Coronavirüsün ortaya çıktığı andan bu yana pek çok kez mutasyona uğradı. Mutasyonların daha öldürücü olduğu da bilimsel çalışmalarla ortaya konuldu. Son günlerde ülkemizde de görülen Delta ve Delta Plus'ın özellikleri kadar aşıların bu mutasyonlara karşı koruyuculuğu da merak ediliyor.
Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Pınar Çıragil'e bu konuyu sordum. İşte açıklamaları…
DELTA'DAN DAHA MI HIZLI BULAŞIYOR?
SARS-CoV-2 virüsünün Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından tanımlanan ve izlenen 11 çeşidi bulunmaktadır. Bu varyantlardan biri olan Delta varyantı ‘B.1.617.2' olarak da bilinir. İlk olarak Aralık 2020'de Hindistan'da tanımlandı ve önceden baskın olan Alfa varyantına göre yüzde 40-60 oranında daha fazla bulaşıcı olduğu gözlendi. 10'dan fazla ülkede tanımlanan bu varyantın daha hızlı bulaşabileceğine dair endişeler olmakla birlikte, bu varyantın bulaşıcılığının var olan Delta varyantına benzer olduğu da bildirilmektedir.
EN ÇOK KİMLER RİSK ALTINDA?
Delta Plus varyantı bulaşıcılığının yüksek olması, akciğer hücre reseptörlerine daha güçlü bağlanması ve tedaviye yanıtta potansiyel azalma nedeniyle dünyada endişe yaratmaktadır. Bu varyant, önceden Covid-19 enfeksiyonu geçirenler veya zayıf aşı yanıtı olan kişileri veya eksik aşılananlarda yayılımda hafif bir avantaja sahip olabilir. Ancak bu durumun Delta varyantından daha fazla olmadığı belirtilmektedir. Yakın zamanda saptanan bu varyantın özelliklerini anlamak için Delta Plus varyant ile enfekte olan kişilerden daha fazla veri elde etmek gerekir.
HASTANEYE YATIŞ ORANLARI AZALIR MI?
Henüz Delta Plus varyantına karşı aşı etkinliği hakkında yeterli veri olmamakla birlikte varyantın aşılı kişileri de enfekte ettiğine dair net bir bilgi yoktur. Bununla birlikte tam aşılı kişilerde Delta Plus varyantı görülme oranlarında bir artış bildirilmemiştir. Kanada'da yapılan bir çalışmada, Pfizer/BioNTech aşısının ilk dozundan 14 gün sonra semptomatik enfeksiyonlardan korumada yüzde 56, ikinci doz aşıdan 7 gün sonra yüzde 87 oranında etkin olduğu bildirilmiştir. İki doz ve belli bir oranda aşılı olan toplumlarda yayılımın ve hastaneye yatış oranlarının daha az olacağı düşünülmekle birlikte, artan bulaşıcılığa ve antikorlardan kaçma potansiyeline sahip varyantlar, pandemiyi kontrol etme ve hafifletme çabaları için bir tehdit oluşturmaktadır.
NASIL KORUNABİLİRİZ?
Delta varyantının dünyada yayılması nedeniyle DSÖ, aşı durumlarına bakılmaksızın insanlara maske takmaya devam etmeleri tavsiyesinde bulundu. Bu varyanta karşı maksimum sayıda insan aşılanmalı, maske-mesafe ve hijyen kurallarına mutlaka uyulmalı.