Demirel ve Deniz, Yusuf, Hüseyin

Oshan SABIRLI

Büyüklerimiz bize kuraldır, ölünün arkasından kötü konuşmazlar derler. Üstelik yine kuraldandır, merhum son yolculuğuna uğrulanırken cenaze namazında saf tutulurken imam sorar;Demirel ve Deniz, Yusuf, Hüseyin “Merhumu nasıl tanırdınız” diye Cemaat, “iyi tanırız” yanıtımı verir, İmam ekler

  • Hakkınızı helal ediyor musunuz?

Cemaat cevap verir, hem de 3 defa,

  • Helal olsun diye.

İşte bu ritüel yaşanacak yine, yine devlet ve hükümet büyükleri, yabancı devlet başkanları merhum ile ilgili süslü sözler söyleyecek, açıklamalar yapacak, “büyük kayıptı” nidaları atılacak Süleyman Demirel zihinlerde, cüssesi, melon şapkası ve aksanı ile hatırlanacak. Oysa ben onu Deniz ile birlikte anımsayacağım. Kenan Evren’in yaşamını kaybetmesinin yaklaşık 40 gün sonrasında dün Süleyman Demirel’in de yaşamını kaybettiği haberi geldi. Ne gariptir, 3 tarih oldukça yakın birbirine, İdam ve ölümleri… Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen idam cezaları 24 Nisan 1972'de TBMM'de yapılan oylama sonucunda kesinleşti, daha çocuk diyebileceğim üç fidan 6 Mayıs 1972'de idam edildi. TBMM'de gerçekleşen idam görüşmeleri ve oylamalar sırasındaki meclis aritmetiğini paylaşmam gerek. Üye sayısı: 450 Oy verenler: 323 Kabul edenler: 273 Reddedenler: 48 Çekinserler: 2 Oya katılmayanlar: 118 Açık üyelikler: 9 Kabul oyu verenlereden 218'i AP'li, 28'i CHP'lidir. Hayır oyu veren 48 kişinden 47'si CHP'li, 1'i TİP'lidir. İdam cezaları o zamanlar senato tarafından onaylanmak zorundaydı. Başbakan İsmet İnönü "siyasi suçlar idamla cezalandırılmamalıdır" diyerek  Bülent Ecevit ile birlikte ret oyu kullanır. AP genel başkanı Süleyman Demirel ise infazdan yana oy kullanır. Demirel’in partisin %100’ü idamı onaylar ve ceza kesinleşir, infaz gerçekleşir. İdamları Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay da onaylamıştır. İdam oylamasının olduğu tarihte Başbakan Nihat Erim'dir. Bugün bile Deniz’lerin idamında Demirel’in ve başında olduğu AP’nin aktif rol aldığı biliyor. Kendisi o zaman, mecliste büyük bir gücü olan AP’nin Genel Başkanı’ydı. Demirel’in ekibi ile birlikte, idam oylamasının ötesinde, meclis komisyonlarında bir an önce idam kararı için olağanüstü gayret gösterdiği tarihi tanıklar tarafından ifade ediliyor. Dönemin tanıkları idam kararının TBMM’den olağanüstü çabuk geçtiği vurgulanıyor. Dönemin tanıkları, “O dönem bir askeri yönetim vardı ama meclis de vardı. Garip bir durumdu;  iç içe bir yönetim vardı. Askerler elbette idamda aktif bir rol aldılar ama meclis buna direnebilirdi. Demirel, idamların gerçekleşmesini iştahla yaptı. Bunun için iştahla çalıştı. Oylamada AP milletvekilleri ‘Üçe üç’ diye bağırıp, idamları Menderes’lerin idamlarıyla birleştirmeye çalışıp, bunu başardılar” ifadeleri ile idamların gerçekleşmesine ışık tutuyor. Merhumu nasıl bilirdiniz? -İyi bilirdik - Ancak, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ı da iyi bilirdik. - Deniz ve Yusuf 25, Hüseyin ise yalnızca 23 yaşındaydı. Bildiğimiz bir gerçek, daha çocuk denilecek yaşlardaydılar.