Kanser, hücrelerin kontrolsüzce büyüyüp çoğalmasıdır. Ne yazık ki kanser hastalığı dünyada giderek artmaktadır.
Bu hastalıkta vücudun harcadığı enerji miktarı artar, protein ve yağ kaybı olur, su ve elektrolit dengesi bozulur. Kanser hastaları genellikle bu nedenlerden dolayı zayıflar. Bazı hormonlara bağlı kanser türlerinde ise kilo artışı gözlenebilir.
Hastaların beslenme durumu saptanmalı ve antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu vs.) yapılmalıdır. Bu dönemde enerji ve besin ihtiyaçlarını karşılayacak, kişiye özel yeterli ve dengeli beslenme programı uygulanmalıdır.
Öğünlerde dört besin grubuna da (süt, et, sebze-meyve, tahıl grubu) yer verilmelidir. 2-3 saat arayla olmak üzere az ve sık sık beslenilmelidir.
Posa tüketimi artırılmalıdır. Bunun için günde en az 5 porsiyon mevsiminde yetişen sebze-meyve tüketilmelidir. Beslenmede kuru baklagillere de yer verilmeli ve tam tahıllı ya da çavdar ekmeği tercih edilmelidir.
Aşırı yağlı, şeker ve tuz içeren besin ve içeceklerden kaçınılmalıdır. Şeker, alınan enerjinin %10’unu geçmemelidir.
Kızartma yerine haşlama, buğulama ve fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.
Kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedavisi ile tümörün oluşturduğu kimyasallar yan etkilere sebep olur. Tat duyusunun azalması, ağızda metalik tat ve koku duyusunda hassasiyet gibi şikayetler nedeniyle iştahsızlık görülebilir. İştahsızlık, besin yetersizliğine neden olabileceği ve hastalığın durumunu olumsuz etkileyeceği için uygun bir beslenme tedavisi uygulanmalıdır.
Mide bulantısı şikayeti olursa, grissini, galeta, etimek gibi kuru, yağsız ve kokusuz besinler tercih edilmelidir.
Bazı hastalar özofajit (yemek borusu iltihabı) ve ağız kuruluğu problemleri yaşayabilir. Bu durumda asitli içecekler tüketilmemelidir. Çorba, yoğurt, muhallebi, meyve püresi gibi yumuşak ve sıvı besinler tercih edilmelidir. Ayrıca tüketilen besin ve içecekler aşırı sıcak ve soğuk olmamalıdır.
Mide ve bağırsaklara uygulanan radyasyon, hastalarda ishale neden olabilir. Bu hastalar yağsız pirinç pilavı, patates, yayla çorbası, yoğurt, havuç, muz ve kabuksuz şeftali gibi besinleri tüketebilir.
İşlenmiş hazır paket ürünlerinden kaçınılmalıdır.
Sıvı kısıtlaması yoksa yeterli su tüketimine (yaklaşık 2 litre) önem verilmelidir.
Besin ilaç etkileşimine dikkat edilmelidir. İlacın etkinliğini azalttığı için kemoterapi esnasında greyfurt, yaban mersini, dut, böğürtlen, nar gibi meyveler ve karışık bitki çayları tüketilmemelidir.
Kanser tedavisinde hastanın yanında aile, doktor, diyetisyen ve psikolog birlikte yer almalıdır. Tedavinin başarılı sonuçlar vermesi için doğru beslenmeye de önem verilmelidir.