Yumurtalık rezervinin sona ermesiyle ortaya çıkan menopozun, 40 yaşından önce olması durumu erken menopoz olarak adlandırılır. Erken menopoz yaklaşık 15-29 yaşlarındaki 1000 kadından 1'inde, 30-39 yaşlarındaki 100 kadından 1'inde görülebilir. Menopoz döneminde yumurtalıkların salgıladığı östrojen hormonu bitmektedir. Yumurtalıklarda bu hormonun üretimi durduğunda ateş basması görülür, kemik erimeleri başlar, ciltte, genital bölgede ve idrar yapılan dış bölgede kuruluk oluşur. Tüm bunlar ortalama 10-15 yıl erken yaşandığı zaman etkileri daha dramatik olur.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nuri Ceydeli, erken menopozla ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:

Belirtileri nelerdir?

Erken menopoz iyi bir analizle kolayca anlaşılabiliyor. Erken menopozun 5 belirtisi şöyle sıralanabilir:

■ Psikolojik değişiklikler.

■ Uykusuzluk.

■ Ani terlemeler.

■ Odaklanamama.

■ Agresif tavırlar.

Ailedeki anne ya da ablanın menopoza girdikleri yaş, genetik yapı önemli. Araştırmalar da erken menopozun sebebinin yüzde 60'ının genetik olduğuna işaret ediyor. Ailesinde erken menopoz hikayesi olan herkesin gerekli tıbbi kontrolleri aksatmadan yaptırması oldukça önem arz ediyor. Erken menopozu tetikleyen diğer etkenler ise şöyle sıralanabilir.

■ Beslenme.

■ Sigara alışkanlığı (Örneğin, günde 20'den fazla sigara içen kadınların menopoz yaşı 1-2 yıl kadar öne çekilebiliyor).

■ Stres.

■ Ağır metabolik hastalıklar

■ Enfeksiyon hastalıkları.

■ Kemoterapi ve radyoterapi tedavileri.

Anneliği düşünüyorsanız…

Ailesinde erken menopoz olanlara adetin 3. günü yapılan hormon testi ve ultrason muayenesiyle teşhis konabilir. Menopoza girmeden, yani kadının bütün yumurtaları bitip de adetten kesilmeden önce yapılan hormon testleri yaklaşan tehlikeyi gösterir. Erken veya normal menopozu geciktirmek mümkün değildir, ama hormon takviyesi yapılarak adetlerin devamı ve menopoz sıkıntıları giderilir. Erken menopozun gerçek tehlikesi, artık yumurta üretilemediği için gebe kalamamaktır. Bunun çözümü yoktur. Amaç, hormon testleriyle tanıyı erken koyup çocuk sahibi olmayı hızlandırmaktır. Eğer bu mümkün değilse, kalan az sayıdaki yumurta dondurulup saklanabilir.

BU ÖNERİLERİ ÖNEMSEYİN

İşte kadınları menopozun olumsuz etkilerinden koruyan hayat tarzı önerileri:

■ Haftada en az 3 gün spor yapmaya gayret edin. Gün içinde hareketli olun, örneğin asansör kullanmak yerine merdiven kullanmayı tercih edin.

■ Vücut kitle indeksinizi hesaplayın. Ne çok zayıf ne de kilolu olun.

■ Zararlı kimyasal maddelerden uzak durun.

■ Stresten kaçının, stresi iyi yönetin.

■ Sigara kullanmayın. Pasif içicilikten uzak durun.

■ Balık, ceviz, fındık, brokoli, domates, biber, havuç, üzüm, çilek gibi yüksek antioksidan besinler tüketin.

■ Kalsiyumu yüksek gıdalar tüketin. Günde 200 ml. süt, yoğurt veya dondurma yiyin.

■ Bol bol güneşlenin ve D vitamini deponuzu dolu tutun.