Diyet Programlarında Laboratuvar Testlerinin Önemi

Gaye TAŞKENTLİ

Laboratuvar testleri, sağlık ve beslenme durumunun belirlenmesinde kullanılır.

Laboratuvar testlerinde dikkat edilmesi gereken etmenler :

- Trigliserit, kolesterol, glukoz, üre düzeyleri beslenme durumundan etkilendiği için testler açken uygulanır.

- Bazı biyokimyasal değerler gün içerisinde farklılıklar gösterebilir. Bu nedenle testlerin sabah yapılması gerekir.

- Testten önce steroid ve oral kontraseptif ilaçların kullanımı; albümin düzeyinde düşmeye, tiroksin bağlayıcı globülin, transferrin gibi proteinlerin düzeyinde artışa neden olur.

- Sigara, nikotin içeriğinden dolayı kan yağları, hormonlar ve B12 vitamini gibi birçok testi etkiler.

- Alkol alımı testlerden en az 24 saat öncesinde bırakılmalıdır. Ürik asit, trigliserit, laktat düzeyleri yükselebilir.

- Bazı biyokimyasal testler adet döneminden etkilenir.

- Stres; ACTH, prolaktin, büyüme hormonu ve adrenal streoid düzeylerinde artışa neden olmaktadır.

Beslenme ile İlgili Tahliller:

  • Biyokimya Testleri

Açlık- tokluk glukoz: Öğün öncesi ve öğün sonrası kan şekeri değerlerine bakılarak, diyabet hastalığı hakkında bilgi verir.

Ürik asit, Bilirubin, Kreatinin: Böbrek fonksiyon testleridir.

  • Lipid Testleri

Total kolesterol, Kötü kolesterol (LDL), İyi kolesterol (HDL), Trigliserid: Kandaki yağları gösterir.

  • Hematoloji Testleri

Demir, B12 vitamini, Hemoglobin, Hemogram: Bu bulgular demir eksikliği, kansızlık ve B12 vitamini düzeyleri ile ilgili sonuçları değerlendirir.

  • Enzimler

ALT, AST: Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğerde herhangi bir rahatsızlık olup olmadığı hakkında bilgi verir.

  • Elektrolitler

Sodyum, kalsiyum, magnezyum,  çinko, potasyum düzeyleri

  • Tiroid fonksiyon testleri

TSH, T3, T4: Tiroid fonksiyon testleri, tiroid bezinde herhangi bir bozukluk olup olmadığını gösterir. Ayrıca metabolizma durumu hakkında bilgi verir.

  • Hormon testleri

D3 vitamin düzeyi

İnsülin, kortizol: Bu hormon testleri, kilo vermeye engel bir durumun olup olmadığı hakkında bilgi verir.

Tiroid hormonu az çalışan ve insülin direnci olan kişiler kilo vermekte zorlanabilmektedir.

Hastalığa göre (diyabet , böbrek, gut  vs.) verilecek diyet farklıdır. Bu nedenle kan bulgularının doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir. Herhangi bir sağlık sorunu varsa diyetisyen de ona göre beslenme programı oluşturur.