Doğal Kaynağımız Olan Suya Sahip Çıkmalıyız

Türkiye’den yıllık temin edilen suyun ilk etapta içme - kullanma suyu olarak ikinci etapta ise sulama suyu olarak kullanılması ile mevcut su probleminin 50 yıl boyunca çözümlenmesi hedeflenmektedir. Günümüzde Kuzey Kıbrıs’ın tümünün içme suyu ihtiyacının karşılanması için, bağlantı yapılmamış mevcut veya yeni depolara ve/veya şebekelere bağlantı yapılması için yaklaşık 215 km bağlantı hattı, 2 adet depo ve 4 adet terfi merkezi projesi hazırlanıp uygulanması gerekmektedir.

KKTC Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Nazım Çavuşoğlu, 2 Mart 2017’de yaptığı basın açıklamasında, gelen suyun ihtiyaca göre ayarlanması mümkün olmadığından, borular döşenene kadar Türkiye'den gelen içme suyunun denize akacağını belirtmiştir. Güzelyurt bölgesindeki tarımsal sulama amaçlı talebin ise tüm Kuzey Kıbrıs’ın kentsel talebinin iki katından fazla olduğu bilindiği halde, sulama suyu iletim çalışmalarının yürütülmeyişi, bunun yerine bölgede halen daha şahıslara kuyu açma izinlerinin verilmesi, hükümetin doğal kaynakları koruma ve geliştirme mantığıyla hareket etmediğinin en temel göstergesidir. Sulama suyu talebini karşılamak için, sadece Türkiye’den gelen su değil, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen atık su arıtma tesislerinde elde edilen su da kullanılmalıdır.

Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) ve ilgili Bakanlık arasında imzalanan protokol uyarınca Türkiye’den gelen suyun sevk ve idaresinde görevlendirilmek üzere 2015 yılı Haziran ayında 15 kişilik teknik ekip kurulmuştur. KKTC’deki kara yapıları (Çamlıbel İçmesuyu Arıtma Tesisi, Güzelyalı ve Geçitköy Pompa İstasyonları) 7/24 vardiya mesai ve özveri ile bu ekip tarafından çalıştırılarak, su sevkinin sürekliliği sağlanmıştır. Ancak, bir yıllık geçiş dönemi boyunca, TC Devlet Su İşleri KKTC kara yapılarının özel bir firma tarafından işletilmesi için ihaleye çıkmış ve 2016 yılı Aralık ayında özel şirket işe başlatılmıştır. Özel şirketin gelmesi ile KKTC mühendis ve teknisyenlerinden oluşan 15 kişilik ekip tesislerden geri çekilmiştir. KTMMOB tarafından ince elenip sık dokunarak özenle seçilmiş, eğitimli, tecrübeli ve donanımlı ekip, sulama suyu iletimi, yağmur suyu ve atık su toplama hatlarının masterplan ve uygulama projesi geliştirme çalışmalarını yürütecek niteliktedir. 2016 yılı Mart ayında imzalanan Hükümetler arası Çerçeve Anlaşmasında bahsi geçen eksik kalan yatırımların projelendirmesinin hangi kurum/kuruluş tarafından hazırlanacağı, hazırlanacak projelerin hangi çevre ve doğal kaynaklar koruma stratejisi, hangi tarım politikası, hangi masterplan veya fizibilite çalışması dikkate alınarak önceliklendirilerek ve yapılacağı hususları gündeme getirilmemekte ve gerekli açıklama yapılmamaktadır.

Güzelyalı’da denize akan suya bakan ve Girne atık su arıtma tesisinden denize akan atık suya bakan aynı hükümettir. Hükümeti denize akan sulara seyirci kalmak yerine, yatırımlarla ilgili çalışma başlatmaya davet ederiz.

KTMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu