7 sezon, 67 bölüm ve internette dolanan tonlarca teori sonrası, o gün geldi. Game of Thrones (Taht Oyunları) son sezonu ile ekranlara veda edecek.
Dizi boyunca çok sayıda ana karakterin vahşice öldürüldüğüne şahit olduğumuz üzere, daha kimler kanlı bir cinayete kurban gider bilmiyoruz.
"Tahta kim çıkacak?" sorusu da kafalarımızı meşgul etmiyor değil.
Dünyanın en büyük televizyon dizisi, yalnız oyuncularını, yaratıcılarını ve sahne arkasındaki ekibi değil, doğduğu toprakları- Kuzey İrlanda'yı da dönüştürdü.
Biz Westeros'a son kez dönmeye hazırlanırken, son sezonun ilk bölümü ABD'de 14 Nisan Pazar günü yayınlanacak.
Türkiye'de ise Digiturk'ün beIN SERIES SCI-FI kanalı, ilk bölümü Pazartesi 04:00'te yayınlayacak.
BBC News, dizinin Kuzey İrlanda'da günlük hayatı, aynı zamanda dizi ve film sektörünü nasıl dönüştürdüğünü araştırdı.
Dizide yıllarını geçiren, bazıları figüran ya da asistan olarak başlayıp son sezona dek gelen çalışanlar, Yedi Krallık'ın perde arkasını anlattı.
"Ben o çarkı durdurmayacağım. O çarkı bozacağım."
Daenerys Targaryen
Dark Hedges, 18. yüzyıldan kalma, birbirine geçmiş kayın ağaçları ile taninan tarihi bir yol. Gizemli ve karanlık havası ve bahara rağmen kış soğuğu üfleyen rüzgarıyla, adeta her yerinden Game of Thrones ruhu akan bir doğa harikası.
County Antrim bölgesindeki bu ağaçlıklı yol, eskiden yerel halk dışında bilinmeyen bir köşeydi.
Dizinin 2. sezonunun ikinci bölümü "Kingsroad"un (Kralyolu) finalinde yarattığı etki ile hafızalarımıza kazındı. Ardından buraya turist akını başladı.
Dark Hedges'in geçirdiği değişim rüzgarı, Ciaran Colton gibi burada yaşayan birçok insanın yaşamlarını da değiştirdi.
Game of Thrones'un öncesinde Colton, kendi halinde yaşamını sürdüren bir barmendi. 2008 yılında dizi seti buraya kurulduğunda 24 yaşındaydı, üniversiteyi bırakmıştı ve ne yapacağını bilmiyordu.
Bugünse Colton, film endüstrisinde tam zamanlı olarak çalışan bir yönetmen yardımcısı.
Dark Hedges'de fotoğrafı çekilirken, bakışlar ona kilitleniyor. Yabancı turistler, "Acaba dizinin karakterlerinden biri mi?" diye merak edercesine durup onu izliyor, video çekiyor.
Dizi, kariyeri için bir dönüm noktası olmuş.
O dönem bir müzik grubunda çalan Colton, önce bir Hollywood filmi için uzun saçlı ve sakallı oyuncular arandığına dair bir ilan görmüş. Gişede tutmayan komedi-fantazi türü 'Your Higness' (Majesteleri) filminde oynaması , HBO'nun efsane dizisi öncesi onun için bir prova olmuş.
Your Highness'tan sonra da Game of Thrones'un pilot çekimlerinde önce Ned Stark'ı oynayan Sean Bean'in yardımcısı olarak çalışmış, sonra da dizinin üçüncü yardımcı yönetmeni koltuğuna oturmuş.
Dizinin yaratıcıları David Benioff ve D.B. Weiss'in doğrudan altında çalışan, ekibin emektar isimlerinden birine dönüşen Colton, final sezonunun çekimlerinde yine kamera arkasında yer almış.
Dark Hedges'ın ürkütücü atmosferinde konuştuğumuz bu adam, aslında tam bir spoiler bombası. Herhalde dizinin takipçileri finalde ne olacağını söylemesi için ona tonla para verirdi.
Colton ise ser verip sır vermiyor, konuyu değiştirmekle yetiniyor.
Film endüstrisinde çalıştığı 10 yıldan sonra, 34 yaşındaki Colton, nişanlısı Gemma ve iki çocuğuyla, güzel bir evde yaşıyor. Hatta yattıkları yatağı onlara, dolaylı olarak da olsa, ejderhaların annesi Daenerys Targaryen'i oynayan Emilia Clarke almış.
"Aslında bize bir hediye çeki verdi, biz de bir yatak aldık" diyor gülerek:
"İşim gereği, sete gelen oyuncuların arabalarından iner inmez gördüğü ilk kişi bendim. Onları gitmeleri gereken yere yönlendiriyorum, bazen de aileleri, günlük hayatlarıyla ilgili sohbet ediyorum. Çok tuhaf bir şey."
Taht Oyunları, her şeyi değiştirir
Televizyon dünyası bundan sonra aynı olmayacak, o kesin.
Dizi 70 saatten uzun süren hikayeler anlatırken, en iyi drama yapımlarının, gişe rekorları kıran filmlerin kalitesini de tutturdu.
170 ülkede yayınlanan dizinin bir önceki sezonu, kaçak olarak bir milyardan fazla kez internetten indirilmiş, 50'ye yakın da Emmy ödülü almıştı.
Dizinin yaratıcıları David Benioff ve D.B. Weiss, finalden sonra yeni Star Wars filminin senaryosunu yazacak.
Kit Harrington ve Emilia Clarke gibi diziden önce kimsenin tanımadığı oyuncular ise, birer süperstara dönüştü ve bir sonraki duraklarının ne olacağı merakla bekleniyor.
Game of Thrones etkisi, tahmin ettiğimizden de büyük.
Dizi sonrası birçok insan yeni doğan çocuklarına ana karakterlere ithafen Arya, Khaleesi ve Daenerys gibi isimler verdi.
Time Dergisi'ne göre, dizinin bir kült yapıta dönüşmesi sonrası, ABD'de çok sayıda üniversitede Ortaçağ tarihi dersleri için yoğun talep başladı.
Kuzey İrlanda, dizinin başladığı yıllarda uzun süren bir ekonomik krizin ilk sancılarını çekiyordu. Birleşik Krallık'ta kendini en zor toparlayan da, derin bir resesyondan geçen Kuzey İrlanda oldu.
Buradaki film endüstrisi küçüktü ve dünyada tanınmıyordu. Altyapı, eğitim ve tecrübe gibi eksiklikler de vardı.
Kuzey İrlanda'da sektörün gelişmesi için çabalayan North Ireland Screen'in başkanı Richard Williams, defalarca Los Angeles'a gidip yapımları buraya çekmeye çalıştıklarını söylüyor.
,
Richard WilliamsBir gün Los Angeles'ta bir toplantıdan çıktık ve harika geçtiğini düşündük. Sonra anladık ki, bizi Yeni Zelanda ile karıştırmışlar."
Sonunda HBO, pilot bölümü çekmek için hem ucuz, hem de İngiltere havasını iyi yansıtacak mekanlar araştırmaya başlamış. Kanada'dan Doğu Avrupa'ya her yere
ekip yollamışlar.
Dizinin yaratımından son güne kadar her anında çalışan HBO'nun yöneticilerinden Janet Graham-Borba, "Kuzey İrlanda'ya geldiğimizde mükemmelin de ötesinde bir mekan olacağını düşündük. David ve Dan (dizinin yaratıcıları) üniversiteyi Dublin'de okudukları için İrlanda'yı zaten biliyorlardı ve dış mekanlar için yapabilecekleri şeyler, onları çok heyecanlandırmıştı" diyor.
HBO'nun yapımlardan sorumlu başkan yardımcısı Jay Roewe ise şöyle devam ediyor:
"Kuzey İrlanda'da çok fazla film çekilmemiş olması nedeniyle, dünyanın bilinmeyen yerlerini de gösterme fırsatımız olacağını da hissettik. Özellikle böyle bir hikayeyi anlatırken, hem yeni olacak, hem de yaratıcılık anlamında bize yardım edecekti."
Richard Williams, İrlanda hükümetinin dizinin pilot çekimleri öncesi büyük riskler alarak dev yatırımlar yapılmasına izin verdiğini söylüyor. "Bu tam bir kumardı" diyen Williams, sözlerini şöyle sürdürüyor.
"Ancak o dönem standart televizyon kanalları bile yalnızca 10 pilottan birini ekrana getirmeyi başarabiliyordu. HBO işin içindeyse, ihtimaller daha güçlüydü. "
Game of Thrones kadar iddialı bir yapım için yüzlerce kişilik bir ekip gerekliydi. Üstelik çekimlerin yapıldığı yer, endüstrinin en deneyimli isimlerinin çalıştığı bir yer de değildi.
Buna rağmen geçtiğimiz 10 yıl ve sekiz sezon boyunca, dizide bir gün bile çalışmamış olanlar dahil yerel halkın Westeros'un yaratılmasında büyük rolü olduğu söylenebilir.
Game of Thrones ilk sezonuna başladığında, Stephanie McCutcheon Manchester'da yaşıyordu. Buraya gelme sebebi olan televizyon ve film dünyasında kurgucu olarak çalışma hayallerinin suya düşüceğini düşünüyordu. İki hafta içinde iki kez hırsızlar tarafından soyulunca, artık kenti terk etmeye ve evine, Belfast'a dönmeye karar verdi.
Döndüğünde eski bir çalışma arkadaşı işe ihtiyacı olup olmadığını sorunca, hayatı değişti. Arkadaşı Stephanie'ye, "Belfast, göğüsler, ejderhalar ve kılıçlar" olarak nitelediği bir dizinin, kostüm sorumlusu aradığını söylemişti.
Bir gün, bir hafta, bir ay derken, iki sezon boyunca dizinin kostüm bölümünde çalışırken kendini buldu. Sadece Belfast değil bütün Kuzey İrlanda'da kumaş, malzeme, ufak tefek ne varsa aradı. Setten sete koştu ve sektörde çalışan herkesin bildiği 'ne zaman konuşup ne zaman susacağını bil' kuralını öğrendi.
"Onlara en baştan dürüstçe kostüm sorumlusu olarak çalışmaya devam etmek istemediğimi söyledim. Kovulmaktan korkuyordum ama dürüstlük işe yaradı. "
Bir gün ona acilen Cersei Lannister'ın kimonosunu ütülemesi söylendi. Ödü kopmuştu:
"Çok başarılı olamadım ama hep böyle anlarla karşılaşıyorduk. Aniden rastgele bir iş yapmamız isteniyordu."
Daha sonraki günlerde 1. sezonun herkesi şoka sokan sahnesinde haberdar oldu:
"Setten kostümleri almaya gittiğimde Ned Stark'ın kostümünün 'ölüler askısında' olduğunu gördüm. Kendi kendime, 'O dizinin başrolü değil miydi?' diye düşündüm. Dizinin iyi gitmediği endişesine kapıldım."
Ancak kameralar durmadı. Stephanie de üçüncü sezonda yedek olarak yapım sonrası ekibine katıldı ve kurgu koltuğuna bir adım daha yaklaştı. Ancak işi son derece stresliydi. Setten montaja gün içinde çekilen parçaları, ilk baskıları yetiştirmesi gerekiyordu.
Sana söylemiyorlar ama film negatifleri sende oluyor. Bir trafik kazası geçirsen, ilk düşündüğün şu olurdu: 'onlar mı daha değerli, yoksa ben mi?' "
- sezona geldiğinde kurgu asistanı olarak çalışmaya başlayan Stephanie, Game of Thrones sayesinde Belfast'ta çekilen birçok film ve dizide çalışma fırsatı buldu.
Sam Donaghy-Bell, Game of Thrones'un setini 10 yıldır evi belledi ama diziyi bir kere bile izlemedi.
Dizinin yıldızlarını ya da hikayenin geleceğini sorsanız, yanıt vermez. Ancak kamera ve teknolojiyle ilgili bir soru sorarsanız, hızla yanıt gelir.
Bir gün George Lucas (Star Wars serisinin yaratıcısı) sete ziyarete geldi. Herkes çıldırmış gibiydi. Ben ise, 'Ya anladık, Star Wars'u çekti ama şu yeni lense bir baksanıza" diyordum'."
Sam, televizyon yapımcısı annesi ve babasının da etkisiyle küçük yaşlarda setlere adım atmış, canlı yayınlarda asistanlık yapmış, merdivenin basamaklarını hızla tırmanmış.
tırmanıp kanallara inmekten ve sahneleri çeken olmaktan mutlu.
Sam için, sette iyi geçen bir gün demek, örneğin 50 atın bir savaş sahnesi için hazır olması demek.
"55 gece üst üste çekim yaptığımızı hatırlıyorum. Bazı geceler hava eksi 12 dereceye kadar düşüyordu."
O soğukta çalışmak, kötü bir anı olarak hafızana kazınıyor çünkü kameralar dahi duruyor, bataryalar tükeniyor. Yine de film dünyasında çalışan bir kişinin başına gelebilecek en harika deneyimlerden biriydi."
Ingrid Houwers 20 yıldır hayvan postu dolduruyor. 2006'da Hollanda'dan Kuzey İrlanda'ya taşındığında yanındaki kutuda bir grup ölü kuş olması, havalimanında ufak bir karmaşa yaratmış.
Yani Game of Thrones'un adını geçirmesek dahi, Houwers'ın yaşamı fazlasıyla ilginç.
Kendisinin dizideki 'direwolf'ları andıran Cody adında bir Northern İnuit cinsi kurt ile yaşadığını da belirtelim.
Sanırım dizi ekibinin benden ilk istediği şey, at toynağından yapılma kapı tokmağıydı."
Ingrid iş ahlakı gereği sadece doğal sebeplerle ölmüş ya da hastalık kontrolü nedeniyle öldürülmüş olan hayvanlarla çalışıyor.
Birinci sezondan beri hayvan derileri, parçaları ve tamamen doldurulmuş hayvanları setlere getiriyor.
Kürklerden yatak örtüleri ve kostümlere pek çok konuda ondan yardım isteniyor.
George RR Martin'in çok satan efsanevi romanları izleyiciye sunulurken detaylara azami dikkat etmek çok önemli.
HBO'dan Janet Graham-Borba, felsefelerini şöyle açıklıyor:
“Ateşe inanıyorsan, ejderhalara da inanacaksın. Kullandığımız alevler genelde gerçek ateş oluyor. Kings Landing'e geldiğinizi hissetmeniz için, giriş kapısının size gerçekçi gelmesi gerekiyor."
Dizi bölümden bölüme ününü artırıyordu. Ancak asıl dönüm noktası, 3. sezondaki dehşete düşüren 'Red Wedding' (Kızıl Düğün) bölümü oldu.
HBO'dan Jay Roewe, "Hatırlatalım, diziye başladığımızda ne büyüklük ne de kapsam olarak bugün olduğumuz yerin yakınından bile geçemeyecek haldeydik. Dizi başarısını artırdıkça, her sezonda kendimizi aşmamız gerekti" diyor.Demirci ocağının başında duran Steve Murphy, dizide kullanılan en büyük aksesuarlardan birinin yaratıcısı:
Lannister ordusunun Daenerys'in ejderhalarından Drogon'u öldürmek için kullandığı 'akrep' adı verilen Ortaçağ silahının.
İspanya'daki çekimlere gönderilmesinden önce silahı yapmak için Murphy'nin yalnızca 12 haftası varmış.
Ateşleme mekanizmasını yapan, metal levhalarla kaplayan ve demirlere şeklini veren de o.
Dizinin tüm sezonlarında çalışan Murphy, ilk başta figüran olarak alındığında etrafa kartvizit vermeye, yaptığı işleri anlatmaya başladı.
- sezonda da sette kullanılan 'cephane'den sorumlu ekibe katıldı. Ekip, savaş sahnelerinde kimsenin gözü ya da kolu çıkmasın diye çaba sarf ediyordu. Neyse ki şu ana dek ciddi bir kaza yaşanmadı.
Murphy "Dizi için çalışan çok yetenekli zanaat ustaları vardı. Derici ve dokumacılardan demir ustalarına kadar..." diyor.
Ekibe katıldıktan sonra Murphy, kılıç ve kalkanları, madeni eşyaların parçalarını yaptı. Birkaç sahnede arka planda görüldü.Atölyesinde bir çekici gösteren Murphy, "Jon Snow Styr'i bununla öldürmüştü. Acilen bir çekice ihtiyaçları vardı ve bunu kullandılar" diyor.
"Ölüm, korkunç bir son, yaşam ise olasılıklarla dolu."
Tyrion Lannister
Ryan Tohill, Game of Thrones'ta hayatını geçirmiş bir başka isim. Şimdi yönetmen olarak şansını deniyor.
Bu deneyimden sonra hiçbir şeyden asla şikayet etmeyeceğim."
Ryan ve Andrew 11 yaşındayken babasına Noel hediyesi olarak kamera alındığında, yönetmenlik serüveninin başlangıcı olmuş.
İki kardeş film çekmeye başlamış, her birinde de arkadaşlarını oynatmışlar.
Ryan, "Game of Thrones, sinema takıntısıyla büyüyen bir çocuğun Hollywood'a uzanmasını sağladı" diyor.
"Bazen provalar sırasında David ve Dan'in yanında olma fırsatı buluyordum. Provalar sırasında gerçeklik duygusunu yansıtmak için senaryoda ufak değişiklikler yaptıkları olurdu. Onları izlemek büyük bir ayrıcalıktı."
Dizide çalışarak öğrendikleri sayesinde Ryan 10 yıllık hayalini gerçekleştirerek The Dig isimli filmini çekme fırsatı yakalamış.
Film geçtiğimiz yıl Toronto Film Festivali'nde gösterilmiş ve bazı festivallerde ödül almış:
"Bir ödül törenine Game of Thrones yapım ekibindeki herkes geldi, muhteşemdi."
Game of Thrones sayesinde daha Kuzey İrlanda'dan çok daha büyük yapımlar çıkacak."
"Kış geliyor"
Game of Thrones'tan önceki yaşamı hatırlamakta zorlansak da, o günlere geri dönmek üzereyiz.
"Hiçbir şey bilmiyorsun Jon Snow", "Kapıyı tut", ya da Cersei'in "Utanç yürüyüşü"nde duyulan bağırtılar, uzunca bir süre aklımızda kalacak gibi.
HBO'dan Janet Graham-Borba, "Büyük bir üzüntü içindeyim. Son 10 yıldır günlük yaşamımın büyük bir parçasıydı ve herkesin yaptığı her şeyden çok gurur duyuyorum" diyor.
Dizinin finali sonrası birçoğumuzun hayatında yeri doldurulması zor, ejderha büyüklüğünde bir boşluk oluşacak.