Avrupa’nın birbirleriyle komşu bazı ülkelerinde Covid-19 kısıtlamaları genişledikçe sokağa çıkanlar gün be gün artıyor. Yasaklara tepkilerin çoğunlukla aşırı sağcı gruplardan geldiği görülürken söz konusu grupların eylemlere yönelmelerinin koronavirüsle ilgili komplo teorilerine daha fazla itibar etmeleriyle ilgili olduğu kamuoyunda tartışılıyor. Aşırı sağcılar arasında aşı karşıtlığının yaygın olduğu gözlenirken yasaklara tepki gösteren bir diğer kesim ise gelir kaygısı nedeniyle işletme sahipleri oldu. Birçok kentteki eylemlere kolluk güçlerinin müdahalesi sonucu çok sayıda kişi gözaltına alındı.
SAĞCILAR EYLEMDE
Hollanda’da İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez yürürlüğe giren gece sokağa çıkma yasağıyla Amsterdam ve Rotterdam kentleri yaklaşık iki haftadır süren eylemlere ve şiddet olaylarına tanık oluyor. Polis, neonazi grupların eylemciler arasında olduğunu iddia ediyor. Eylemlerde dükkanların yağmalanması girişimleri ülkenin alışık olmadığı bir eylem biçimi. Polis şefi Henk van Essen söz konusu olaylara katılan 347 kişinin tutuklandığını açıklarken bu denli şiddet eylemlerinin ülkede 30 yıldır görülmediğini belirtiyor. Mark Rutte başbakanlığındaki hükümet kısıtlamaların 9 Şubat’a kadar süreceğini vurguluyor.
Belçika’da ise sokağa çıkma kısıtlamasına yönelik en kalabalık eylem hafta sonu düzenlendi. Başkent Brüksel’de bazı futbol takımı taraftarlarının da katıldığı eylemlerde 200’den fazla kişi gözaltına alındı. Avrupa’da Covid-19 kaynaklı ölümlerin en fazla görüldüğü ülkelerden biri olan Belçika’da ekim ayından beri sokağa çıkma kısıtlaması uygulanırken söz konusu eylemlerde yine sağcı grupların yer alması ülke kamuoyunda protestolara ilişkin öne çıkan detay oldu.
AŞI KARŞITI PROTESTO
Avusturya’nın başkenti Viyana’da da aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPO) öncülüğünde sokağa çıkma yasakları ve maske kullanma zorunluluğuna tepki olarak eylemler yapılıyor. İçişleri Bakanlığı’nın geniş katılımlı gösterilerin virüsün yayılmasına yol açtığı ve halk sağlığını tehlikeye attığı gerekçesiyle ülke genelinde eylemleri yasaklaması protestoları durdurmuyor. Viyana’nın işlek caddelerinden Ringstrasse’yi trafiğe kapatan aşırı sağcılar, “Başbakan Sebastian Kurz istifa”, “Aşı zorunluluğuna hayır” sloganlarıyla hükümetin istifasını istedi.
***
İşletmeler cezaya, yasağa aldırmıyor
Macaristan ve Polonya’daki Covid-19 kısıtlamaları karşıtı eylemlerde durum farklı. Avrupa’nın diğer kentlerindeki protestolarda aşırı sağcılar gövde gösterirken söz konusu iki ülkedeki tepki daha çok işletme sahiplerinden geliyor. Budapeşte’de mekanların kapalı kalmasıyla zarar eden işletmelerin bir kısmı 17 bin dolara kadar para cezası olmasına rağmen “Dükkanı aç” eylemleri ile kepenkleri kaldırıyor ve “İşletmelerin kitlesel imhasına doyduk” diyor. Sağcı başbakan Viktor Orban ise “Kısıtlamalara birkaç hafta daha katlanmazsak insanlar ölebilir. İnsanlar dışarı çıkıp kuralları ihlal ederse çözüm olmaz” açıklaması yaparak işletmelere kapalı kalmaları için çağrı yapıyor. Polonya’da ise Wrocław ile Rybnik kentlerinde bazı gece kulüpleri yasaklara rağmen açıldı. Polonya polisinin önceki gün söz konusu mekanlardaki müşterileri dağıtmak için ses bombası ve göz yaşartıcı gaz kullanması tepki çekerken onlarca kişi de gözaltında tutuluyor.