Covid-19 neden bazı hastalarda kendini daha şiddetli gösterirken diğerlerinde değil? Mevcut pandemi sırasında yaşlıların en fazla risk altında olduğu yaygın olarak kabul edilirken, birçok genç, görünüşte sağlıklı insan da hastalık nedeniyle hastaneye kaldırıldı. Diyabet, obezite ve hipertansiyon gibi önceden var olan birtakım olumsuz koşulların hastalığın ciddiyetine katkıda bulunduğu bilinmektedir. Ancak Temmuz 2021'de yayınlanan kapsamlı bir çalışma, hem diyabetik hem de diyabetik olmayan kişilerde kan şekeri düzeylerinin etkisini vurgulamıştır.
Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin anlattı
240 bin bilimsel makale incelendi
Dr. E. Logette, Prof. H.Markram ve İsviçre'deki EPFL merkezli Mavi Beyin Projesi'nde çalışan bir grup araştırmacıyla birlikte, COVID-19 veri tabanında açık olarak erişilebilen 240 bin bilimsel makaleden elde edilen verileri analiz ettiler. Ünlü Frontiers in Public Health dergisinde yayınlanan bu makalenin bilimsel bulguları, yüksek kan şekeri düzeylerinin Covid-19'un şiddetinde daha önce keşfedilmemiş rollerini ortaya çıkardı. Mavi Beyin Proje ekibi, özel olarak geliştirilmiş makine öğrenimi algoritmalarını kullanarak, ciddi Covid-19 hastalığına yakalananlar arasında, literatürdeki verilerde tekrar eden önemli bir eğilim tespit etti: Yüksek kan şekeri seviyeleri… Kısa süre sonra, verilerde yüksek kan şekeri düzeylerinin vücudun SARS-CoV-2 virüsüne ve Covid-19 hastalığına karşı savunmasında ne kadar etkili olduğunu gösteren modeller ortaya çıktı.
Covid-19 da diyabeti tetikleyebilir
Coronavirüs diğer organların yanı sıra pankreası da hedef aldığından diyabete yatkın kişilerin diyabet hastası olmasını da tetikleyebiliyor. Bu duruma birçok ülkede rastlandı. Örneğin İstanbul da 14 yaşındaki çocuk Covıd-19 nedeniyle daha önce rahatsızlığı olmamasına rağmen diyabet atağı geçirdi. Bundan sonraki hayatını diyabet hastası olarak sürdürecek.
İşte ortaya çıkan önemli bulgular
1- Yüksek kan şekeri, akciğerlerimizin bağışıklık savunmasının ‘ilk müdahalecilerini' bozarak SARS-CoV-2'nin yayılması için ideal koşulları oluşturur.
2- Yüksek kan şekeri, sitokin fırtınasını ve akut solunum sıkıntısı sendromunu kolaylaştıran bağışıklık yanıtında düzensizliklere neden olur.
3- Hiperinflamasyon ve pro-pıhtılaşma gibi Covid-19'un neden olduğu komplikasyonlar, yüksek kan şekeri seviyeleri tarafından başlatıldı.
4- Yüksek kan şekeri hastalığı, çoklu organ yetmezliğine ve trombotik (kan pıhtılaşması ile ilgili) olaylara yükseltmek için SARS-CoV-2'ye bağlı ACE2 inaktivasyonu ile sinerjistik olarak çalışır.
5- Yoğun bakım ünitelerindeki Covid-19 hastalarının yüzde 80'inden fazlasının “Hiperglisemik” olduğu bildirildiğinden, araştırmacılar artık potansiyel olarak daha iyi sonuçlar vermek için gliseminin “sıkı kontrol ve yönetimini” ciddi olarak teşvik ediyor. Hiperglisemi'nin enfeksiyonun kontrolüne zararlı olduğu yaygın olarak kabul edilmiştir.