İsrail'de BM Kalkınma Programı'na (UNDP) bağlı çalışan bir Filistinlinin Hamas'a yardım suçlamasıyla tutuklanarak hakkında dava açılması, yardım kuruluşlarının faaliyetleriyle ilgili tartışmalara yol açtı.
2003 yılından beri UNDP için çalışan mühendis Vahid Borsch, BM Kalkınma Programı'nın paralarını, Hamas'ın deniz gücü için inşa ettiği iskelenin yapımına aktarmakla suçlanıyor. Hamas'a ait tünel girişleri ve silah depolarına göz yummak ve ağırlıklı olarak Hamas taraftarlarının yaşadığı bir bölgede evlerin yeniden inşasına öncelik vermek de Borsch'a yöneltilen suçlamalar arasında.
Geçen hafta da Hristiyan yardım kuruluşu World Vision'ın Gazze Şeridi sorumlusu Muhammed Halabi, yıllar boyunca Hamas'a milyonlarca euro aktarmak suçlamasıyla gözaltına alınmıştı. İddianamede Halabi'nin 2004 yılında Hamas'ın adamı olarak yardım kuruluşu World Vision'a sızdırıldığı, kuruluş bütçesinin yüzde 60'ını Hamas'a aktardığı suçlaması yer alıyor.
Denetim sorunu mu?
ABD, AB ve İsrail tarafından terör örgütü olarak sınıflandırılan Hamas, 2006 yılından bu yana Gazze Şeridi'nde kontrolü elinde bulunduruyor. Yaklaşık 1 milyon 800 bin nüfuslu bölgede İsrail'in ablukası nedeniyle temel ihtiyaçların karşılanmasında sıkıntı yaşanıyor ve uluslararası yardım kuruluşları gıda, ilaç ve okul malzemeleri gibi yardımlarla bu açığı kapatmaya çalışıyor
İsrail'de son gözaltılar, yardım kuruluşlarının çalışanlarını yeterince denetlemediği yönündeki eleştirileri beraberinde getirdi. İsrail iç istihbarat servisi Şin Bet'in eski başkanı Avi Dichter İsrail Radyosu'na yaptığı açıklamada, 'BM'ye bağlı Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) çalışanlarının neredeyse yüzde 100'ünün Hamas'ın görevlendirmesiyle kuruma girdiğini' iddia etti.
Çocuk ve dilenci
İsrail Dışişleri Bakanlığı'nın Twitter hesabından paylaştığı karikatürde, yanında bir çocukla dilenen yaşlı bir adam ve altlarında paranın aktığı Hamas tüneli görülüyor.
İsrail Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Emmanuel Nahshon, yardım kuruluşlarının Hamas'ı desteklemeden Gazze'ye yardım etmesinin mümkün olup olmadığı yönündeki soruyu, para akışındaki ve kullanımındaki kontrol mekanizmalarının iyileştirilmesi gerektiği şeklinde yanıtladı.
Filistinlilere yardımları denetleyen İsrail yanlısı sivil toplum kuruluşu NGO Monitor'un Başkanı Gerald Steinberg, yardım kuruluşlarını, çalışanlarının faaliyetlerini sürekli olarak denetleyebilmek için gözetleme ve istihbarat teknolojileri kullanmaya çağırdı. NGO Monitor, konuyla ilgili açıklamasında, Hamas'a para akışında irade eksikliğinin de etkili olduğunu savundu.
ABD Dışişleri Bakanlığı son gelişmelerle ilgili açıklamasında, 2012 yılından bu yana Gazze ve Batı Şeria'da faaliyet gösteren yardım kuruluşlarına 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yapıldığını bildirerek, paranın terör amaçlı kullanımını engellemek için yetkili pozisyondaki çalışanların gözetlendiğini ve İsrail hükümetiyle yakın işbirliği içinde bulunulduğunu kaydetti.
Hakkında dava açılan World Vision çalışanı Muhammed el Halabi'nin avukatı Muhammed Mahmud, İsrail'in Halabi'nin Hamas üyesi olduğunu itiraf ettiği iddiasını yalanladı. Mahmud, müvekkilinin ifadesinde sadece 'Gazze Şeridi'ni Hamas'ın yönettiğini ve Hamas'a bağlı silahlı güçlerin yardım kuruluşunun deposundan istediklerine el koyduğunu' söylediğini aktardı.
Gazze'deki El Ezher Üniversitesi'nden siyaset bilimci Muhaymer Ebu Sada, yardım malzemelerine el koymak için Hamas'ın güç kullanmasına gerek bile olmadığını belirtiyor. Hamas'ın bölgede derin bağlara sahip olduğunu kaydeden Ebu Sada, "Hepimizin Hamas üyesi olan akrabaları, arkadaşları ya da komşuları var. Bazen insanlar öylesine iyilik olsun diye yapabiliyor" diyor.