Exxon Mobil-Qatar Petroleum tarafından, tek yanlı olarak ilan edilen Rum “Münhasır Ekonomik Bölgesi (MEB)” içerisindeki 10’uncu parselde yer alan “Glafkos” hedefinde yapılan sondajda, değeri yaklaşık 35 milyar doları bulan bir yatak bulunduğu açıklandı.
Fileleftheros gazetesi “35 Milyar Dolarlık Yatak- Amerikan Enerji Devi 20 Yıl Kıbrıs’ta Kalıyor ve Diğer Parsellere de Yayılıyor- Kıbrıs MEB’inde Önümüzdeki 17 Ay İçerisinde 7 Sondaj- Terminalle İlgili Planlar Çekmeceden Çıkıyor” başlıklarıyla manşetten yer verdiği haberinde, Exxon Mobil-Qatar Petroleum’un resmi ön tahminlerine göre “Glafkos” hedefinin içeriğinin, tahmini değer olarak 30-40 milyar dolar ve 5,5-8 trilyon ayak küp (tcf) (veya 155-230 milyar metreküp); güvenilir bir ortalamayla da 6,2 tcf olduğunu yazdı.
“Kıbrıs’ın” önümüzdeki yıllarda artacak olan elektrik üretimiyle ilgili ihtiyaçları göz önüne alındığında, bu yatağın önümüzdeki 200 yıl için adanın ihtiyaçlarını karşılayabileceğini kaydeden gazete, bunun son iki yıldır dünya çapında keşfedilen üçüncü büyük yatak, son 12 aydır ise dünyada keşfedilen en büyük ikinci yatak olduğuna vurgu yaptı.
Haberde, Exxon Mobil şirketinin en az 20 yıl daha Kıbrıs’ta kalacağına, öte yandan dolaylı fakat net olarak, “Glafkos” hedefinin ise sözde Rum MEB’ini artık ABD’nin güçlü ekonomik ve jeopolitik çıkarlarıyla bağladığına da işaret edildi.
Gazete iç sayfadan geniş yer ayırdığı haberinde ise, Rum Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis’in Exxon Mobil Başkan Yardımcısı Tristan Aspray’la dün birlikte yaptıkları açıklamada, bunun sözde Rum MEB’inde bugüne kadar yapılan en büyük keşif ve resmi bilgiler temelinde de, son iki yıldır dünya çapındaki en büyük keşiflerden biri olduğunu söylediğine işaret etti.
Gayri resmi bilgilere göre, yataktaki miktarların 4,4-9 trilyon ayak küp arasında olduğu, öte yandan 12-18 ay içerisinde gerçekleştirilmesi beklenen teyit sondajının ardından ise, bu miktarların artmasına dair yüksek olasılıklar bulunduğuna işaret edildi.
Exxon Mobil-Qatar Petroleum’un, Rum Yönetimiyle olan sözleşmesinden doğan yükümlülükleri temelinde, resmi olarak, teyit sondajını yapıp yapmayacağına dair kararı 30 gün içerisinde alması gerektiği, 120 gün içerisinde ise Rum hükümetini teyit sondajını gerçekleştireceği zaman konusunda bilgilendirmesi gerektiği de ifade edildi.
Tüm olguların bunun 2019 yılı sonu ile 2020 yılı sonu arasında gerçekleştirileceğini gösterdiğini belirten gazete, edinilen bilgilerin, “Glafkos” yatağındaki teyit sondajının ne zaman gerçekleştirileceğine dair belirleyici unsurun, 10’uncu parsel içerisindeki başka bir önemli hedefte yapılacak olan bir sonraki sondajın belirlenmesi olduğunu kaydetti.
Yatağın resmen ilan edilmesinin, Exxon Mobil şirketinin de en azından 20 yıllık bir dönem için “Kıbrıs’ta” kalmasına yol açtığı belirtilen haberde, dünya çapında bir yatak tespit edilmesinden cesaretlenen ExxonMobil liderliğinin, bölgedeki çalışmalarını yatırımlara da yayma konusunda oldukça hazır olduğuna da atıfta bulunuldu.
Bunun “Kıbrıs’ta” bir doğal gaz sıvılaştırma terminalinin artık pratik operasyonel planlara girdiği anlamına geldiğini kaydeden gazete, 10’uncu parselde gerçekleştirilecek bir sonraki sondajlar konusunda ise, “eldeki verilerin” Exxon Mobil tarafından olası sondajlar için 5’ten fazla olası hedef tespit edildiği yönünde olduğunu haber verdi.
Stena Icemax sondaj gemisi tarafından, yatak içerisinde düne kadar analiz edilen “Glafkos” yatağıyla ilgili jeolojik verilerin, sondajların önceliğine dair olguları değiştirdiğini de kaydeden gazete, şu ana kadar “Delfini” jeolojik tipindeki yataklar öncelik sahibiyken ve “Glafkos” tipindekiler ikinci sıradayken, artık önceliklerin değiştiğine işaret etti.
Exxon Mobil’in ilgisi ve dikkatini sözde Rum MEB’indeki diğer bölgelere de genişletmesiyle ilgili olarak ise (ki ExxonMobil başkanı bunu dün kamuoyu önünde de teyit etti), “eldeki bilgilerin”, Exxon Mobil şirketinin hâlihazırda Norveçli PGS şirketinden birkaç milyona 12’inci parselle ilgili bütün sismografik verileri aldığı yönünde olduğu belirtildi.
12’inci parselin, “Afrodit” yatağı alanı haricinde Rum Yönetimine iade edildiğini ve kullanılabilir durumda olduğunu anımsatan gazete, “eldeki bilgilerin” Exxon Mobil’in 11’inci parsele de ciddi gözle baktığı yönünde olduğunu bildirdi.
“LNG TERMİNALİYLE İLGİLİ PLANLAR ÇEKMECEDEN ÇIKIYOR”
Gazete, bu ara başlıkla yayımladığı haberinde ise, en baştan bu yana stratejik hedeflerinin Kıbrıs’ta bir doğal gaz sıvılaştırma terminali meydana getirilmesi olduğunu söyleyen ExxonMobil-Qatar Petroleum tarafından “Glafkos” yatağının keşfedilmesinin, terminalle ilgili planları çekmeceden çıkardığı yorumunu yaptı.
“Glafkos” yatağındaki miktarların bu gidişata yönelik iyi bir temel oluşturduğunu yazan gazete, gereken minimum miktarların ise (5-10 trilyon ayak küp), üç gidişata yönelik aranacağının görüldüğünü; bunlardan birincisinin ExxonMobil’in 10’uncu parsel içerisindeki yeni keşfi veya keşifleri, ikincisinin TOTAL-ENI’nin yapmayı planladığı sondajlardaki olası keşifleri, üçüncü gidişatın ise İsrail’in “Leviathan” yatağından Kıbrıs’taki sıvılaştırma terminaline doğal gaz taşınması için bir ilgi ve anlaşma olması olduğuna işaret etti.
“ÖNÜMÜZDEKİ 17 AY İÇERİSİNDE 7 SONDAJ”
Gazete, bu ara başlıkla yayımladığı haberinde ise, tek yanlı olarak ilan edilen Rum MEB’indeki bir sonraki sondajın önümüzdeki Kasım ayında başlamasının beklendiğini ve 2020 yılı sonuna kadar, ikisi ExxonMobil-Qatar Petroleum, beşi de TOTAL-ENI tarafından olmak üzere en az yedi sondaj yapılmasının programlandığını haber verdi.
Bir sonraki sondaja, önümüzdeki Kasım ayında Total-Eni şirketler grubu tarafından başlanmasının beklendiğini ve bunun muhtemelen “Kalipso” yatağındaki teyit sondajından ibaret olacağını kaydeden gazete, Total-Eni tarafından 2020 yılı sonuna kadar yapılacak beş sondajın 3, 6, 7, 8 ve 11 numaralı parsellerle ilgili planlandığını belirtti.
Exxon Mobil-Qatar Petroleum tarafından ise, aynı zaman zarfı içerisinde iki sondaj beklendiğini yazan gazete, birincisinin “Glafkos” yatağındaki teyit sondajı, diğerinin ise 10’uncu parselde tespit edilen hedeflerden biri olacağını ifade etti.
LAKKOTRİPİS: “BUGÜN KIBRIS CUMHURİYETİ İÇİN İYİ BİR GÜN”
Habere göre, Rum Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis ise dün yaptığı açıklamada, açıkladıkları sonuçların tek yanlı olarak ilan edilen Rum MEB’inin sahip olduğu potansiyeli kanıtladığını, çünkü bunun yalnızca büyük bir keşif değil, mükemmel kalitede bir rezervden ibaret olduğunu ileri sürdü.
Bunun hem Rum kesiminin rezervlerine, hem de Avrupa Birliği’nin yerli yataklarına ekleneceğini ve ülkenin AB’nin enerji ikmalinde, alternatif bir kaynak olarak rolüne işaret edeceğini ifade eden Lakkotripis, dünkü açıklamasında “bugün Kıbrıs için iyi bir gün” ifadesini de kullandı.
Exxon Mobil Başkan Yardımcısı Tristan Aspray da açıklamasında, sondajın sonuçlarının kendilerini oldukça cesaretlendirdiğini söyleyerek, şirketin, yatağın ticari potansiyelini tam anlamıyla belirlemek, aynı zamanda 10’uncu parselde daha fazla araştırma sondajı yapıp yapmayacağına karar vermek için, iki sondajdan da topladığı verileri önümüzdeki aylarda analiz edeceğini ifade etti.
Aspray, Exxon Mobil’in yeni araştırma faaliyetleriyle ilgili bir sonraki hareketlerinin, muhtemelen 2020 yılı içerisinde gerçekleştirilebileceğini de kaydetti.
“Kıbrıs MEB’i gibi bölgelerde, iki sondajın akabinde büyük bir keşif yapılmasının, çok iyi bir başarı olduğunu da” ifade eden Aspray, bu tarz bölgelerde, geniş başarı ortalamasının 3 sondajda 1 veya 4 sondajda 1 başarı olduğunu izah etti.
“Aspray’ın dolaylı fakat net olarak, ExxonMobil’in Kıbrıs MEB’indeki ek araştırma parselleriyle ilgili ilgi ve hareketlerini teyit ettiğini” de kaydeden gazete, Aspray’ın “araştırmalarımızı 10’uncu parselle sınırlandırmıyoruz; Doğu Akdeniz’in tamamı ve Kıbrıs’ın deniz bölgesindeki diğer fırsatlarla da ilgileniyoruz” şeklindeki sözlerine de yer verdi.
Rum Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis ise, bu yataklarla birlikte masaya LNG terminali konusunun gelip gelmediği konusundaki bir soruya “konuyu artık daha bütünsel bir şekilde görmeleri için, kendilerinin bunun iyi bir temel olduğunu düşündükleri” yanıtını verdi.
Tabi ki daha fazla miktarlara ihtiyaç olacağını ifade eden Lakkotripis, ancak bu keşfin ortaya, üzerinde çalışabilecekleri bir temel koyduğunu vurguladı.
ExxonMobil Başkan Yardımcısı Aspray ise, yatağın geliştirilmesine yönelik yolculuğun henüz başında olunduğunu belirterek, yatağın geliştirilmesi planı süreci başlamadan önce, sonuçların önümüzdeki aylarda analiz edilmesi gerektiğini ifade etti.
Aspray “genellikle deniz parsellerinden çıkan miktarlarla çalışmakta olan terminallerin, muhtemelen bir yataktan daha fazla olan miktarlara gereksinim duyacağını” da kaydetti.
Kendi parsellerinde daha fazla keşifler yapılmasına dair perspektifler olduğu gibi diğer parsellerde de bulunduğunu ve bundan ötürü yatağın perspektifin belirlemelerinin henüz erken olduğunu ifade eden Aspray, yeterli miktarlar keşfedilmesi halinde, tercih edilen seçeneğin terminalin desteklenmesi için doğal gazın karaya taşınması olacağını ifade etti.
Aspray bunun gelecek için bir seçenek olduğunu, bunu göz ardı etmediklerini ve gelecek için bir olasılık olarak kaldığını belirtti.
Aspray sıvılaştırma terminallerinin bugün muhtemelen 10 tcf’nin üzerinde veya belki de 15 tcf’lik miktarlarla çalıştıklarını da kaydetti.
Bölgedeki durum ve Türkiye’nin sebep olduğu ileri sürülen gerginlikler konusunda ise Aspray “en baştan bu yana bölgedeki jeopolitik gerilimleri bildiklerini ve bunun yeni olmadığını” ifade etti. Aspray “10’uncu parselin ihtilaflı deniz bölgesinde bulunmadığını” da sözlerine ekledi.
Gazete, Rum siyasi partilerin tümünün “Glafkos” yatağındaki keşiften memnuniyet duyan açıklamalar yaptıklarını da ekledi.
GAZETE BAŞLIKLARI
Diğer gazeteler de habere manşetlerinden ve geniş şekilde yer verdiler.
Politis: “Olası Gelirler 35 Milyar Dolar, Faydalar ise Çok Fazla- Ekstra Perspektiflere Sahip Yatak- Hükümet Miktarlar Konusunda Memnun ve Gelecek Konusunda İyimser- ExxonMobil: Büyük Bir Yolculuğun Henüz Başı…- Şirketin Arayışlarını Kıbrıs MEB’indeki Diğer Parsellere de Yayma Konusundaki Niyeti Net”
Alithia: “Glafkos Cömert- ExxonMobil-Qatar Petroleum’un Sondajı 5-8 Trilyon Ayak Küplük Bir Yatak Keşfetti- 10’uncu Parseldeki Sondajdan Beklediğimiz İyi Haberler Geldi- Glafkos 5-8 Trilyon Ayak Küplük Yatak Gizliyor”
Haravgi: “ Doğal Gaz Sıvılaştırma Terminali İçin Yeni Potansiyel- Glafkos 200 Yıllık Elektrik İhtiyacına Denk”