Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlara neden olabilecek dış etkenlerden korumakla görevli organ ve hücrelerden oluşan bir sistemdir.
Bağışıklık sisteminin tüm bileşenleri, insan vücudunun farklı bölgelerine dağılmış halde bulunur ve lenf damarları adı verilen ara bağlantılar sayesinde birbirleriyle iletişim kurar.
Bağışıklık sistemi şunlardan oluşur:
- Hem kanda hem de dokularda dolaşabilen beyaz kan hücreleri veya lökositler adı verilen özel hücreler. Bu hücreler ayrıca granülositler, monositler ve lenfositler olarak alt gruplara ayrılır.
- Ana lenfatik organlar, yani kemik iliği ve timus ve ikincil lenfatik organlar, yani lenf düğümleri, dalak ve mukoza ile ilişkili lenfoid doku (bademcikler, apendiks).
- Sitokinler olarak adlandırılan proteinler. Bu proteinler, farklı organların ve lenfatik dokuların çalışmalarını kontrol etmek için aralarında sinyal alışverişinde bulunarak farklı bağışıklık tepkilerini düzenler.
Bağışıklık sistemi nasıl çalışır?
Normal bir bağışıklık tepkisi şu adımlara göre çalışır:
- Antijen adı verilen potansiyel olarak tehlikeli dış madde tespit edilir ve tanımlanır,
- Bağışıklık sistemi, tüm hücrelerini harekete geçirerek etkinleştirilir,
- Antijen çevrelenir ve saldırıya uğrar,
- Antijen etkisiz hale getirilir ve sonlandırılır.
Bağışıklık sistemi hücrelerinin üretiminden sorumlu organ kemik iliğidir. Vücuttaki bazı kemik türlerinde üretilir. En önemli bağışıklık hücreleri beyaz kan hücreleridir. Beyaz kan hücreleri granülositler, monositler ve lenfositlerdir.
Granülositler, tüm tehlikeli dış maddeleri yiyen, organizmayı temizleyen hücrelerdir. Monositler, kanın temizleyicileridir. Lenfositler ise belirli bir bağışıklık tepkisini düzenler. Kemik iliğinde gelişen ve antikor üretmekten sorumlu hücreler olan B lenfositleri, yabancı maddeleri bağlayan ve yok eden antikorlar ve yabancı olarak tespit edilen hücreleri yenerek tüm bağışıklık sistemini koordine eden T lenfositleridir.
Bağışıklık sisteminin diğer bileşenleri lenf sistemine aittir. Sıvıları interstisyel boşluklar olarak adlandırılan çeşitli doku hücreleri arasındaki küçük boşluklardan ana dolaşım sistemine taşıyan tek yönlü bir sistemdir.
Lenfatik sistemin rolü tüm yabancı maddeleri savunma ile ilgilenen organlara iletmektir. Tüm yabancı maddelerin getirildiği ve etkisiz hale getirildiği ana lenfatik organ olan dalak, bağışıklık hücrelerinin belirli bir antijene karşı savaşmak için çoğaldığı lenfatik sistemdeki ara istasyonları olan lenf düğümleri ve beyaz kan hücreleri içeren şeffaf bir sıvı olan lenf taşınmasını sağlayan gerçek bir dolaşım sistemi oluşturan lenf damarlarından oluşur.
Bağışıklık sisteminin iyi çalışıp çalışmadığı nasıl anlaşılır?
Vücut zayıf bir döneminden geçtiğinde, bağışıklık sisteminin desteğe ihtiyacı olduğunu gösteren belirtiler verir. Bağışıklık sisteminin iyi çalışmadığını gösteren en yaygın belirtiler şunlardır:
- Tekrarlayan soğuk algınlığı, yüksek ateş ve boğaz ağrısı,
- Sürekli yorgunluk, halsizlik ve kas ağrıları,
- Konsantrasyon zorluğu,
- Uçuk, alerji ve deri döküntüleri,
- Bağırsak bozuklukları.
Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilecek faktörler de vardır. Bunlar stres, soğuk algınlığı gibi çok yaygın patolojiler, özellikle bağırsak sistemine zarar veren antibiyotikler gibi ilaçların aşırı kullanımı, soğuk, nem ve mevsimsel değişiklikler gibi çevresel faktörler, dengesiz bir diyet, hareketsiz yaşam, yetersiz gece uykusu, fiziksel yorgunluk ve yaşlanmadır.
Bu nedenle, vücudun her zaman her türlü saldırıya hazır olmasını sağlamak için en iyi silah, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmektir. vitamin ve mineraller açısından zengin doğal besinler alarak sağlıklı ve dengeli beslenin. Taze ve mevsimlik sebze ve meyve tüketimini tercih edin ve C vitamininden zengin besinler tüketin. En azından hafif fiziksel aktivite yaparak formda kalın. Sigara ve alkol kullanmayın.
Stresi sınırlamaya veya ortadan kaldırmaya çalışın. Stres, beyaz kan hücrelerinin sayısını etkileyerek vücudu hastalıklara neden olan maddelere karşı daha saldırıya açık hale getirir. İyi uyumaya çalışın. Kaliteli uyku, bağışıklık sistemini olumlu yönde etkiler.
Bağışıklık sistemin güçlendiren 10 bitki
Düzenli bir yaşam ve sağlıklı bir diyet bağışıklık sistemini güçlendirmek için ilk adımdır. Bunun dışında, bağışıklık sistemi için güçlendirici etki gösteren doğal ilaçlar vardır.
İşte bağışıklık sistemini güçlendiren 10 bitki:
1. Greyfurt
Araştırmalar, greyfurt ve özellikle greyfurt çekirdeği ekstresinin birçok faydası olduğunu göstermektedir. Mantarlar, virüsler, bakteriler ve küflerle savaşmak için faydalıdırlar, kolit, karın ağrısı, diş çürümesi, burun tıkanıklığı, balgam ve boğaz ağrısına karşı doğal ilaçtır.
Greyfurt çekirdeği ekstresini bitkisel ilaçlarda bulabilirsiniz: Besinler açısından zengindir, kan akışını ve karaciğer sağlığını iyileştirerek kolesterolü kontrol altında tutmaya yardımcı olur.
Soğuk algınlığına yatkınsanız narenciye sularıyla kahvaltı yapmanın, doğal ve taze gıdalardan elde edilen vitaminler ve lifler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirebilecek mükemmel bir alışkanlık olduğunu unutmayın.
2. Sarımsak ve soğan
Soğanın antibakteriyel etkisi vardır ve sarımsakla birlikte antiviraldir. Daha fazla fayda elde etmek için pişirdikten sonra bir tavada sızma zeytinyağı ile biraz pişirin veya bir avuç bademle birlikte atıştırmalık olarak çiğ olarak yiyin.
Sağlıklı bir şekilde pişirmek için sebzeleri kesin, en son yarım bardak su ve bir miktar sıvı yağ ekleyin. Sarımsak, beyaz kan hücrelerinin aktivitesini uyarır ve güçlü bir doğal antibiyotiktir.
3. Kuşburnu
100 gram kuşburnu, C vitamini açısından yaklaşık 30 portakala eşittir. Kuşburnu ile çay yapmak veya lezzetli reçeller yapmak mümkündür. Çay yaparken kuşburnuları kaynar suya bir çay kaşığı ile ezerek ekleyin. Kuşburnu soğuk algınlığından, grip ve halsizlikten korur.
Ayrıca kuşburnu doğadaki en güçlü antioksidanlar arasındadır ve detoks, iltihap önleyici ve yaşlanma karşıtı etkiye sahiptir. Kuşburnunun vitaminlerinin çoğunu kurutulduklarında kaybettiğini unutmayın, bu nedenle taze olarak tüketilmesi önerilir.
4. Ekinezya ve nane
Ekinezya, bağışıklık sistemine etki ederek zayıflamış bağışıklık savunmasını güçlendirir. Ekinezya ayrıca antibakteriyel ve antiviral etkiye sahiptir, bakteri ve virüslerin çoğalmasını engelleyerek solunum sistemini farenjit, öksürük ve boğaz ağrısına karşı korur.
Mevsimsel hastalıkları önlemek ve boğaz ağrısını gidermek için ekinezyayı nane ile kaynatabilirsiniz.
5. Ginseng ve zencefil
Uyarıcı ve yorgunluğu giderici etkisi olan ginseng, Çin tıbbında en popüler doğal ilaçlardan biridir. Ginsengi bitkisel ilaçlarda kuru ekstre, bitki çayı ve toz gibi şekillerde bulabilirsiniz. Çeşitli araştırmalar, bu bitkinin strese karşı güçlü bir etkiye sahip olduğunu, yorgunluğa karşı direnci artırdığını ve viral hastalıklara karşı vücudun savunmasını güçlendirdiğini göstermektedir.
Ginseng ile birlikte zencefil, alternatif tıpta yaygın olarak kullanılan bir başka karışımdır. Boğaz ağrısı ve gribe karşı etkilidir, enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur.
6. Propolis
Bal, arıların tek ürünü değildir. Arı sütü ve propolis, enerji açısından zengin, mevsimsel hastalıklardan korunmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için değerli bir besindir. Boğaz ağrısı oluştuğunda ve bademcikler iltihaplandığında, doğrudan ağız boşluğuna doğal bir propolis spreyi kullanmak, özellikle çocuklar için harika bir rahatlama sağlar.
Propolis bağışıklık sistemini uyarıcı, iyileştirici ve güçlendirici etkiye sahiptir.
7. Ginkgo biloba
Ginkgo biloba, spazm ve iltihap önleyicidir. Dolaşımı ve kalp sağlığını iyileştirmenin yanı sıra astıma da yardımcı olur. Bu bitkinin yaprakları sağlıklı bir bitki çayı için harikadır.
Mevsimsel rahatsızlıklarla doğal bir şekilde savaşmaya yardımcı olur ve özellikle yorgunluk dönemlerinde harikadır, fiziksel direnci artırır.
8. Zerdeçal ve biber
Zerdeçal, sindirimi ve bağışıklığı uyarır ve aynı zamanda iyi bir iltihap önleyicidir. Soğuk algınlığına karşı zerdeçal ve acı biber kullanabilirsiniz. Biberli bir zencefil çayı yapın ve gün içinde 2-3 bardak için. Antioksidanlar açısından zengin olan bu karışım, antimikrobiyaldir ve mikroplarla savaşır.
9. Okaliptüs
Okalüptüs yaprakları solunum problemlerine karşı etkilidir. Okaliptüs, güçlü bir parazit önleyici, antiseptik ve balgam söktürücüdür.
10. Kekik
Boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, soğuk algınlığı gibi durumlarda kekik veya lavanta gibi bir bitki çayı kullanabilirsiniz. Bu bitkiler, ağız boşluğu iltihabını ve öksürüğü yatıştırabilen antispazmodik etkiye sahiptir.