü ülkelerin yaptırımlarına karşı dirençli olmaları sağlanacak.
AB kurumları, 3'üncü ülkeler tarafından uygulanan tek taraflı tedbirlere yönelik güvenlik açıklarının giderilmesi için finansal piyasa altyapı şirketleri ile iletişime geçecek.
Euro cinsinden sözleşmelerin iletilmesindeki teknik sorunları gidermek üzere çalışma grubu kurulacak.
AB Komisyonu, 3'üncü ülkelerin tek taraflı yaptırımlarının finansal hizmetlerde neden olduğu kesintileri önleyecek çeşitli yöntemler arayacak.
Stratejiye ilişkin Brüksel'de düzenlenen basın toplantısında konuşan AB Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, "Ortak para birimimiz Euro dünyada en yaygın ikinci para birimi konumunda bulunuyor. Planımız, Euronun uluslararası rolünü güçlendirmeye yönelik uzun dönem strateji içeriyor." dedi.
Dombrovskis, küresel ekonomin dolara bağlılığının azaltılarak şoklara karşı daha güvenli hale getirilebileceğini söyledi.
Euronun borçlanma senetleri, emtialar ve enerji gibi alanlarda kullanımını artırmayı amaçladıklarına işaret eden Dombrovskis, "Plan, AB finansal sistemini ve alt yapısını güçlendirmeyi içeriyor." ifadesini kullandı.
Dombrovskis, Avrupa'nın en büyük finansal merkezi olan İngiltere'nin AB üyeliğinden ayrıldığını anımsatarak, "Özellikle AB'deki piyasa katılımcılarının 3'üncü ülkelerdeki takas işlem merkezlerine olan aşırı açık pozisyonlarını tekrar dengelemeliyiz." diye konuştu.
AB Komisyonu Ekonomiden Sorumlu Üyesi Paolo Gentiloni de "Ekonomik ve parasal birliği derinleştirmeyi, Euro’nun uluslararası rolünü güçlendirmeyi amaçlıyoruz." dedi.
AB içinde bankacılık birliğini tamamlamak ve sermaye piyasası birliğini önemli ölçüde ileri taşımaya öncelik vereceklerini anlatan Gentiloni, "Euro para birimi kasım ayında küresel ödemelerde yüzde 38 oranına ulaştı. Euronun küresel rezervlerdeki oranı ise yüzde 20 civarında. Bu seviye son 20 yılda değişmedi." diye konuştu.
Gentiloni, Euro’nun güçlü bir role sahip olmasının AB ekonomisini döviz kuru riskinden koruyacağını, diğer para birimlerine olan bağımlılığı düşüreceğini, daha istikrarlı ve çeşitli küresel para sistemi ortaya koyacağını vurguladı.
AB'nin resmi para birimi olan ve 1 Ocak 2002'de dolaşıma giren Euro’yu 27 AB üyesi ülkenin 19'u kullanıyor. Euro Bölgesi olarak adlandırılan bu 19 ülkenin para politikası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan Euro Sistemi tarafından yürütülüyor.
ABD'nin tek taraflı olarak İran nükleer anlaşmasından çıkmasının ardından, dünya çapında bankalar arasında elektronik fon transferi sağlayan SWIFT, ABD'nin yaptırımlarına uyacağını ve İran bankalarının sisteme erişimini askıya aldığını açıklamıştı.
AB ülkeleri İran ile ticari ilişkileri sürdürmek için çeşitli arayışlara gitmişti.
Bazı AB ülkeleri, ABD'nin İran yaptırımlarını bertaraf etmeyi hedefleyen ticaret mekanizması INSTEX kurulmuştu ancak mekanizma önemli bir başarı sağlayamadı.