Uzayın en büyük sırlarından biri olan ve evrenin büyük bölümünü kapladığı düşünülen karanlık maddenin haritasını çıkarmayı amaçlayan bir çalışmanın ilk sonuçları yayımlandı.
Karanlık madde galaksileri bir arada tutan görünmez bir "ağ".
Bilim insanları bu maddenin nasıl hareket ettiğini inceleyerek ileride karanlık enerjiyi, yani evreni yavaş yavaş genişleten gücü ölçmeyi umuyorlar.
Dark Energy Survey (Karanlık Enerji Araştırması) adıyla, uluslararası düzeyde yürütülen kapsamlı çalışmaya altı ülkeden 25 kurum ve 300 bilim insanı katıldı.
Ekip, And Dağları'ndaki Victor Blanco teleskopuna takılan 570 megapiksellik bir aleti kullandı.
Gökyüzünün sekizde birini kapsaması öngörülen araştırmada, henüz bu alanın %0,4'ünün haritası çıkarıldı.
Ancak bu harita bugüne dek görmediğimiz derecede ayrıntılı: Karanlık madde dokusunu, içindeki galaksileri ve aradaki boşlukları gösteriyor.
Karanlık maddenin haritasını çıkarmak çok güç bir iş.
Görünmeyen ve milyonlarca ışık yılı uzakta olan bu maddeyi gökbilimciler, çok uzaklardaki galaksilerin ışığında yarattığı kırılmalara bakarak inceleyebiliyor.
Bazı fizikçiler de, İsviçre'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda atomların çarpışması sonucunda karanlık madde hakkında yeni ipuçları elde etmeyi umuyor.
Karanlık Madde nedir?
Karanlık madde; astrofizikte, elektromanyetik dalgalarla (radyo dalgaları, gözle görülebilen ışık, x-ışınları, vb.) etkileşime girmeyen, varlığı yalnız diğer maddeler üzerindeki kütle çekimsel etkisi ile belirlenebilen maddelere denir. Karanlık maddelerin varlığını belirlemek için gök adaların döngüsel hızlarından, gök adaların diğer gök adalar içerisindeki yörüngesel hızlarından, geri planda yer alan maddelere uyguladığı kütle çekimsel mercekleme özelliğinden ve gök adaların içerisindeki sıcak gazların sıcaklık dağılımından yararlanılır. İncelemeler, gök adalarda, gök ada gruplarında ve Evren'de, görülebilen maddelerden çok daha fazla karanlık madde olduğunu göstermektedir. Karanlık maddelerin bileşenleri tamamen bilinmemekle birlikte, WIMP'ler, aksiyonlar, sıradan ve ağır nötrinolar,gezegenler ve sönmüş yıldızlara birlikte verilen isim MACHO'lar ile ışıma yapmayan gaz bulutlarından oluşur.
Evrendeki kütleçekimsel enerjinin incelenmesi sonucu, varsayılan toplam enerji yoğunluğunun sadece %4'ünün doğrudan gözlemlenebilir maddelerden oluştuğu gözlemlenmiştir. Yine bu toplamın %22'sinin karanlık maddeden oluştuğu hesaplanmaktadır. Kalan %74'ünün ise evrene dengeli bir şekilde yayılmış olan karanlık enerjiden oluştuğu kabul edilir.