Gastrit ve Ülser Hastaları Nasıl Beslenmeli?

Gaye TAŞKENTLİ

Gastrit, mide iç yüzeyini kaplayan mukozanın iltihaplanmasıdır. Stres, bazı ilaçlar, enfeksiyonlar, alkol, sigara ve yanlış beslenme alışkanlıkları gibi nedenler gastrite yol açar. Ülser ise mide ve onikiparmak bağırsağının mide asidi ve sindirim sıvıları tarafından hasara uğraması sonucunda meydana gelen doku kaybıdır. Sinir sistemi bozukluğu, bazı ilaçlar, midede asit birikimi, iyi tedavi edilmeyen gastrit, karaciğerin yetersiz çalışması, kalp-damar hastalıkları ve yanlış beslenme alışkanlıkları mide ülserinin oluşmasına neden olabilir. Gastrit ve ülser hastaları beslenmelerinde nelere dikkat etmelidir? Uzun süre açlık hipoglisemiye (kan şekerinin düşmesi) neden olur. Hipoglisemi ise gastrit asidi ve ülsere karşı duyarlılığın artmasına neden olur. Günde 3 ana öğün ve 2-3 saat arayla ara öğün yapılarak az ve sık beslenme alışkanlık haline getirmelidir. Besinler yavaş yenmeli ve iyi çiğnenmelidir. Tüketilen besinler çok sıcak ve çok soğuk olmamalıdır. Kızartma yerine, haşlama, buğulama ve ızgara yöntemleri tercih edilmelidir. Portakal, mandalina, greyfurt gibi turunçgiller ve domates asit içeriği yüksek besinler olduğu için hastalık belirtilerini şiddetlendirebilir. Acılı, fazla baharatlı, tuzlu (salamura, turşu vs.), çok yağlı (mayonez, kaymak, krema vs.), şarküteri ürünleri (salam, sucuk, sosis vs.), çikolata, et suyu, sirke, ketçap, hardal, çemen ve limon tuzu tüketiminden kaçınılmalıdır. Beyaz ekmek, sofra şekeri, pekmez, bal gibi basit karbonhidratlı besinlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır. Çay, kahve, kakao, gibi kafeinli ürünler mümkün olduğunca az tüketilmelidir. Hazır meyve suları, limonata, gazlı içecek tüketiminden kaçınılmalıdır. Brokoli, lahana, kereviz, karnabahar gibi besinler gaz yapıcı olduğu için rahatsızlık verebilir. Besinlere olan duyarlılık kişiye göre değişebilmektedir. Bu nedenle rahatsız eden besinler tüketilmemelidir. Gastrit ve ülseri olan kişiler, alkol ve sigaradan uzak durmalıdır. Sütün içerdiği kalsiyum, mide asidini artırmaktadır. Ülseri olan hastalar, sütü tek başına içmemeli ve günlük tüketim 1-2 su bardağını geçmemelidir. Çinko mineralinin ülseri iyileştirici etkisi vardır. Peynir, et, balık, süt, yumurta, badem, ceviz çinkonun kaynakları arasında yer alır. Ülser tedavisinde kullanılan ilaçlar kabızlığa neden olabildiği için diyette posa içeren besinlerin (sebze, meyve, tam tahıllı ürünler vs.) tüketimine önem verilmelidir. Yapılan çalışmalarda, gastriti olan kişilerin mide sıvılarında vitamin C düzeyinin düşük olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle C vitamini içeren sebze ve meyvelerin (yeşil sebzeler, çilek, kuşburnu vs.) tüketilmesine özen gösterilmelidir. Beslenmemize dikkat ederek, mide rahatsızlıklarını azaltmış oluruz.