Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS), kadınların adet döngüsünden önce yaşadığı fiziksel, duygusal ve davranışsal belirtilerle karakterize edilen bir durumdur. PMS'nin belirtileri kadından kadına farklılık gösterebilir ve bazı kadınlar için hafifken, bazıları için ise şiddetli olabilir. PMS, kadınların sosyal, iş ve aile yaşamlarını olumsuz etkileyebilir, günlük aktiviteleri ve yaşam kalitesini düşürebilir.
Kadınların hayatında adet döngüsü, fizyolojik ve duygusal değişimlerle birlikte gelen bir süreçtir. Ancak, bazı kadınlar için adet öncesi dönem, fiziksel ve psikolojik belirtilerle birlikte gelen rahatsız edici bir dönem olabilir. İşte bu belirtileri deneyimleyen kadınların yaşadığı bir sorun olan “Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS)” hakkında daha yakından bir bakış.
PMS NEDİR?
Adet öncesi gerginlik sendromu (PMS), adet döngüsünden önceki günlerde hormonal değişikliklerin yol açtığı fiziksel ve duygusal semptomlardır. PMS semptomları her kadında farklı olabilir, ancak en sık görülen semptomlar arasında karın ağrısı, göğüs hassasiyeti, şişkinlik, baş ağrısı, yorgunluk, sinirlilik, hüzün, gerginlik ve irritabilite yer alır. PMS semptomları genellikle adet başladığında azalır veya kaybolur. Bununla birlikte, bazı kadınlar daha şiddetli semptomlar yaşayabilirler, bu duruma premenstrüel disforik bozukluk (PMDD) denir. PMS ve PMDD semptomlarının tedavisi, semptomların şiddetine ve kadının yaşam kalitesine etkisine bağlı olarak değişir ve hormonal ilaçlar, doğal takviyeler, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, terapi ve destek grupları gibi farklı yöntemler kullanılabilir.
PMS NEDENLERİR NELER?
PMS’nin tam olarak neden olduğu bilinmemektedir, ancak hormonal değişikliklerin etkisi olduğu düşünülmektedir. Adet döngüsü, yumurtalıkların her ay bir veya daha fazla yumurta üretmesiyle başlar. Yumurtalıklar, östrojen ve progesteron gibi hormonları salgılar ve bu hormonlar adet döngüsünün her aşamasında değişirler. PMS semptomları, bu hormonların değişimlerinin neden olduğu vücuttaki kimyasal ve fizyolojik değişikliklerle ilgilidir.
Östrojen ve progesteron seviyeleri, adet döngüsü sırasında farklı aşamalarda değişir. Yüksek östrojen seviyeleri, PMS semptomlarına neden olabilir. Bununla birlikte, östrojen seviyeleri azaldığında da semptomlar ortaya çıkabilir. PMS semptomları, özellikle östrojen seviyeleri düşmeye başladığında, beynin kimyasal dengesini değiştirerek serotonin gibi nörotransmitterlerin üretimini etkileyebilir.
PMS’nin neden olduğu hormonal değişikliklerin yanı sıra, stres, beslenme, uyku kalitesi, fiziksel aktivite düzeyi ve genetik faktörler de semptomların şiddetini etkileyebilir. PMS semptomları, her kadında farklıdır ve bazı kadınlarda hiç semptom görülmezken, diğerlerinde semptomlar şiddetli olabilir.
PMS BELİRTLERİ NELER?
PMS semptomları, kadından kadına değişebilir ve her kadında farklı şiddette olabilir. PMS semptomları, adet döngüsünden önceki birkaç gün veya hafta boyunca ortaya çıkabilir ve adet dönemi başladığında hafifleyebilir veya kaybolabilir. En sık görülen PMS semptomları şunlardır:
Karın ağrısı, kramp ve şişkinlik
Baş ağrısı ve migren
Göğüs hassasiyeti ve ağrısı
Yorgunluk ve halsizlik
Sinirlilik, gerginlik, irritabilite ve çabuk kızma
Hüzün, kaygı, depresyon ve duygu durum değişiklikleri
Uykusuzluk veya aşırı uyku ihtiyacı
İştah değişiklikleri ve tatlı krizleri
Cilt problemleri
Kas ağrısı ve sırt ağrısı
Bazı kadınlar, daha şiddetli semptomlar yaşayabilir ve premenstrüel disforik bozukluk (PMDD) teşhisi konabilir. PMDD semptomları, PMS semptomlarına benzerdir, ancak daha şiddetli ve daha uzun süreli olabilir. PMDD semptomları arasında aşırı üzüntü, intihar düşünceleri, yoğun kaygı, duygusal patlamalar, uykusuzluk, iştah değişiklikleri ve aşırı yorgunluk yer alabilir.
PMS TİPLERİ NELERDİR?
Adet öncesi gerginlik sendromu (PMS), semptomların şiddeti ve ciddiyeti açısından farklı tiplere ayrılabilir. Bunlar şunlardır:
PMS tipi A: Duygusal semptomlar ağırlıklıdır. Bu tipe sahip kadınlar, özellikle sinirlilik, hüzün, aşırı duyarlılık ve duygusal dengesizlik gibi semptomlar yaşarlar.
PMS tipi C: Karın bölgesinde şişkinlik, şişkinlik, kilo artışı ve sıvı tutulması gibi semptomlar ağırlıklıdır. Ayrıca, göğüslerde hassasiyet ve ağrı da yaşanabilir.
PMS tipi D: Bu tip semptomlar, özellikle depresyon, üzüntü, umutsuzluk ve intihar düşünceleri gibi duygusal semptomlarla karakterizedir.
PMS tipi H: Baş ağrısı, migren, göğüs ağrısı ve kalp çarpıntısı gibi semptomlar ağırlıklıdır.
PMS tipi P: Progesteron intoleransı olan kadınlarda bu tip semptomlar görülür. Baş ağrısı, göğüs ağrısı, kabızlık, sivilce ve halsizlik gibi semptomlar bu tipte öne çıkar.
Bu tiplerin her biri, semptomların belirtileri ve şiddeti açısından farklılık gösterebilir ve kadınların semptomlarının nasıl yönetilebileceği konusunda farklı yaklaşımlar gerektirebilir. Semptomların şiddetini azaltmak için, kadınlar yaşam tarzı değişiklikleri, diyet, egzersiz, doğal takviyeler ve bazı ilaçlar gibi farklı tedavi seçeneklerini deneyebilirler.