"Neden Pek Çok Yetersiz Erkek Lider Oluyor' (Why So Many Incompetent Men Become Leaders) isimli kitabında, kadınların üst düzey pozisyonlara gelmesinin zor olmasının nedenlerinden birinin bu olabileceğini söylüyor: Toplum olarak, erkeklerde yetersizliği, onları ödüllendirebilecek kadar seviyoruz.
Yetersizlik neden kazanıyor?
Siyasette ya da iş dünyasında lider seçerken, sorumluluk taşıyoruz. Ancak anlaşılmaz bir şekilde, "Biz, organizasyonumuz hatta ülkemiz için iyi olup olmadığını test etmeden ya da doğrulamadan seçtiğimiz kişileri görevlendiriyoruz" diyor Tomas.
"Kararlar alıyoruz ancak bu liderlerin görevlerini iyi bir şekilde yapıp yapmadığını gösterecek verilerden yoksunuz. Sonuç olarak gerçekten önderlik edebilme yeteneklerine bakmadan stillerine ve masaya ne getireceklerine çok fazla takılıyoruz."
İlk olarak, "Güvene çok fazla, yeterliliğe çok az odaklanıyoruz" diyor Tomas. "Genellikle kararlarımızı iş mülakatı ya da televizyondaki siyasi tartışma gibi kısa süren etkileşime dayandırıyoruz" diyor.
İkinci olarak, "Mütevazılık yerine karizmaya odaklanıyoruz" diyor.
Tomas'a göre, mütevazılığa övgüler diziyoruz ancak eninde sonunda eğlenceli ve çekici, komik ve karizmatik liderleri tercih ediyoruz. Tomas, "Ancak bu kişilerin ekibiniz için çalışacak iyi kişiler olduğunu nereden biliyorsunuz?" diyor.
Tomas, üçüncü ve belki de en endişe vericisi olarak, narsistik eğilimleri olan liderlere hayranlık duyduğumuzu söylüyor.
"Bir kişi kendine ve kendi kişisel hedeflerini gerçekleştirmeye odaklı olduğunda - ya da kendini beğenmiş olduğunda ve hatta hayal dünyasında yaşadığında - onları dışlamak yerine 'Vay be, bu kişi liderlik için yaratılmış' diyoruz."
Tomas, "Kişilik üzerine yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen verilere göre, on yıllar boyunca ve dünya çapında, yukarıda bahsedilen üç tanımlama erkekler arasında kadınlar arasında olduğundan daha yaygındı. Bu da kötü liderlerin ve erkek liderlerin yaygınlığını açıklıyor" diyor.
Aynı hataları yapmamızın ve yanlış erkeği seçmemizin nedenleri
Tomas, "Belki de iş için 'en iyi adayı' istemiyoruzdur" diyor. "Teoride tabi ki istiyoruz, ama bunun kanıtı nerede?"
Tomas istatistiklere bakarak şunu söylüyor: "Çoğu zaman, insan kaynakları departmanı şirketteki diğer üst düzey yöneticiler gibi kısa vadeli hedefler üzerine odaklanır, 'Bu kişi beni iyi gösterir' ya da 'Sorunu hızlıca çözer' hatta 'Organizasyonun değişmesine ihtiyaç olmaz, ne dersem yaparlar' gibi.
"Her organizasyonda ya da şirkette, liderler ekipleri ve altlarında çalışan kişiler üzerinde nasıl bir etki bırakacaklarına göre değerlendirilmeliler. Buna rağmen müdürlerinin hayatını ne kadar kolaylaştırıp, zorlaştırdıklarına göre ölçülüyor ve terfi ettiriliyorlar."
Döngü nasıl kırılabilir?
Tomas, yetersiz liderlerden kurtulmak için herhangi bir şirketin - ya da demokratik yönetimin - izlemesi gereken üç adım olduğunu söylüyor.
1. Bir kişiyi işe alıyor ya da oy kullanıyorsanız - bütün işaretlere dikkatlice bakın ve onları daha iyi bir lider yapacak özelliklere bakın.
Aradığınız özellikler şunlar:
- Yeterlilik
- İnsanlarla ilişki kurma becerileri
- Mütevazılık
- Kendinin farkında olma
- Dürüstlük
- Merak ve öğrenme becerileri
2. İçgüdülerimize güvenmemeyi öğrenmemiz gerek. Sezgilerinizi ya da içgüdülerinizi unutun ve bunun yerine verilere bakın.
Mümkün oldukça, bir kişinin işyeri entrikalarındaki becerilerinden çok, lider olarak etkinliklerine dayalı olan performans değerlendirme sonuçları gibi verilere bakın.
Tomas, "Organizasyonlarda veriler bolca bulunuyor" diyor. "Ama çoğunlukla bunu kullanmıyorlar ve bunun yerine 'beğendikleri' adayları seçiyorlar" diyor.
3. Tomas cinsiyet eşitliğinde pozitif ayrımcılığa eleştiriyle bakıyor:
"Bu tür girişimler çoğunlukla başarısızlığa uğruyor, çünkü yetenekten çok cinsiyete odaklanıyorlar."
Tomas, "Eğer bir çözüm bulmak istiyorsanız, halihazırda işin ehli olan kadınlar için çıtayı düşürmeyen bir çözümle gelin ki onlar da lider olabilsinler. Yetersiz olan erkekler için çıtayı yükseltin" diyor.
Çözüm kadınlar mı?
"Çözüm kadınlar değil, çözüm 'Yeteneği ve potansiyeli değerlendirme konusunda ciddi olmak" diyor Tomas.
Eğer bir organizasyon hedefine yeteneği ve potansiyeli koyarsa, "sadece kadınların lider pozisyonlarında daha fazla yer almasına yol açmayacak, aynı zamanda lider pozisyonlarında kadınların erkeklerden daha fazla yer almasıyla sonuçlanacak."
Psikolog Tomas Chamorro-Premuzic
Tomas eldeki verilere göre, "kadınların mütevazılık, eylemlerinin etrafındakileri nasıl etkileyeceği konusunda farkındalık, öz farkındalık, insanlarla ilişki kurma ve yeterlilik konularında erkeklerden nispeten daha iyi performans gösterdiklerini" söylüyor.
Çoğu gelişmiş ülkede kadınlar, işletme yüksek lisansları da dahil olmak üzere üniversitelerde erkeklerden daha iyi performans gösteriyor.