Ateş, öksürük, nefes darlığı, eklem ağrıları Covid-19 ile ilişkili en yaygın işaretler olsa da, belirtiler bunlarla sınırlı değildir. Her geçen gün daha fazla bilgi elde edildikçe, coronavirüsün vücuttaki birçok farklı sistemi etkilediği ortaya çıkıyor. Peki Covid-19 damar sağlığımızı nasıl etkiliyor? İşte Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Arnaz'ın bu soruma yanıtı…
Doç. Dr. Ahmet Arnaz
BELiRTiLERi NELERDiR?
Covid-19 bir solunum yolu enfeksiyonudur. Hem üst hem de alt solunum sistemleri tehlikeye girebilir ve bu da öksürme, nefes darlığı, nefes almada zorluk, boğaz ağrısı gibi en yaygın solunum yolu belirtilerine yol açar. Diğer belirtiler arasında vücut ağrıları, titreme, yorgunluk, tat ve/veya koku kaybı, mide bulantısı ve ishaldir. Araştırmacılar ve doktorlar, bu semptomlara ek olarak, Covid-19'un vasküler sistemi (damar sistemi) de etkilediğini keşfettiler.
Tüm dolaşım sistemini içeren vasküler sistem belirtileri şunlardır:
– Artmış kan pıhtılaşması
– Artmış inme sayıları
– Covid'in neden olduğu ayak parmaklarında morarma.
NE ZAMAN TEDAVi EDiLMELi?
Hastaların pandemide varis ve venöz yetmezlik gibi sorunları ihmal etmemeleri gerekir. Maske, mesafe ve hijyen gibi coronavirüsten korunmada en etkili yöntemlere dikkat edilmesinin yanı sıra, kişilerin ek hastalıklarına da yönelik tedavilere önem vermeleri gerekir. Varis hastalığı da bu hastalıklardan biridir. Yapılan kısa dönemli çalışmaların sonuçları, varisin ve venöz yetmezliğin kalp ve damar cerrahi uzmanları tarafından teşhis ve tedavisinin, en erken dönemde yapılması gerektiğini ortaya koymuştur.
DAMARLAR NASIL ETKiLENiR?
Covid-19 enfeksiyonu esasen damar duvarının iç yapısını yani kanın temas ettiği yüzeyi etkileyerek o bölgede pıhtılaşmaya sebep olur. Eğer pıhtılaşma bacak toplardamarlarımızda gelişirse derin ven trombozu ve buna bağlı olarak pulmoner emboli dediğimiz akciğere pıhtı atması gibi hayatı tehdit eden sonuçlar ortaya çıkabilir, varis oluşumuna kadar yeni hastalıklar gelişebilir.
Pıhtılar zaman içerisinde vücut tarafından eritilse de bu süreçte damarlarımızdaki kanın tek yönde kalbe doğru akmasını sağlayan kapakçıklar zarar görür, kan akışı ters yönde de akmaya başlar, bacak damarlarımızdaki basınç artar, damarlarımız genişler ve varisli görünüm oluşur.
Sonuç olarak Covid-19 damarlarda pıhtılaşmaya yol açarak yeni varislere veya mevcut varis hastalığının daha da ilerlemesine sebep olabilir. Ancak biz Covid-19'un bu yolla varis oluşturmasından çok karantina tedbirleri neticesinde oluşan hareketsiz yaşam tarzının yol açtığı varislerle daha çok karşılaşmaktayız. Zira evde olmak, kötü beslenme alışkanlıkları edinmenize ve bu da kilo almanıza yol açmış olabilir. Kilo alımı, damar duvarlarınıza baskı uygulayabilir, potansiyel olarak daha fazla hasar yaratabilir ve varisli damar riskinizi artırabilir.