İşte Gezici'nin 7 Ocak seçim anketi, şaşırtıcı sonuçlar.
Murat Gezici Basın toplantısı düzenliyor.
İşte o sonuçlar;
UBP 31,1
CTP 22,3
HP 21,2
TDP 11,2
YDP 6,3
DP 4,8
TKPYG 1,3
BKP 1,0
YKP 0,8
KKTC SİYASİ ARAŞTIRMA RAPORU
Ekim, 2017
Araştırmanın Amacı ve Önemi
Bu araştırma Gezici Araştırma Merkezi tarafından, KKTC genelinde sosyal, ekonomik, politik konular ile ilgili seçmenin düşüncesini belirlemek üzere 7-8-9 Ekim 2017 tarihlerinde yapılmıştır.
Araştırma sonuçları ilgili kurumun yapacağı çalışmalarda öngörü kazanması açısından önem arz etmektedir.
Araştırmanın Örneklemi
Araştırmanın örneklemi 2013 Milletvekili Genel Seçim Sonuçları dikkate alınarak, KKTC genelini temsil edecek nitelikte oluşturarak düzenlenmiştir.
Araştırma 18 yaş ve üstü seçmen nüfusunu temsil eden örneklemle 6 ilçede kırsal alanlarda aynı zamanda şehir merkezlerinde yaklaşık yarısı kadın olmak üzere toplam 3.641 katılımcı üzerinden yürütülmüştür. Yapılan çalışmada tüm veriler yüz yüze görüşme metodu ile toplanmıştır.
Örneklemin seçilmesinde, tesadüfü örnekleme yönteminden tabakalı örnekleme yöntemi kullanılıp, görüşülecek katılımcıların belirlenmesinde ise cinsiyet ve yaş kotası uygulanmıştır.
Veri Toplama Aracı
Bu araştırma kapsamında hazırlanan anket, ilgili alan yazın dikkate alınarak uzmanlar eşliğinde hazırlanmış çeşitli demografik maddelerin yanı sıra KKTC’nin şuan ki gündemini oluşturan maddeler tasarlanmıştır.
BULGULAR
Tablo 1. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Kendilerini Nasıl Tanımladığına İlişkin Dağılım
Kendinizi Nasıl Tanımlarsınız? |
Yüzde (%) |
Muhafazakâr |
10,4 |
Milliyetçi |
33,6 |
Sağcı |
8,97 |
Ne sağcı ne solcu |
22,1 |
Solcu |
18,7 |
Sosyal demokrat |
20,9 |
Sosyalist |
10,7 |
Demokrat |
14,6 |
Diğer |
1,25 |
*Araştırmaya katılan halk birden fazla tercih yapmıştır.
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın kendilerini nasıl tanımladığına ilişkin dağılım incelendiğinde % 33,6’sı milliyetçi olduğunu ifade ederken % 22,1’i ne sağcı ne solcu olduğunu % 20,9’u Sosyal demokrat olduğunu ve % 18,7’si ise solcu olduğunu ifade etmektedir.
Tablo 2. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’na Göre KKTC’nin En Büyük Sorunun Ne Olduğu ile İlgili Görüşlerine İlişkin Dağılım
KKTC’nin Şuan ki En Büyük Sorunu Nedir? |
Yüzde (%) |
Su sorunu |
10,2 |
Eğitim |
18,1 |
Kıbrıs Sorunu |
32,8 |
Trafik |
18,4 |
Partizanlık |
16,4 |
Yolsuzluk |
10,1 |
İşsizlik |
21,4 |
Pahalılık |
24,3 |
Kamuda verimsizlik |
13,6 |
Çevre |
11,5 |
Sağlık imkânları |
28,1 |
Plansızlık |
13,2 |
Diğer |
1,68 |
*Araştırmaya katılan halk birden fazla tercih yapmıştır.
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’na göre KKTC’nin en büyük sorunun ne olduğu ile ilgili görüşlerine ilişkin dağılım incelendiğinde % 28,1’i sağlık imkanları olduğunu ifade ederken % 24,3’ü pahalılık olduğunu ve % 32,8’i ise Kıbrıs Sorunu olduğunu ifade etmektedir.
Tablo 3. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Bugün Milletvekili Genel Seçimi Olsa Hangi Partiye Oy Vereceğine İlişkin Dağılım
Bugün Milletvekili Genel Seçimi Olsa Hangi Partiye Oy Verirsiniz |
Yüzde (%) |
Yüzde (%) |
Yüzde (%) Kararsızların ve Karma Oyların Dağıtılmış Hali |
UBP |
18,0 |
28,1 |
31,1 |
CTP |
12,9 |
20,1 |
22,3 |
HP |
12,3 |
19,1 |
21,2 |
TDP |
6,48 |
10,1 |
11,2 |
TKP-YG |
0,75 |
1,17 |
1,3 |
DP |
2,78 |
4,33 |
4,8 |
YDP |
3,65 |
5,69 |
6,3 |
BKP |
0,58 |
0,9 |
1,0 |
YKP |
0,46 |
0,72 |
0,8 |
Karma Oy |
9,7 |
9,7 |
- |
Kararsızım-Sandığa Gitmeyeceğim |
32,4 |
- |
- |
Toplam |
100 |
100 |
100 |
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın bugün milletvekili genel seçimi olsa hangi partiye oy vereceğine ilişkin dağılım incelendiğinde, % 31,1’i UBP’ye oy vermek istediğini ifade ederken, % 22,3’ü CTP’ye oy vermek istediğini, % 21,2’si ise HP’ye oy vermek istediğini ifade etmektedir.
Tablo 4. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Şuan ki Hükümetin Başarı Düzeyini Nasıl Bulduğuna İlişkin Dağılım
Şuan ki Hükümetin Başarı Düzeyini Nasıl Buluyorsunuz? |
Yüzde (%) |
Başarılı |
18,1 |
Kısmen Başarılı |
29,2 |
Ne Başarılı Ne Başarısız |
16,6 |
Kısmen Başarısız |
7,9 |
Başarısız |
28,2 |
Toplam |
100 |
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın şuan ki hükümetin başarı düzeyini nasıl bulduğuna ilişkin dağılım incelendiğinde % 28,2’si başarısız olduğunu ifade ederken % 16,6’sı ne başarılı ne başarısız ve % 29,2’si kısmen başarılı olduğunu ifade etmektedir. K.K.T.C. Halkının % 47,3’ü toplumun çoğunluğu Hükümeti başarılı buluyor. Halkın % 36,1’i ise toplamda başarısız buluyor. Genel olarak baktığımızda Hükümeti başarılı bulma oranında artış olduğu görülüyor.
Tablo 5. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Bugün Milletvekili Seçimleri Olsa Asla Oy Vermem Dediği Partiye İlişkin Dağılım
Bugün Milletvekili Seçimleri Olsa Asla Oy Vermem Dediği Partiye İlişkin Dağılım |
Yüzde (%) |
UBP |
18,3 |
CTP |
34,8 |
HP |
3,97 |
TDP |
4,57 |
TKP - YG |
3,91 |
DP |
22,7 |
YDP |
3,7 |
BKP |
7,17 |
YKP |
7,39 |
Karma Oy |
9,08 |
*Araştırmaya katılan halk birden fazla tercih yapmıştır.
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın bugün milletvekili seçimleri olsa asla oy vermem dediği partiye ilişkin dağılım incelendiğinde %18’i UBP’ ye oy vermeyeceğini ifade ederken % 34,8’i CTP’ ye oy vermeyeceğini ve %22,7’si DP’ye oy vermeyeceğini ifade etmektedir.
Tablo 6. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Bugün Milletvekili Seçimleri Olsa Oy Vermek İstediği Parti Dışında İkinci Olarak Tercihinin Hangi Parti Olacağına İlişkin Dağılım
İkinci Olarak Tercihinin Hangi Parti Olacağına İlişkin Dağılım |
Yüzde (%) |
UBP |
21,4 |
CTP |
9,8 |
HP |
13,3 |
TDP |
15,0 |
TKP - YG |
2,3 |
DP |
11,0 |
YDP |
5,8 |
BKP |
1,4 |
YKP |
1,1 |
Karma Oy |
10,5 |
Hiçbiri |
8,4 |
Toplam |
100 |
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın bugün milletvekili seçimleri olsa oy vermek istediği parti dışında ikinci olarak tercihinin hangi parti olacağına ilişkin dağılım incelendiğinde % 10,5’i karma oy kullanacağını ifade ederken, % 21,4 UBP, % 15’i TDP, % 13,3’ü HP’ye, % 11’i DP’ye ve % 8,4’ü vermek istediği parti dışında ikinci olarak tercih yapmayacağını ifade etmektedir.
Genel Değerlendirme
Gezici Araştırma Merkezi Yön. Kur. Bşk. Murat Gezici;
5 Partili Meclis
Anket sonuçları incelendiğinde, ortaya 5 Partili bir meclis tablosu çıktığı görülmektedir.
Halkın bugün Meclis’te yer alan partiler yanına HP’yi de ciddi bir oranla eklemekte kararlı olduğu görülmektedir. Meclise girmeye aday bir diğer parti ise YDP’dir. Bunun ile beraber DP ise Baraj sınırında Ekim ayı itibarıyla Meclis dışında görülmektedir. Ancak DP ikinci tercihlerindeki potansiyeli ile meclise girme potansiyeli olan parti özelliğini de korumakta ve güçlü bir parti görünmektedir.
UBP’de Ciddi Toparlanma
Mayıs ayında yapmış olduğumuz anketten bugüne geçen 5 aylık süreçte UBP’de ciddi bir toparlanma görülmüştür. UBP güçlü örgütsel yapısını ve hükümet olanaklarını iyi kullanmaya başlamıştır. Hükümetteki başarısızlıklardan dolayı olumsuz etkilenmelerine rağmen seçim psikolojisi ile oylarında ciddi bir artış olduğu görülmüştür.
CTP’de Toparlanma
CTP bir önceki seçimdeki gücünden çok uzak olmasına karşın, daha önceki anketlere göre bir toparlanma yaşamaktadır.
CTP’nin eski gücünden uzak olmasının nedeni hükümette olduğu süre zarfında yaptıklarının ve yapamadıklarının bugün dahi kendisinin önüne çıkıyor olmasıdır. Yani CTP’nin yakın geçmişi, kucağında ağır bir yük olarak duruyor ve bu da bir noktanın ötesine yükselmesine müsaade etmiyor Sadece bugün Meclis’te CTP’den çıkma DÖRT BAŞBAKAN var! Yani dört farklı CTP’li vekil, daha önce başbakanlık yapmış ve bugün halen mecliste. Ana muhalefet olarak her eleştirdiği konuda bir süre önce hükümetteyken benzeri şeyleri kendisinin de yaptığı kendisine hatırlatılıyor. Yani, CTP kararsız kesimlerin umut partisi olma özelliğini yitirmiş olarak görülüyor. Bu nedenle ikinci tercihlerdeki oy oranı göreceli olarak düşük görünüyor.
HP’de Düşüş
Anket sonuçları HP’nin merkezdeki dalgalanan oydan en çok etkilenen parti konumunda olduğunu gösteriyor. HP siyasi konumlanmasından dolayı sağdan da soldan da oy alabilen, ama aynı şekilde sağa da sola da oy verebilen, oyları dalgalı olan bir parti görünümündedir. Kudret Özersay ismi güçlü olmasına karşın diğer partilere kıyasla kadrosu daha zayıf görünümü vermektedir. Özellikle UBP olmak üzere oy aldığı partiler toparlandıkça HP anketlerde düşüyor. Sonuç olarak HP’de eskiye oranla ciddi bir miktar düşüş gerçekleştiği görülmektedir. Her şeye rağmen HP Kararsız seçmenlerin birinci partisi olarak gelecek vadediyor. Değişim isteyen seçmenlerin bir arada olduğu bir parti özelliği taşıyor. HP diğer siyasi partilerden farklı söylemler söylemesi seçmeni kendisinde tutmayı başarıyor. Genel başkanlarına bağlılığı en fazla olan parti durumunda HP’nin diğer partiler gibi artık kemikleşen bir oyu ideolojisi olmaya başladığı bulgularda görülmüştür.
TDP’de az Yükselme ve Yükselme Potansiyeli devam ediyor
TDP sıkıntılarını aşmış ve %10 üzerinde tutunmuş görünüyor. Bununla beraber, son ankete göre potansiyeli kadar olmasa da az bir miktar yükselme de göstermiştir. İkinci tercihlere bakıldığında TDP’de büyüme potansiyelinin devam ettiği görülmektedir.
Cumhurbaşkanı her ne kadar bağımsız olsa da, halk, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın politikalarıyla TDP arasında çok güçlü bir bağ kurmaktadır. Aynı zamanda daha önce yapılan anketlerde de görüleceği gibi Lefkoşa Belediyesinin başarılı olarak algılanması da TDP’yi özellikle Lefkoşa’da güçlendirmektedir. Eski CTP Seçmenlerin tercih ettiği en önemli parti olduğu görülüyor.
YDP’de Mecliste
YDP diye bilinen ve “Türkiyeliler Partisi” olarak da ortaya çıkan bu siyasi partiye destek verenlerin ÇOĞU UBP ve DP’den geliyor. Yani yeni kurulan YDP bu iki partinin tabanını kendine çekmiş ve başarılı olmuştur. Yeni vatandaş olan seçmenlerinde oy verdiği görülüyor. YDP bir önceki ankete göre oylarını artırmış ve %5 barajını az bir farkla geçmiştir.
Ancak, YDP’nin baraj sorunu olduğundan ve UBP’deki toparlanmadan dolayı vatandaşların “oyum boşa gider mi acaba” diyerek seçim yaklaştıkça YDP’den uzaklaşmaları ihtimali de göz ardı edilmemelidir.
DP’de Erime Devam Ediyor
Bir önceki seçime göre ciddi oy kaybeden DP’de erime devam etmektedir. DP de UBP ve CTP gibi başarısız hükümet dönemlerinin bedelini belki de en ağır şekilde öder pozisyondadır. DP son anketle baraj altında görülmektedir.
Diğer Partiler Barajdan Uzak
Yeni kurulan TKP-Yeni Güçler, BKP ve YKP ise barajdan uzak pozisyonlarını koruyorlar. İkinci tercihler de incelendiğinde, söz konusu partilerin yeterince pay alamadığı ve alamayacağı görülmektedir.
İkinci Parti Terciği
Kararsız oylar, anket tekniği gereği tüm partilere alacakları oylar oranında dağıtılıyor olsa dahi, bu oyların büyük bölümü, ikinci parti tercihleri de incelendiğinde seçim yaklaştıkça kararsız oyların daha büyük bir oranda UBP’ye, HP’ye, TDP’ye ve DP’ye dönmesi beklenebilir.
İkinci parti tercihlerinde göreceli olarak yüksek görülen Partilerin kararsız ve karmalardan alacağı oyu daha da artırıp artıramayacağı çıkaracağı adaylara bağlıdır.
Geçirgenlikler
Genel olarak partiler arası geçişlere bakıldığında UBP HP arasında geçirgenlik olduğu, diğer yandan CTP, HP ve TDP arasında da oy geçişlerinin güçlü olabileceği görülmektedir. HP lilerin genelde ikinci tercihi TDP ve UBP olarak görülmektedir. Yine UBP, DP ve YDP arasında da ciddi geçiş potansiyeli olduğundan bahsetmek mümkündür.
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’na göre KKTC’nin en büyük sorununun ne olduğu ile ilgili görüşlerine ilişkin dağılım incelendiğinde Araştırmaya katılan KKTC Halkı’na göre KKTC’nin en büyük sorunun ne olduğu ile ilgili görüşlerine ilişkin dağılım incelendiğinde % 28,1’i sağlık imkanları olduğunu ifade ederken % 24,3’ü pahalılık olduğunu ve % 32,8’i ise Kıbrıs Sorunu olduğunu ifade etmektedir.
Gezici Araştırma’nın çok sayıda seçim başarısı bulunmakta yakın tarihte K.K.T.C Cumhurbaşkanlığı seçimini tek bilen, Türkiye’de kurulduğu yıllardan itibaren seçim sonuçlarını en yakın bilen son T.C. Cumhurbaşkanlığı Referandum sonucunu tek bilen Gezici Araştırma olmuştu.