İddia
Birçokları, insanların 3 set diş kullandığına inanır: İlki, süt dişleri dediğimiz bebeklik ve çocukluk dişleridir. Sonraki, yetişkin dişleri dediğimiz "asıl/ana dişlerdir". Sonuncusu ise, 100'lü yaşlarda çıktığına inanılan "yaşlılık dişleridir
Gerçek Taraflar
İnsanlarda "süt dişleri" ve "yetişkin dişleri" olarak iki set diş bulunduğu doğrudur.
Sahte Taraflar
Yaşlılıkta belirginleşen dişler, ayrı ve üçüncü bir diş seti değildir.
İddianın Kökeni
Bu iddianın belirgin bir kökeni yoktur. İddia, yaşlıların dişlerinden yola çıkarak yapılan hatalı bir genellemeden ibarettir.
Bilgiler
Anatomiden gelen bilgilerimiz sayesinde biliyoruz ki, insanlar difiyodont bir hayvan türüdür. Yani türümüzün ağzında gelişim boyunca sadece 2 set diş bulunur. Bu iki dişlerden ilki 6-7 aylıkken çıkmaya başlayan süt dişleri, ikincisi ise süt dişlerinin dökülmesi sonrasında çıkan kalıcı dişlerdir. Bu durumda yaşlılarda çıktığı iddia edilen dişler nedir?
Açıkçası 100'lü yaşlarda (ya da çok ileri yaşlarda) ortaya çıktığı söylenen dişler, süt dişleri veya kalıcı dişler gibi "diş setleri" değildir. Normalde yetişkinlerin kalıcı diş seti 6-18 yaş arasında tamamen çıkar; kimi bireylerde bu dişlerin 25 yaşına kadar çıktığı görülür. Bu dişlerden kimisi, özellikle de 20 yaş dişleri gibi körelmiş dişler ise kimi zaman hiç çıkmayabilir.
Yaşlılarda ise kimi zaman derinin ve dişetlerinin yumuşaklaşmasına ve sünmesine bağlı olarak henüz çıkmamış kalıcı dişlerin ortaya çıktığı görülür. İşte bunlar, yetişkinlikten kalma ve henüz çıkmamış dişlerdir. Yaşlılarda diş üretiminin görülmesinin aşırı nadir olmasının nedeni, kalıcı dişlerin neredeyse hiçbir zaman o kadar geç ortaya çıkmaması, çoğu zaman 20'li yaşlarda tamamen çıkmasıdır.
Özellikle de ağız yapısına bağlı olarak bazı dişlerin kimi insanlarda hatalı gelişmesi veya çene içerisinde hatalı konumlanması sonucunda diş çıkması olayı gecikebilir. Yaşlılıkla birlikte kalıcı dişlerin dökülmesi, altta sıkışmış olarak kalan ve çıkamayan dişlerin uçlarının belirmesine veya tamamen çıkmalarına neden olabilir. Bu durum, "diş çıkarma" ile karıştırıldığı için, kimi zaman halk arasında "yaşlılıkta da diş çıktığı" gibi bir inanç oluşmuştur. Bu, doğru değildir.
Kaynak: Evrim Ağacı