Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin liderleri, yıl sonuna kadar Rusya'dan petrol ithalatının yüzde 90'ına yasak getirecek 6'ncı yaptırım paketi konusunda anlaşma sağladı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Brüksel'de gerçekleştirilen AB Liderler Zirvesi'nin ilk gün oturumlarının ardından basın toplantısı düzenledi.
"Liderlerin 6'ncı yaptırım paketi üzerinde prensipte anlaşmalarına çok sevindim" diyen von der Leyen, yıl sonuna kadar Rusya'dan petrol ithalatının yüzde 90'ına yasak getirileceğini söyledi.
Von der Leyen, Rusya'dan boru hattıyla sağlanan yüzde 10 oranındaki petrol konusunu ileride tekrar değerlendireceklerini ifade etti.
AB'nin Rusya'dan petrol ithalatının 3'te 2'sini deniz yoluyla, 3'te 1'inin de boru hattıyla gerçekleştiğini anımsatan von der Leyen, Druzhba boru hattının kuzey kısmının Polonya ve Almanya'ya, güney kısmının da Macaristan ve Slovakya'ya Rus petrolünü sağladığını anlattı.
Von der Leyen, Polonya ve Almanya'nın söz konusu boru hattından petrol ithal etmeyecekleri yönünde beyanları olduğuna işaret ederek, böylece uygulanacak yaptırımların Rus petrolünün yüzde 90'ını kapsayacağını belirtti.
Druzhba'nın güney kısmının Avrupa'ya yüzde 10'luk petrol sevkiyatı yaptığını ifade eden von der Leyen, "Bunun şimdilik yaptırımlardan muaf tutulması konusunda mutabık kaldık." dedi.
Von der Leyen, 6'ncı yaptırım paketindeki diğer unsurların da önemi olduğunu belirterek, Rusya'nın en büyük bankası olan Sberbank'ın uluslararası ödeme sistemi SWIFT'ten çıkarılacağını kaydetti.
Rus gemilerine AB şirketleri tarafından sigorta ve reasürans yapılmasına ve Rus şirketlerine ticari hizmet sağlanmasına da yasak getirdiklerini anlatan von der Leyen, 3 Rus medya kurumunun AB'deki yayınlarını durdurduklarını belirtti.
Von der Leyen, Ukrayna'nın acilen mali desteğe ihtiyaç duyduğuna işaret ederek, 9 milyar euroluk olağanüstü bir makro ekonomik yardım paketi için bir mekanizma üzerinde çalıştıklarını ifade etti.
AB Konseyi Başkanı Michel de, Ukrayna'nın finansal desteğe ihtiyacı olduğuna dikkati çekerek, "AB Konseyi, 9 milyar euroluk makro finansal desteği onayladı." diye konuştu.
AB'nin Ukrayna'ya destek vermesinin önemine işaret eden Michel, bunun güçlü bir siyasi mesaj anlamı taşıdığını belirtti.
Sonuç bildirgesi
AB Liderler Zirvesi ardından yayımlanan sonuç bildirgesinde, AB'nin Rusya ve Belarus'a baskıyı artırmakta kararlı olduğu kaydedildi.
"AB Konseyi, bütün ülkeleri AB yaptırımlarına uyum sağlamaya çağırıyor" ifadesi kullanılan bildirgede, yaptırımları aşmaya veya Rusya'ya başka yollarla yardım etmeye yönelik her türlü girişimin durdurulması istendi.
Bildirgede, Rusya'ya yönelik 6'ncı yaptırım paketinin ham petrol ve diğer petrol ürünlerini de kapsayacağı kaydedildi.
Boru hattı ile gönderilen ham petrol için ise geçici bir "istisna" uygulanacağına işaret edilen bildirgede, Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılığı aşamalı olarak sona erdirmekle ilgili çalışmaların hızlandırılacağı belirtildi.
Bildirgede, petrol konusunda ani arz kesintileri durumunda, arz güvenliğini sağlamak için acil önlemler alınacağına dikkat çekilerek, AB Konseyi'nin boru hattıyla sağlanan ham petrol için uygulanan geçici istisna konusuna mümkün olan en kısa sürede geri döneceği belirtildi.
AB'nin acil likiditeye ihtiyacı olan Ukrayna hükümetini desteklemeye devam edeceğine işaret edilen bildirgede, "AB, Ukrayna'ya 2022'de 9 milyar euroya kadar yeni istisnai makro-finansal yardım vermeye hazır." ifadesi kullanıldı.
Macaristan'ın itirazı
AB Komisyonunun yaklaşık bir ay önce hazırladığı 6'ncı yaptırım paketi teklifinde Rusya'dan ham petrol tedarikinin 6 ayda, rafine ürün tedarikinin de yıl sonuna kadar aşamalı olarak kaldırılması yer alıyordu.
Macaristan başta olmak üzere bazı üye ülkeler petrol ithalatı yasağına karşı çıkıyordu. Macaristan, Slovakya ve Çekya'ya Rusya'dan petrol ithalatında ek süre tanındı.
Buna rağmen Macaristan enerji arz güvenliği tamamen sağlanana kadar ithalatın tamamen kesilmesine karşı çıkıyordu.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, bugünkü AB Liderler Zirvesine girişinde, AB Komisyonunun kendilerine danışmadan teklif hazırladığını ve "sorumsuzca davrandığını" söylemişti.
Zirve sonrası sosyal medya hesabından video paylaşan Orban, anlaşma kapsamında Rusya'dan boru hattı petrolünün yaptırımlardan muaf tutulmasının Macaristan'daki enerji arz güvenliğini sağlayacağını ve fiyatlarını düşük tutacağını açıkladı.
Söz konusu paketle Macaristan, petrol yaptırımlarından muafiyet almış oldu.