Sadece birkaç günlük veya haftalık olan sentetik embriyolar, araştırmacıların insan gelişiminin en erken aşamalarını incelemelerine ve gebelik kaybını açıklamalarına yardımcı olabilir.
Şu anda kimse onları bir bebeğe dönüştürmeyi önermiyor. Ancak hızlı ilerleme süreci, bunların etik ve yasal olarak nasıl ele alınması gerektiği konusundaki tartışmaları geride bıraktı.
Francis Crick Enstitüsü’nden Prof. James Briscoe, kamuoyu üzerinde “caydırıcı bir etkiden” kaçınmak için alanın “temkinli, dikkatli ve şeffaf bir şekilde ilerlemesi” gerektiğini söyledi.
İnsan sentetik embriyolarının gelişimi, Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Derneği’nin yıllık toplantısında duyuruldu.
Sentetik embriyolar, embriyoların aynısı olmaktan ziyade araştırma amacıyla embriyolara benzedikleri için “embriyo modelleri” olarak da bilinirler.
Çalışma, Cambridge Üniversitesi ve California Teknoloji Enstitüsü’nden Prof. Magdalena Zernicka-Goetz’in laboratuvarlarında gerçekleşti.
GEBELİK DENEMELERİ BAŞARISIZ
Sentetik embriyoların yumurta ve sperm füzyonundan ziyade bir kök hücreden yapılması ilkesinin dışında, çeşitli etik tartışmalar da beraberinde geliyor.
Kök hücreler vücuttaki herhangi bir hücre tipi olma kapasitesine sahiptir ve doğru şekilde ikna edilirlerse embriyo oluşturmaya ikna edilebilirler.
Çin’deki bilim insanları sentetik maymun embriyolarını dişi maymunlara yerleştirdiler ancak tüm gebelikler başarısız oldu.
Sentetik embriyolar, normal embriyolarla tam olarak aynı şekilde davranmazlar. Ve araştırmalarda kullanımlarının nasıl yönetilmesi gerektiği açık değildir.
Prof. Briscoe şunları söyledi: “İnsan embriyolarının kök hücreden türetilmiş modelleri insan embriyolarını ne kadar yakından yansıtıyorsa, bunların nasıl kullanıldığına dair net düzenlemelere ve yönergelere sahip olmak o kadar önemlidir.”
14 GÜN KURALI
Çoğu ülke, insan embriyosu araştırmalarında 14 gün kuralını kullanır. Bu, bir insan yumurtasının döllenmesiyle oluşturulan embriyonun 14 gün boyunca büyümesini sağlar.
Ancak bu “embriyo modelleri” yasal olarak “embriyo” değildir ve aynı yasalara tabi değildir.
Birmingham Üniversitesi’nden Dr. İldem Akerman da, “Bu bulgular, yakında bu hücreleri 14 günlük sınırın ötesine büyütmek için teknolojiyi geliştireceğimizi ve potansiyel olarak insan gelişimine daha fazla içgörü kazandıracağımızı gösteriyor. Yine de, bir şeyi yapabilme yeteneği, onu yapmayı haklı çıkarmaz.” dedi.