Beyne giden büyük damarların ya da beyin içindeki kılcal damarlarının tıkanması veya kanaması sonucu gelişen inme (felç) son 20 yıla kadar Dünya Sağlık Örgütü listesinde ölüm nedenleri arasında üçüncü sıradaydı. Tıp alanındaki hızlı gelişmeler sayesinde günümüzde tedavi edilebilir bir hastalık durumuna geldi. Ancak tedavinin başarılı olması için zamanında harekete geçmek şart…
BU SİNYALLERE DİKKAT!
İnmenin çok da kolay fark edilmeyen ama fark edilmesi gerekip, bir an önce hastanın doktora götürülmesi gereken belirtileri vardır. İnme dediğimizde aklımızdan çıkarmamamız gereken, bu olayın ani olmasıdır, yakınmaların bir anda ortaya çıkmasıdır. Işte dikkate alınması gereken ilk belirtiler…
1-En sık rastlanılan belirti vücudun yarısında güçsüzlük ve uyuşma; kolunu bacağını kaldıramama, hissizlik şikayetleridir. Eğer bu durum aniden ortaya çıkmışsa ya beyni besleyen bir damar tıkanmıştır ya da daha az olasılıkla beyinde bir kanama ortaya çıkmıştır.
2-İkinci sık rastlanılan şikayet hastanın konuşmada zorluk çekmesidir. Hastada ya kelimeler anlaşılmaz bir şekilde ağızdan çıkar ya da doğru kelime çıksa bile telaffuzda zorluk, dilin dönmemesi, peltek konuşma olabilir. Ayrıca, inme geçiren kişi karşıdaki kişinin söylediklerini anlamakta da zorlanır. Bu şikayetler olduğunda beynin sol tarafından bir inme geçiriliyor olabilir, çünkü konuşma merkezimiz beynimizin sol tarafındadır.
3- Hastalarda ani baş dönmesi, çift görme ve dengesizlik görülebilir. Beynin arka bölgesi beyin sapı inme nedeniyle etkilendiğinde, aniden hastada baş dönmesi, nesneleri çift görme veya yürürken dengeyi kaybetme belirtileri olur. Bu baş dönmesi, oturduğumuz yerden ani kalkarken yaşanılan baş dönmesi değildir. Daha önce yaşanmayan şekilde ani ve şiddetli olur.
4- Bulantı ve kusma, baş dönmesi ve dengesizliğe çok sık eşlik eden bir durumdur. Bir kişi aniden dengesizleşir ve kusmaya başlarsa, özellikle de fışkırır tarzda yoğun bir kusma varsa, bir mide sorunu yerine önce inme akla gelmelidir.
5- Baş ağrısı, özellikle “hayatımın en şiddetli baş ağrısı, sanki beynimde bir bomba patlıyor” şeklinde tanımlanan baş ağrılarında inmeyi akla getirmek gerekir. Zira şiddetli tipte ani baş ağrısı inmenin belirtisi olabilir. Hatta özel tipte bir beyin felcini, beyinde anevrizma denilen baloncuğun patlamasını hatırlatır.
İKİ HAYATİ UYARI
İnmenin sebebi beyin kanaması da olabilir, damar tıkanıklığı da… Kendi başımıza kan sulandırıcı bir ilaç almamalıyız, çünkü kanamayı kötüleştirebiliriz. Önce ne tür bir inme geçirildiğini doktorların belirlemesi gerekir. Ayrıca, ani inme durumunda tansiyon ilacından da sakınmak gerekir. İnme en sık yüksek tansiyon olanlarda gelişir ama inme geçirilirken tansiyonun düşürülmeye çalışılması, beyne giden kanı daha da azaltır.
ALTIN SAATLERİ KAÇIRMAYIN
5 önemli belirtide, zaman kaybetmeden ambulans çağırılmalıdır. Acil ambulans hizmetleri inme hastalarına müdahale edebilecek en yakın inme merkezlerini ayrıntılı bilirler, bu nedenle kendi aracınızla değil acil ambulans ile hastaneye ulaşmak en doğru yoldur. Felç başlangıcından sonraki 4.5 saat içinde acil tedavi çok önemlidir. Çalışmalara göre bu tedavi sayesinde üç hastadan biri, inme hasarından kurtulup tamamen iyileşebilir.