Birleşmiş Milletler (BM) Siyasi ve Barış İnşası İşlerinden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo, BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) KOEP’le ilgili düzenlenen oturumda konuştu.
Diplomasinin İran nükleer meselesini çözmek için tek yol olduğunun altını çizen DiCarlo, tarafların hızlı bir şekilde diyaloğu yeniden inşa etmesinin önemli olduğunu dile getirdi.
DiCarlo, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in talebini tekrar gündeme getirerek ABD’ye KOEP’e uygun bir şekilde İran’a yönelik yaptırımları kaldırması için çağrıda bulundu.
İran’a da KOEP uyarınca nükleer yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulunan DiCarlo, “Anlaşmanın yeniden canlandırılması için yürütülen müzakerelerde hala ilerleme kaydedilemedi.” dedi.
UKRAYNA’NIN TOPLANTIYA KATILMASI TARTIŞMA YARATTI
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, toplantı başlamadan önce söz alarak Ukrayna’nın KOEP’e taraf olmadığını ve katılım sağlamaması gerektiğini savundu.
BMGK Başkanlığını yürüten İngiltere Daimi Temsilcisi Barbara Woodward ise Ukrayna’nın katılım talebinin BMGK üyelerinin desteğiyle alındığını aktardı.
Nebenzia, Ukrayna’nın aynı zamanda BMGK üyesi de olmadığını ve bu nedenle katılımının sürece aykırı olduğunu dile getirdi.
ABD’nin Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood ise Rusya’nın İran’dan temin ettiği insansız hava araçlarıyla Ukrayna’yı vurduğunu savunarak, “Bu Ukraynalılar için hayati bir mesele. Katılımlarını engellemek akıl dışı olur.” dedi. Wood, Ukrayna’nın katılımı için oylama yapılmasını talep etti.
15 üyeli BMGK’de 12 üye Ukrayna’nın oturuma katılması için “evet” oyu verirken, 2 üye “hayır” ve bir üye de “çekimser” oy kullandı. Woodward, toplantıyı Ukrayna’nın katılımıyla başlattı.
ABD ÇEKİLMİŞTİ
ABD, 8 Mayıs 2018’de Donald Trump’ın başkanlığı döneminde İran’la 2015’te varılan nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilerek bu ülkeye yeniden yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
İran da buna karşılık 8 Mayıs 2019’da anlaşmadaki faaliyetlerini askıya almaya başlamıştı. İran, anlaşmada 3,67 oranında uranyum zenginleştirmeye izin verilmesine rağmen bu süreçte yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirmeye başlamıştı.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran’ın nükleer tesislerinde yüzde 84 zenginleştirilmiş “parçacıkların” tespit edildiğini duyurmuştu.
Trump sonrasında Nisan 2021’de Viyana’da başlayan ve İran ile nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması ve ABD’nin anlaşmaya yeniden katılmasının ele alındığı nükleer görüşmeler, Washington ve Tahran arasındaki bir dizi uzlaşmazlık nedeniyle Eylül 2022 başlarında askıya alınmıştı.