Fransa'da 1 Ocak'tan itibaren vatandaşların gıda ve bitki atıklarını kompost etmesi zorunlu oldu.
Belediyeler, Fransa'nın 2 milyar euroluk Yeşil Fon desteğiyle vatandaşlara sebze kabukları ve son kullanma tarihi geçmiş yiyecekler gibi biyolojik atıkları ayırmaları için yardımcı oluyor.
Organik atıkların belediyenin dağıttığı plastik çöplerde ya da toplama noktalarında biriktirilmesi gerekiyor. Yerel yönetimlerin topladığı kompost kimyasal gübre yerine kullanılacak veya biyogaza dönüştürülecek.
Tesisler yaygınlaşana kadar para cezası uygulanmayacak ve gelecekte daha katı kurallar getirilip getirilmeyeceği henüz belli değil. Karardan önce, sadece yılda beş tondan fazla organik atık üretenlerin çöplerini ayırması gerekiyordu.
Evsel atıkların üçte biri biyolojik
Evsel atıkların neredeyse üçte birini oluşturan gıda ve bahçe atıkları, diğer çöplerle karıştığında düzenli depolama alanlarında veya yakma fırınlarında metan ve karbondioksit gibi sera gazları üretiyor.
Avrupa Komisyonuna göre gıda atıkları, AB'nin gıda endüstrisinin ürettiği toplam emisyonlarının yaklaşık yüzde 16'sından sorumlu. Birleşmiş Milletler ise gıda israfı ve kaybının küresel emisyonların yaklaşık yüzde 8'ini oluşturduğunu söylüyor.
Organik atıklar ayrıca kağıt, plastik ve cam gibi geri dönüşüme gönderilecek ambalajları da kirletebilir.
Zero Waste Europe adlı STK'ya göre, 2018 yılında AB'nin toplam biyolojik atığının sadece yüzde 34'ü toplandı ve 40 milyon ton potansiyel gübre kullanılmadan atıldı.
Diğer Avrupa ülkelerinde biyolojik atığın ayrılması zorunlu mu?
Avrupa'da bu yıldan itibaren biyolojik atıkların ayrılması AB direktifine dayanıyor ama zorunlu hedef konulmadı.
Birçok Avrupa ülkesinde organik atıkların geri dönüştürülmesi belediyelerin yetki alanında.
İtalya'nın Milano kenti 2014 yılından bu yana konutlarda gıda atığı toplama programı yürütüyor. Programın başında evlere özel çöp kutuları ve kompost için torbalar verildi.
Biyolojik atıkların yakılması yasağı ya da vergilendirilmesi gibi benzer programlar Avrupa'nın dört bir yanında teşvik edildi. Avusturya, Hollanda ve Belçika'da ayrı çöp kutuları ve evde toplanan kompost yaygın durumda.
Birleşik Krallık 2023 yılında gıda atığı toplama uygulamasını başlatmayı planladığını duyurdu. Katılımın gönüllü olmasına rağmen, Galler'de ve iş yerlerinde yaygın.
Biyolojik atık nasıl ayrılır?
İdeal olarak, organik maddeler de dahil olmak üzere tüm atıkların asgari düzeyde tutulması öneriliyor.
Bu dikkatli bir yemek planlamasıyla sağlanabilir. Yiyecekleri son kullanma tarihleri geçmeden tüketmek, dondurmak veya muhafaza etmek ve bir malzemenin tümünü kullanmak da israfı azaltmaya yardımcı olabilir. Bazı gıda atıkları hayvan yemine bile dönüştürülebilir.
Saklanamayan ya da yeniden değerlendirilemeyen gıda atıkları kompost haline getirilmeli ya da toplanmak üzere ayrılmalıdır.
Bu atıklara yenmemiş gıda, unlu mamuller, süt ürünleri, yumurta kabukları, meyve ve sebze kabukları, küflenmiş yiyecekler, evcil hayvan yiyecekleri, çiğ ya da pişmiş et ve balık, kemikler, çay ve kahve telvesi dahil.
Sıvılar, gıda dışı ürünler ve ambalajlar biyolojik atık kutularına atılmamalıdır.