Günümüzde fiziksel aktivitenin beyin sağlığını da doğrudan etkilediği biliniyor. Ancak aerobik yani oksijen tüketilerek yapılan egzersizlerin beyne daha faydalı olduğuna dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, ‘Aerobik ve anaerobik olmak üzere temelde iki egzersiz türü vardır. Aerobik, oksijen; anaerobik, oksijensiz anlamına gelir. Konu egzersize geldiğinde elbette anaerobik (ağırlık kaldırma, tenis gibi) egzersiz sırasında da oksijen alırsınız ama aerobik egzersizde bu çok daha fazladır' dedi.
Prof. Dr. Uludüz, beyne ilaç gibi gelen aerobik egzersizleri ise şöyle sıraladı…
1-Uzun yürüyüşler yapmak
Uzun süreli yürüyüşler, en çok ruh halinin iyileştirilmesi ve stres hormonunun baskılanmasında etkilidir. Depresyon tedavisinde yürüyüş neredeyse antidepresan ilaçlar kadar faydalıdır. Yürüyüş, beynin uzun süre maruz kaldığında iltihaplanmasına neden olan stres hormonu kortizolü de azaltarak stresle mücadele eder. Son çalışmalar beyinde iltihaplanmanın Alzheimer ve diğer demans türleri oluşumunun başlangıcı olduğunu gösteriyor. Çünkü stresle çoğalan iltihap yükü, zihin bulanıklığına ve beyin filtreleme sistemlerinin etkin çalışmamasına neden olur. Stres aynı zamanda, bellek ve bilişsel performansta önemli yeri olan hipokampüsteki sinir hücrelerinin ölmesine ve hipokampüsün küçülmesine yol açar. Dolayısıyla bol oksijenli açık havada uzun süreli yürüyüşler yaptığınızda, vücudunuzdaki serotonin, dopamin ve norepinefrin salınımı artar ve kendinizi oldukça mutlu hissedersiniz. Bu hormonlar, sinir sisteminizi de sakinleştirerek stresi azaltmanızı, daha rahat uyumanızı sağlar.
2-Koşmak
Koşmak, özellikle de sprinting denilen hızlıca 30 saniye koşup ara verip yeniden hızlıca koşmak gibi kısa ama yoğun koşu egzersizleri, beyin büyüme hormonu BDNF'yi diğer aerobik egzersizlerden çok daha fazla artırır. Bu yüzden doğrudan beyne yönelik, nöroplastisiteyi artırmak için bir egzersiz arıyorsanız, 30 saniye kadar var gücünüzle koşun sonra bir süre dinlenin, başlangıçta tek sefer yapsanız da bu döngünün miktarını zamanla artırın. BDNF artışının, hafızayı iyileştirdiği, yeni sinir hücreleri oluşmasını tetiklediği ve beyindeki atıkları temizlediği birçok bilimsel araştırmayla kanıtlandı.
3-Bisiklet sürmek
Dışarıda ya da evdeki sabit bisiklet kullanmak beyne kan akışını artırır. Artan kan akışı, beyin fonksiyonundaki iyileşmeden sorumlu mekanizmaları destekler.
4-Merdiven çıkmak
Bilimsel çalışmalarda, her gün merdiven çıkan kişilerin beyin yaşının yaşıtlarına göre bir yaş daha genç olduğu bulunmuştur. Merdiven kullanan gençlerin ileri yaşlarında beyin yaşlarının yaşıtlarına göre genç olmasının başta bunama olmak üzere çok sayıda hastalığı önlediği vurgulanmıştır.
5-İp atlamak
Bu egzersiz beyninizin sol ve sağ yarım kürelerinin gelişimine yardımcı olur ve hafızayı güçlendirir. Düzenli ve uzun süreli yapmaya çalışın.
MUTLAKA ZAMAN AYIRIN
Egzersiz sadece diyetinize destek olmaya ya da kalp sağlığınıza değil beyninize da ilaç gibi gelir. Dolayısıyla yumuşak bir rutinle başlasanız bile, fiziksel egzersiz beyninizi stres ve iltihap yükünden uzaklaştırarak muhakkak destekleyecektir. Bu yüzden haftada en az 3-4 defa mutlaka 30'ar dakikalık fiziksel aktivite yapın. Unutmayın, bir atlet olmanıza gerek yok. Sadece düzenli olarak kalbinizi heyecanlandıracak bir fiziksel aktivitede bulunmanız beyin sağlığınıza katkı sağlamada yeterli olacaktır.